Күміс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Магмалық , көбінесе [[гидротермалық]] және ол жер бетінде күмісті минералдардың үгіліп бұзылуынан пайда болады. Мысалы, күміс [[сульфид]] кендерде, әсіресе қорғасынды минералдар арасында көп болады. Жаратылыс жағынан күміс алтынға көп ұқсайды. Бірақ онан айырмасы —күміс жер бетінде алтындай тезімді емес, беті қарайып азырақ тотығады және құрғақ климатта хлорға қосылады. Алтынға қарағанда

күміс көп тарамаған минерал. Күмістің еритін қышқылдары —

 

==Тарихы==

19-ғасырдың аяғында елдердің көпшілігі алтынға (алтын монометалы) ауысты. Күміс валютасы Қытайда, Иранда, Ауғанстанда 20-ғасырдың 30-жылдарына дейін сақталды. Негізгі минералдары: [[аргентит]] Ag₂S, [[пираргирит]] Ag₃SbS₃, [[прустит]] Ag₃AsS₃, [[саф күміс]], т.б. Күміс жұмсақ, созылғыш (1 г күмістен ұзындығы 1800 м сым тартуға болады), ақ түсті металл, тығыздығы 10,5 г/см³, балқу t 961,9°С, қайнау t 2170°С, тотығу дәрежелері +1, +2, +3, сиректеу +4. Электр тогын, жылуды жақсы өткізеді. Күмістің белсенділігі нашар, коррозияға төзімді, бірақ [[күкірт]], галогендермен тез әрекеттеседі. Қыздырылған концентрлі [[азот]] және күкірт қышқылдарында ериді. Ауадағы оттекпен жоғары температурада қыздырғанда да әрекеттеспейді, бірақ құрамында [[күкіртсутек]] бар дымқыл ауада оттек арқылы тез тотығып беті қараяды. Күміс қорғасын-мырышты, мыс, алтын-күмісті кентастардан алынады. Оның басқа металдармен қорытпасы зергерлік бұйымдар жасауда, медицинада күміс препараттары (күйдіретін, микробтарды жоятын, т.б.), кино және фотоөнеркәсібінде, химия, электртехникалық және электрондық өнеркәсіптерінде, т.б. қолданылады. Аg+ иондары суды жақсы тазартады. Қазақстанда күміс [[Бозшакөл мыс кен орны|Бозшакөл]], [[Қоңырат мыс кен орны|Қоңырат]], [[Ақтоғай мыс кен орны|Ақтоғай]], Айдарлы, [[Бақыршық алтын кен орны|Бақыршық]], т.б. кен орындарында кездеседі.<ref name="source1">“Балалар Энциклопедиясы”, V-том</ref>

 

 

==Химиялық қасиеттері==

* Қышқылдармен әрекеттесуі:

 

 

* Бейметалдармен әрекеттесуі:

 

==Қолданылуы==

== Күмістің биологиялық маңызы ==

КҮМІС. Бактерицидтік және антисептикалық қасиетке ие. Әрі қабынуға да қарсы әрекет ете алады. Бір сөзбен айтсақ, табиғи бактерицидтік металл. Бактерияның 650 түріне қарсылық білдіре алады екен.