Ароморфоз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
Қате сөздерді түзедім. Тег: Mobile edit Mobile web edit |
||
1-жол:
'''Ароморфоз''' ({{lang-grc|аіro}} — көтеру, {{lang-grc| тофһе}} — форма, пішін) — органикалық дүние дамуының негізгі эволюциялық бағыттарының бірі, қоршаған орта әсерлеріне байланысты [[тірі]] организмдердің [[құрылым]]дық және қызметтік жағынан күрделеніп, жоғары сатыға көтерілуі. Мыс.,
Морфологиялық-физиологиялық үдеріс. Бұл орасан зор бейімделгіштіктің пайда болуы, ол тіршілікке бейімділікті едәуір
көтеріп, жаңа тіршілік ортасына көшуге жәрдемдеседі. Ароморфоздардың пайда болып, көбеюі арқасында
дүниелер тәрізді ірі таксондар пайда болады. Северцев оны эволюциядағы негізгі бағыттардың бірі деп есептеді. Ароморфоз кезінде мүшелер ([[морфология]] құрылысы едәуір
тар көлемді жағдайларына «жармасып» қалмауы да мүмкін, яғни ароморфоз нәтижесінде алынған артықшылық жай ғана бейімделуден
әлдеқайда басым болады. Мысал ретінде [[хлорофилл]] және [[фотосинтез]]дің пайда болуын, яғни ағзалардың автотрофты қоректенуге
көшуін атауға болады. Бұл ароморфоз ғаламшарымызда барлық
мүшелер мен олардың жүйелерінің пайда болуы да жануарлардағы маңызды ароморфоздау нәтижесі деп есептеледі. Ұлпалардың, катпаршақ (слоевищный)
көбінесе ірі жүйелі топтардың пайда болуына себепші болып, солардың белгілері болып табылады.
36-жол:
Өсімдіктердің жеке мүшелеріндегі түр өзгерістерді анықтап тексерген кезде ортаға бейімделгіштікті бақылауға болады. Мысалы, жапырақтардың түр өзгерістері: бунақденедегі шықшылдыңта - аулағыш, кактустарда немесе жантақта - тікенек, бұршікте - тығыз қоңыр,кішкене кабыршак, пиязда немесе қырықкабатта - қоректі заттары бар шырынды, [[асбұршақ]]та - мұртша түрінде, тағы сол сияқты екенібайқалады. Жануарларда осыған ұқсас әр түрлі жеммен қоректенуіне немесе әр алуан жағдайларда мекендеуіне байланысты құстардың тұмсығы мен аяғының пішіндерінің өзгеруі мысал бола алады.
Ортаға бейімделгіштік маңызды өзгерістерге жеткізбесе де, алға басу бағыттары да болып саналады.
==Дереккөздер==
<references/>
|