Баку: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
22-жол:
|аудан картасының өлшемi =
|аймақ түрі =
|аймағы = Баку
|кестедегі аймақ =
|аудан түрі =
37-жол:
|бұрынғы атаулары =
|статус алуы =
|жер аумағы =
|биiктiктiң түрi = Теңiз деңгейiнен биіктігі
|орталығының биiктігі =
|климаты = субтропикалық
|ресми тілі = әзірбайжан
|тұрғыны = 1 259,3 мың<ref name="DENSITY"/><br><small>(59 кенттерді қосқанда 2 262,6 мың)</small>
|санақ жылы = 2018
60-жол:
|сайты = http://www.bakucity.az
|сайт тілі = az
|add1n = Марапаттары
|add1 = {{Ленин ордені|түрі=қала}}
}}
'''Баку''', '''Бақы''' ({{lang-az|Bakı}}, парсы іLӘџ kBM “бад кубе” — жел өтіндегі қала) — [[Әзірбайжан]] Республикасының астанасы. [[Каспий]] тенізінің [[батыс]] жағалауында, [[Апшерон]] түбегінің оңтүстігінде орналасқан. Тұрғыны 2,06 млн. [[адам]] (2010 жылы). Баку 3 ғасырдан белгілі; 12 ғасырдың 2-жартысына дейін Шируан мемлекетінің орталығы болған. 12 — 15 ғасырларда шығыс елдеріне мұнай шығаратын портқа айналды. 16 ғасырдың 80-жылдары қаланы Түркия басып алады. 1604 жылы Баку қамалы [[Иран]] шахы [[Аббас]] І-нің шапқыншылығынан қатты қирады. 1747 жылдан Баку хандығының орталығы. 1804 — 1813 жылы [[Ресей]] — [[Иран]] соғысы кезінде [[Ресей]]ге қосылды (1806). 1920 жылдан Әзірбайжан КСР-нің, 1991 жылдан [[Әзірбайжан]] Республикасының астанасы. Бакудің климаты субтропикалық. Қаңтарда орташа температура 0—3ӘС, шілдеде 25ӘС. Баку — көлік жолдарының ірі торабы. Қалада ірі [[порт]], [[мұнай]] және табиғи газ өндіру, мұнай өңдеу, мұнай химиясы, [[химия]], машина жасау (мұнай өндіру құрал-жабдықтары, прибор жасау, электрлік техника және радиоэлектроника, кеме жөндеу), жеңіл және тамақ өнеркәсібі, құрылыс материалдар өндірісі, т.б. өнеркәсіптер жақсы дамыған. 1967 жылдан метрополитен жұмыс істейді. Бақуде [[Әзірбайжан, Әзірбайжан Республикасы|Әзірбайжан Республикасының]] мемлекеттік басқару органдары, Ғылым Академиясының ғылыми мекемелері, ондаған жоғары және орта арнаулы оқу орындары, театрлар, 30-ға жуық музей (оның ішінде өнер, кілем, халықтық [[қолөнер]] музейлері) орналасқан. Орта [[ғасыр]] мәдениетінен қалған сәулет ескерткіштері Сыныққала минареті (11 ғасыр), Шируаншах сарайы (15 ғасыр), “Қыз мұнарасы” (12 ғасыр), Жұма мешіті, т.б. бар.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref>
| |||