Һомо Хейдельберг: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Skull, Natural History Museum, London - DSCF0431.JPG|thumb|right|300px|Маңдай 5 (жақ сүйегі сақталған бас қаңқасы, құйма), Sima de los Huesos (Испания) ашқан, Һомо Хйдельбергке жатады. Бас сүйектің суреті Лондонның Табиғи Тарих мұражайынан түсірілген.]]
 
'''Һомо Хейдельберг''' ({{lang-en|Homo Heіdelbergensіs}}, Гейдельберг, немесе Хейдельберг адамы — ежелгі адамның Һомо түріне жататын жойылған түр, немесе субтүр (subspecies) болып, ол шамамен 700,000 - 300,000 жыл бұрын Орта [[Плейстоцен]] кезеңінде өмір сүрген деп есептеледі. Тас құралдары Acheulean тас құралдарына жақын келеді. Бәлкім Еуропалық Һомо Неандерталдықтардың арғы атасы болуы мүмкін. Ал Һомо Хйдельбергтердің ата-бабасы Еуропалық Homo antecessor болуы мүмкін.

Мұнда белгілі болған төрт субтүр бар: олар Һомо Хейдельберг (Homo heidelbergensis), Һомо Далий (Homo daliensis), Һомо Родезий (Homo rhodesiensis) және Һомо Стейнхейм (Homo steinheimensis). [[Һомо Сапиенс]] осылардың ішінде Һомо Родезийден туындағаны туралы кейде айтылып қалады, бірақ 400 мың – 260 мың жылдар аралығындағы [[қазындылар]] бостығынан сенімсіздік туғызады. Бұл түр Германиядағы Хайдельберг маңында табылған қаңқа бойынша Һомо Хейдельберг деп аталады.
[[Сурет:Homo heidelbergensis (10233446).jpg|thumb|Гейдельберг адамының реконструкциясы]]
Һомо сүйегінің төменгі жақ сүйегін 1907 ж. Хейдельберг қаласы маңындағы Эльсенц өзені аңғарынан неміс антропологы О. Шетензак тапқан болатын. Ол ерте плейстоцен (400 мың жыл бұрынғы) кезеңіне жатқызылады. 24 м тереңдіктен сүйектің қасынан этрусс мүйізтұмсығының, ежелгі пілдің, жылқының, бизонның, арыстанның, т.б. хайуанаттардың сүйек қалдықтары шыққан. Осы жерден шақпақ тастан жасалынған тас құралдары да табылған. Гейдельберг адамы а-ның төменгі жақ сүйегінің морфол. құрылысы адам тектес маймылдарға ұқсас және осы күнгі адамның жақ сүйегіне де жақын (әсіресе, азу, күрек тістері). Көптеген зерттеушілер Гейдельберг адамы а-н питекантроп пен синантропқа жақындастырады.<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 2-том</ref>