Ерейментау ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{
|
|
|
|елтаңба сипаттамасы =
|
|lat_dir = N |lat_deg = 51 |lat_min = 47 |lat_sec = 51
|lon_dir = E |lon_deg = 74 |lon_min = 10 |lon_sec = 33
|облысы = Ақмола облысы
|аудан орталығы = [[Ерейментау]]
|ауылдық округтер саны =13
|кенттік әкімдіктер саны =
|қалалық әкімдіктер саны = 1
|ауылдар саны = 33
|қалалар саны = 1
|
|әкімдіктің мекенжайы =
|
|жер аумағы = 17,5
|жер аумағы бойынша орны =
|тұрғыны = 26 516<ref>[http://www.akmola.stat.kz/dinamika/dinamikadem.htm Департамент статистики Акмолинской области. 01.07.2010]</ref>
|
|санақ жылы = 2019
|тығыздығы =
|тығыздығы бойынша орны =
|ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (66,89%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (22,60%)}}, {{nobr|[[украиндар]] (3,68%)}}, {{nobr|[[немістер]] (2,74%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (1,66%)}}, {{nobr|[[беларустар]] (0,81%)}}, {{nobr|басқалары (0,94%)}}<ref name="Stat2010">[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2010 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2010">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref>
|
|пошта индексі = 020800-020810<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/9.html Қазақстан почталық индекстері]</ref>
|
|карта =
|әкімшілік бірліктің картасы = Ereymentau District Kazakhstan.png
|ортаққордағы санаты =
}}
'''Ерейментау ауданы ''' – [[Ақмола облысы]]ның шығысындағы әкімшілік бөлініс.
== Тарихы ==
[[1932 жыл|1932]] жылы құрылған. Жер аумағы 17,5 мың км². Аудан орталығы – [[Ерейментау]] қаласы.
== Халқы ==
[[1999 жыл|1999 жылы]] тұрғындар саны 42246 адам (21471 ер адам және 20775 әйел адам) болса, [[2009 жыл|2009 жылы]] 32236 адамды (16133 ер адам және 16103 әйел адам) құрады.<ref name="source122">[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref>
== Географиялық орны, жер бедері ==
Ерейментау ауданы [[Сарыарқа (Солтүстік Қазақ жазығы)|Сарыарқа]]ның солтүстік-шығысындағы дала белдемінде, [[Сілеті (өзен)|Сілеті]], [[Өлеңті (өзен, Ертіс алабы)|Өлеңті]] өзендерінің алабында орналасқан. Солтүстік жер бедерінің биіктігі 300 м аспайтын белесті жазық. Оңтүстікке қарай күмбезді, үшкілді төбелер мен жондардан тұратын денудациялық ұсақ шоқылар, оңтүстігі делювийлі-пролювийлі аккумуляттық жазықпен және бойлық бағытта созылған Ерейментау тауымен алмасады. Ауданның жер қойнауында алтын, сүрме, тас көмір, боксит, тұз, әктас, гранит, қиыршықтас, құм кен орындары барланған.
== Климаты ==
Климаты тым континенттік, қысы суық қары аз, жазы ыстық, құрғақ. Ауаның орташа температурасы қаңтарда –16 – 18°С, шілдеде 20 – 21°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300 – 350 мм. Оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай Сілетінің басты салалары – Ащылыайрық (сол), Ақмырза, Кедей, Шилі (оң) және Өлеңті өзендері ағып өтеді. Көлдерінің ірілері: [[Теңіз көлі|Теңіз]], Шолақсор, [[Жақсытұз]], [[Тамсор]], [[Қарасор (көл, Ерейментау ауданы)|Қарасор]], Үлкен және Кіші Шарықты, [[Көбейтұз]], [[Қоржынкөл]] (тұщы), [[Қабыланкөл]], [[Бозайғыр]], [[Әжібай]], т.б. Өзен мен көлдер жауын-шашын және жер асты суларымен толығады. Жер асты сулары 30 – 50 м (оңт-нде 100 метрге дейін) тереңдікте кездеседі. Ерейментау бөктерінде суы тұщы әрі мол бұлақтар көп.
== Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі ==
Аудан жерінің солтүстік бөлігі сортаңды күңгірт қызыл қоңыр топырақты, оңтүстігі қызыл қоңыр топырақты. Таулы өңірінде қара топырақ, өзен, көл жайылмаларында шалғындық сортаң топырақ қалыптасқан. Даласында бетеге, селеу, қылқан селеу, жусан, шығысында түрлі бұта, сұлыбас, қылқан селеу өседі. Ерейментаудың баурайы мен шатқалдарында қайың, көктерек, тал, қараған, тобылғы, түрлі шөп, сұлыбас, қызғылт селеу, өзен аңғарларында түрлі шөп, астық тұқымдас шалғын өседі. Тауда арқар, елік кездеседі. Аңдардан қасқыр, түлкі, қарсақ, ақ қоян, борсық, суыр, сарышұнақ, ақ қалақ, ақкіс; құстардан қаз, үйрек, тырна, құр, бүркіт, дала қыраны, қаршыға, бөктергі, т.б. мекендейді. Ауданда Ерейментау қорықшасы орналасқан.
Ірі елді мекендері: [[Торғай (Ақмола облысы)|Торғай]], [[Новомарковка]], [[Бестөбе (Ақмола облысы)|Бестөбе]], [[Павловка (Ақмола облысы)|Павловка]], [[Сілеті (Ақмола облысы)|Сілеті]]. Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жері 1676,4 мың га, оның ішінде егістік 115,6 мың га, шабындық 23,1 мың га, жайылым 1402,3 мың га, орман 17,5 мың га-ны құрайды. [[Бестөбе алтын кен орны|Бестөбе]], [[Ешкіөлмес алтын кен орны|Ешкіөлмес]] алтын кендерінен алтын өндіріледі. Аудан жері арқылы Нұр-Сұлтан – Ерейментау – Павлодар, Ерейментау – Айсары темір жол, Нұр-Сұлтан – Ерейментау – Павлодар, Ерейментау – Бестөбе автомобиль жолдары өтеді.
== Ауылдық округтер ==
Аудан жеріндегі 34 елді мекен 1 қалалық, 13 ауылдық округке біріктірілген:
* [[Ақмырза ауылдық округі]]
* [[Ақсуат ауылдық округі (Ақмола облысы)|Ақсуат ауылдық округі]]
* [[Бестоғай ауылдық округі]]
* [[Бозтал ауылдық округі]]
* [[Ерейментау қалалық әкімдігі]]
* [[Еркіншілік ауылдық округі]]
* [[Күншалған ауылдық округі]]
* [[Қойтас ауылдық округі]]
* [[Новомарков ауылдық округі]]
* [[Олжабай батыр ауылдық округі]]
* [[Сілеті ауылдық округі (Ақмола облысы)|Сілеті ауылдық округі]]
* [[Тайбай ауылдық округі]]
* [[Торғай ауылдық округі (Ақмола облысы)|Торғай ауылдық округі]]
* [[Өлеңті ауылдық округі (Ақмола облысы)|Өлеңті ауылдық округі]]
== Дереккөздер ==
Line 60 ⟶ 74:
{{Ақмола облысы}}
{{Ерейментау ауданы елді мекендері}}
[[Санат:Ерейментау ауданы]]
|