Мэйдзи жаңғыртуы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 70 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8707 (translate me) |
|||
1-жол:
'''Мэйдзи жаңғыртуы''' (жап. 明治維新 ''Мэйдзи Исин'') — Жапонияны ең озық, әрі дамыған мемлекеттердің қатарына қосқан 1868-1889 жылдары жүргізілген саяси, әскери және әлеуметтік-экономикалық реформалардың жиынтығы. Реформа кезінде билік сегунат басқарған самурайлық жүйеден император Муцухито және оның үкіметі басқаратын жүйеге көшті. Қайта жаңғырту мемлекеттік құрылымға, заң жүйесіне, қаржы, өнеркәсіп, дипломатия, дін, білім және тағы басқа салаларға өз әсерін тигізді. Жаңа замандағы жапон ұлттық мемлекетінің құрылуы мен жапон ұлтының қалыптасуы Мэйдзи реформаларымен байланыстырылады. 1868-1889 жылдары жапон қоғамына батыстың озық жетістіктерін енгізудің қарқынды жүргізілуімен сипатталған. Кейде қайта жаңғыртуды "Мэйдзи револициясы" деп те атайды.
'''Мэйдзи жаңғыртуы''' (Meiji Restoration) — [[Токугава сёгунаты]]ның ([[Токугава дәуіріІ]]) құлауы және 1868 жылы тікелей император билігінің ([[Мэйдзи Императоры]]) қалпына келуі. <ref> Britanica настольная энциоклопедия.Том І «АСТ-Астрель» Москва, 2006. ISBN 978-5-17-08532-4 (T.1) (ACT), ISBN 978-5-271-1512-0 (T.1) (Aстрель)</ref>.▼
==Реформалардың алдындағы саяси жағдай==
[[19 ғасыр]]да сёгунат жүргізген оқшаулану саясатына [[Ресей]], [[Англия]] және [[АҚШ]] [[Жапония]]ның Батыс әскери күшінің алдында әлсіз екендігін көрсетіп, шақыру тастайды. Коммодор [[М.Перри]]дің сапарынан кейін мемлекет бірқатар тең құқықсыз шарттарға қол қоюға мәжбүр болды, Қытайдағы тәрізді Жапонияда да батыс мемлекеттерге ерекше артықшылықтар берілді.
Line 6 ⟶ 8:
Төңкерісшілер императордың Императорлық сертке қол қоюына мәжбүрледі, ол сертте феодалдық кластық шектеулерді жоюға және Жапонияны «мықты әскері бар дәулетті мемлекетке» айналдыру жолдарын іздеуге серт берілген. Жаңғырту, жылдам даму және батыстану кезеңі Мэйдзи дәуірін орнатты.
==Реформалар==
==Әкімшілік реформа==
Жапонияны унитарлы мемлекетке айналдыру ескі федеративтік құрылымды жоюды талап етті. 1868-1869 жылғы азамат соғысы кезінде император сегунат иеліктерін тәркілеп, оны префектураларға бөлді. Алайда князь-хандардың еиліктері императордың билігінен тыс болып қала берді. Хандардың иеліктері мемлекет пайдасына өткенімен, хандар жүйесі жойылған жоқ. Үкіметтің жарым-жартылай саясаты халықтың наразылығын тудырып отырды. 1871 жылдың 29 тамызында унитарлық билік жүйесіне өту мақсатымен императорлық үкімет Жапониядағы хандарды жою және оның орнына префектураларды енгізу туралы жариялады.
===Әскери реформа===
Императорлық үкіметтің алдында тұрған ең негізгі мәселердің бірі жаңа және соғысқа жарамды әскерді құру болды. 1873 жылдың 10 қаңтарында Омура Масудзимо және Ямагато Аритомоның бастамасымен үкімет мемлекет аумағында жалпы әскери борыш туралы заңын қабылдады. Осы заңға сәйкес 20 жасқа толған жапон ер азаматы өзінің шығу тегіне қарамастан әскери борышын өтеуге міндеттелген. Әсери борышты өтеуден шенеуліктер, студенттер және 270 иена төлеген азаматтар босатылды. Жаңа императорлық әскер негізінен қарапайым шаруалардан жасақталған.
Әскери реформадан бөлек полиция бөлімшелерін жасақтау жүмыстары жүргізілді. Олар 1872 жылға дейін Әділет министрлігіне, ал 1873 жылдан бастап Ішкі Істер министірлігіне бағынған. Астаналық полиция жеке токиолық басқарма ретінде құрылды.
▲
Сондай-ақ қараң.: ТЁСЮ; Ии Наосукэ; ОкубоТосимити; [[Сайго Такамори]]; [[Сацума]]; [[Тоса]].
| |||