Алаша хан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
65-жол:
 
== Алаша ханның Бұхар хандығымен қарым-қатынасы ==
Халық аңыздарын топтастыра отырып, екінші топқа Алаша ханның тәуелсіз билеушіге айналып, қазақтардың бастысбатыс пен оңтүстіктегі көршілерімен болған қарым-қатынастарына тоқталған жөн. И.П. Шангиннің 1816 жылғы және Н.И. Красовскийдің жарты ғасырдан кейінгі жазып алған деректерінде Алаша хан мен Бұхар хандығының билеушісі Абдаллах ІІ саяси қақтығысықарым-қатынасы сипатталған.
 
Ол заманда Бұхара көршілеріне өз жеріндегі байлығымен танымал болды. Бірақ, Алаша ханның Бұхар хандығына тікелей соғыс жариялайтын мүмкіндігі болмады. Оның қол астындағы халық еркіндік, бағынбау қасиеттерін әлі де жоғалтпаған еді. СоныменОған қатарқоса Алаша хан Бұхараның басқа көршілес мемлекеттің билеушілерімен одақтасуынан қауіптенді. Алаша хан оңтүстіктегі көршілерін тұтқиылдан шабуылдамақшы болады. Алайда, Бұхараға күтпеген жерден басып кірген Алаша ханның жоспары іске аспады. Шангиннің қолжазбасында Бұхар хандығы билеушісінің аты аталмаса да, тарихи деректерден оның Абдаллах II екендігі айқын байқалады. Ол Шейбанид мемлекетінің астанасын 1557 ж. Самарқанд қаласынан Бұхараға көшіріп, оны 1560-1583 жж. билеген. Дәл сол уақытта Орталық Азия халықтары мен қазақтар лексикасында "Бұхар хандығы" атауы дәл сол уақытта пайда болды. Шангиннің қолжазбасына Красовскийдің жетіру (тама) және найман (бағаналы) руларынан жазып алған аңыздарына дәйекті. КрасвоскийдіңКрасовскийдің жазбасында Алаша ханның моңғолдарды (ойрат тайпаларытайпаларын) талқандап, қазақ жерін кеңейтіп, бұхар ханымен теке-тірескетіресіне алып келді. Бұхар ханыменхандығына болғанжорығы қақтығыстакезінде Алаша хан өзімен бірге аттанданғанаттанған ең батыл 300 адамымен тұтқынға түседі. Шангин мен КрасвоскийдіңКрасовскийдің жазбалары XVI ғғ. 70 жж. болған Қазақ хандығының билеушісі Хақназар ханның Шейбанидтермен Ташкент қаласы және Түркістан өлкесі үшін болған қақтығысынтартысын баяндайды. ӨзінӨз мақсатына жету үшін Хақназар хан Ташкент билеушісі Баба сұлтан мен Абдаллахтың арасындағы қарама-қайшылықтарды пайжаланудыпайдалануды көздеді.
 
==Алаша-шапан хан==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алаша_хан» бетінен алынған