Струна теориясы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
9-жол:
Желі теориясы алғаш рет 60-шы жылдардың соңында [[қуатты ядролық күш]]тер теориясы ретінде зерттеліп, ол кейін квантты [[хромодинамика]]ға орын берді. Кейін, желі теориясын ядролық физика теориясы ретінде зерттеу үйлесімсіз екені анықталды, сосын бұл теория кванттық гравитация теориясының үміткері болды. Желі теориясының ең алғашқы нұсқасы болған [[бозон]]дық желі теориясы тек бозондар деп аталатын бөлшектерді қамтыды. Кейін ол [[супержелі теориясы]]на айналды, бұл бозсон мен [[фермион]] деп аталатын бөлшектер класы арасындағы [[суперсимметрия]] деп аталады. 90-шы жылдардың ортасына дейін [[супержелі]] теориясының бес дәйекті нұсқасы жасалды, олардың барлығы [[M-теориясы]]ның 11 өлшемі деп аталатын жеке теорияның әртүрлі шектеулі жағдайлары еді. 1997 жылдың соңында, теоретиктер AdS/CFT корреспонденциясы деп аталатын маңызды байланысты ашты, ол желі теориясын [[Кванттық өріс теориясы]] деп аталатын физика теорияымен байланыстырады.
[[Ғарыштық желі]]лер желі теориясының нәтижесі болып табылады.<ref name="Elements">[http://elementy.ru/news/164662 Открытие космической струны получило первое подтверждение?]</ref> «Ғарыштық желілердің» болу мүмкіндігі жайлы алғаш болжамдар 1976 жылы британ физигі Томас Киббл тарапынан айтылып, ал осы теорияның ары қарайғы дамуына 1981 жылы ұсыныс білдірген кеңес астрофизигі Яков Зельдович болды.<ref name="Astronet">[http://www.astronet.ru/db/msg/1187784 Астрономы открыли космическую струну?]</ref>
Желі теориясының қиындықтарының бірі - оның толық теориясының барлық жағдайда қанағаттанарлық анықтамасының болмауы. Тағы бір мәселе, теорияда мүмкін болатын жаһанның кең ландшафтын суреттеу ойластырылған, бұл желі теориясына негізделген бөлшектер физикасы теориясын тіпті де күрделілендіріп жібереді. Бұл мәселелер бойынша кейбіреулер физикалық әдістерді сынға алып, желі теориясын біріздендіру бойынша жүргізілген зерттеулердің құндылығына күмән туғызуда.
Line 17 ⟶ 19:
* [https://www.khanacademy.org/science/ap-physics-1/ap-mechanical-waves-and-sound/standing-waves-ap/v/standing-waves-on-strings Хан академиясы - Желілік толқын]
* [[https://www.space.com/string-theory-started-off-wrong.html|Неге Желі теориясы?]]
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
[[Санат:Физикалық теориялар]]
| |||