|
[[Сурет:Homo heidelbergensis (10233446).jpg|thumb|Гейдельберг адамының реконструкциясы]]
'''Хейдельберг адамы''' ({{lang-en|Homo Heіdelbergensіs}} — ежелгі адамның Һомо түріне жататын жойылған түр, немесе субтүр (subspecies) болып, ол шамамен 700,000 - 300,000 жыл бұрын [[Орта ПлейстоцендеПлейстоцен]]де өмір сүрген деп есептеледі. Мұнда белгілі болған төрт субтүр бар: олар Һомо Хейдельберг (Homo heidelbergensis), Һомо Далий (Homo daliensis), Һомо Родезий (Homo rhodesiensis) және Һомо стейнхейм (Homo steinheimensis). Һомо Саиенс осылардың ішінде Һомо Родезийден туындағаны туралы кейде айтылып қалады, бірақ 400 мың – 260 мың жылдар арасындағы қазбалар бостығынан сенімсіздік туғызады. Бұл түр Германиядағы Хайдельберг маңында табылған қаңқа бойынша алғашында Һомо Хейдельберг деп аталады.
қазбаданҺомо табылған адам сүйектері. Оныңсүйегінің төменгі жақ сүйегін 1907 ж. ГейдельбергХейдельберг (Германия)қаласы қаласының маңынан,маңындағы Эльсенц өз-ніңөзені аңғарынан неміс антропологы О. Шетензак тапқан болатын. ЕртеОл плейстоценменерте плейстоцен ( б.з.б. 400 мың жылдаржыл шамасындабұрынғы) кезеңіне жатқызылады. 24 м тереңдіктен сүйектің қасынан этрусс мүйізтұмсығының, ежелгі пілдің, жылқының, бизонның, арыстанның, т.б. хайуанаттардың сүйек қалдықтары шыққан. Осы жерден шақпақ тастан жасалынған тас құралдары да табылған. Гейдельберг адамы а-ның төменгі жақ сүйегінің морфол. құрылысы адам тектес маймылдарға ұқсас және осы күнгі адамның жақ сүйегіне де жақын (әсіресе, азу, күрек тістері). Көптеген зерттеушілер Гейдельберг адамы а-н питекантроп пен синантропқа жақындастырады. <ref>Қазақ Энциклопедиясы, 2-том</ref>▼Homo heidelbergensis is an extinct species or of archaic humans in the genus Homo, which radiated in the Middle Pleistocene from about 700,000 to 300,000 years ago.[note 1] There are 4 recognized subspecies: H. h. heidelbergensis, H. h. daliensis, H. h. rhodesiensis, and H. h. steinheimensis.[1] The derivation of H. sapiens from H. rhodesiensis has often been proposed, but is obscured by a fossil gap from 400–260 kya.[note 2] The species was originally named Homo heidelbergensis due to the skeleton's first discovery near Heidelberg, Germany.[3]
The first discovery—a mandible—was made in 1907 by Otto Schoetensack.[3][4] The skulls of this species share features with both H. erectus and modern humans; its brain was nearly as large as that of modern humans.[5] The Sima de los Huesos cave at Atapuerca in northern Spain holds particularly rich layers of deposits where excavations were still in progress as of 2018.[6][7][8][9]
H. heidelbergensis was dispersed throughout Eastern and Southern Africa (Ethiopia, Namibia, Southern Africa) as well as Europe (England, France, Germany, Greece, Hungary, Italy, Portugal, Spain).[10] Its exact relation both to the earlier H. antecessor and H. ergaster, and to the later species Neanderthals, Denisovans, and modern humans is unclear.[11][12][13]
Modern humans have been proposed to derive from H. heidelbergensis via H. rhodesiensis, present in East and North Africa from around 400 kya.[14][15] The correct assignment of many fossils to a particular chronospecies is difficult and often differences in opinion ensue among paleoanthropologists due to the absence of universally accepted dividing lines (autapomorphies) between H. erectus, H. heidelbergensis, and Neanderthals.
It is uncertain whether H. heidelbergensis is ancestral to modern humans, as a fossil gap in Africa between 400–260 thousand years ago obscures the presumed derivation of H. sapiens from H. rhodesiensis.[note 2] Genetic analysis of the Sima de los Huesos fossils (Meyer et al. 2016) seems to suggest that H. heidelbergensis in its entirety should be included in the Neanderthal lineage, as "pre-Neanderthal" or "archaic Neanderthal" or "early Neanderthal", while the divergence time between the Neanderthal and modern lineages has been pushed back to before the emergence of H. heidelbergensis, to about 600,000 to 800,000 years ago, the approximate time of the disappearance of Homo antecessor.[16][17]
The delineation between early H. heidelbergensis and H. erectus is also unclear.[9][18][19]
▲қазбадан табылған адам сүйектері. Оның төменгі жақ сүйегін 1907 ж. Гейдельберг (Германия) қаласының маңынан, Эльсенц өз-нің аңғарынан неміс антропологы О. Шетензак тапқан. Ерте плейстоценмен (б.з.б. 400 мың жылдар шамасында) кезеңіне жатқызылады. 24 м тереңдіктен сүйектің қасынан этрусс мүйізтұмсығының, ежелгі пілдің, жылқының, бизонның, арыстанның, т.б. хайуанаттардың сүйек қалдықтары шыққан. Осы жерден шақпақ тастан жасалынған тас құралдары да табылған. Гейдельберг адамы а-ның төменгі жақ сүйегінің морфол. құрылысы адам тектес маймылдарға ұқсас және осы күнгі адамның жақ сүйегіне де жақын (әсіресе, азу, күрек тістері). Көптеген зерттеушілер Гейдельберг адамы а-н питекантроп пен синантропқа жақындастырады.
== Дереккөздер ==
“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том
{{wikify}}
[[Санат:Биология]]
{{stub}}
|
