Шығыстану: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

Шығыстанудың ішінде аймақтық салалар: [[египет]] зерттеу, [[ассирия]] зерттеу, [[семит]] зерттеу, [[араб]]тану, [[иран]]тану, [[түркі]]тану, [[қытай]] зерттеу, [[моңғол]]тану, [[үнді]]тану, [[жапон]]тану қалыптасты. Ғылымның алға қарай дамуына байланысты Шығыстануда жаңа аймақтық салалар қалыптасуда (шумер зерттеу, урарту зерттеу, кумрантану, корейтану, малайтану, т.б.). Еуропадағы Шығыстану білімдерінің қайнар көздері еур. халықтардың Азия мен Солтүстік Африка халықтары арасында сауда, саяси байланыстар орнатқан ежелгі және орта ғасырларда пайда болды. Шығыстанудағы Шығыс жөніндегі алғашқы деректер ежелгі [[грек]] авторларының еңбектерінде келтірілген. Шығыс елдері жөніндегі көптеген деректер Батыс пен Шығыс мәдениетінің арасындағы «көпір» қызметін атқарған [[сирия]]лық, [[византия]]лық, ежелгі [[армян]] және ежелгі [[грузин]] әдебиеттерінде кездеседі. 12 ғасырдан бастап Алдыңғы Азия мен Қиыр Шығыс елдерінде болған елшілердің, діни [[миссионер]]лердің, көпестердің, саяхатшылардың көптеген жазбалары пайда болды. Шығыстанудың білімнің ерекше саласы ретінде пайда болуы капиталдың алғашқы қорлану дәуірі мен шығыс елдеріне еур. мемлекеттердің баса-көктеп кіруінің басталуымен байланысты болды. Шығыстанудың дамуына халықаралық байланыстардың жалпы кеңеюі де ықпал етті. 16 ғасырдың соңында арабтанушы Постельдің, Алдыңғы Азия тарихын жазушы Роттың, [[Бриссоний]]дің еңбектері жарық көрді. 15 ғасырда [[Ресей]]де [[А.Никитин]]нің [[Үндістан]]ды сипаттауы, [[1618]] жылы [[И.Петлин]]нің [[Қытай]]ға саяхатының қолжазбалары пайда болды. 17 ғасырдың соңында бірқатар университеттерде ([[Лейден]], [[Париж]], [[Оксфорд]]) шығыс қолжазбаларының айтарлықтай мөлшері жинақталып, соның нәтижесінде жазба деректерге сүйенген алғашқы жүйеге көтерілген еңбектер жарық көрді (әсіресе, [[Париж]]де [[1667]] жылы басылып шыққан д’Эрбелоның «Шығыс кітапханасы»). Ресейде [[Г.С.Лебедев]] [[Еуропа]]дағы ең алғашқы [[санскрит]] грамматикасының бірін ([[1801]]) құрастырды және бірнеше қолданыстағы үнді тілдерінің грамматикалық құрылысына сипаттама берді. 19 ғасырдағы неғұрлым көрнекті шығыстанушы [[Никита Яковлевич Бичурин]] (Иакинф) болды. Ресей шығыстанушыларын дайындау бастапқыда [[Қазан]] университетінде ([[1807]] жылдан), кейіннен [[Санкт-Петербург]] университетінде ([[1819]] жылдан) жүргізілді. [[1818]] жылы Ресей шығыс қолжазбалары мен [[металл]] ақшаларының қоймасы – [[Азия]] музейі құрылып, ол академиялық шығыстанушы орталыққа айналды.

 

=== Шығыстану салалары ===