2001 жылдың 11 қыркүйегіндегі лаңкестік актілері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш қате
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:September_11_Photo_Montage.jpg|thumb|right|300px|Үстіден астыға: [[Дүниежүзілік сауда орталығы]]ндағы өрт. [[Пентагон]]ның бұзылған бөлігі. 175 рейстің Оңтүстік мұнарамен соқтығысу сәті. Өрт сөндіруші Граунд-Зирода көмек сұрауда. 93 рейстегі ұшақтың қозғалтқышының бөлігі. 77 рейстің Пентагонмен соқтығысу сәті.]]
 
'''2001 жылдың 11 қыркүйегіндегі лаңкестік актілері''' (кейде жай ғана '''9/11''' деп аталады) — [[Америка Құрама Штаттары|АҚШ]]-та орын алған төрт өзара келісілген [[Өзін-өзі өлтіру|жанкешті]] [[лаңкестік]] шабуылдардың тізбегі<ref>[[11 қыркүйек]]тегі шабуылдар [[БҰҰ қауіпсіздік кеңесі]]мен «жантүршігерлік лаңкестік актілері» деп аталған. {{cite web|title=Security Council Condemns, 'In Strongest Terms' Terrorist Attacks on the United States|publisher=United Nations|date=September 12, 2001|url=http://www.un.org/News/Press/docs/2001/SC7143.doc.htm|accessdate=2006-09-11|archiveurl=http://www.webcitation.org/61DXEKRnU|archivedate=2011-08-26}}</ref>. Бұл шабуылдардың жауапкершілігін «[[әл-Қағида]]» лаңкестік ұйымы өз мойнына алды<ref>{{cite news | title = Bin Laden claims responsibility for 9/11 | publisher = CBC News | date= 2004-10-29 | url = http://www.cbc.ca/world/story/2004/10/29/binladen_message041029.html|accessdate = 2010-03-14}}</ref>.
{{Террорлық акт
 
| Атауы = 2001 жылдың 11 қыркүйегіндегі лаңкестік актілері
11 қыркүйектің таңында «әл-Қағидаға» қатысы бар он тоғыз лаңкес төрт топқа бөлініп төрт рейстік [[жолаушылар ұшағы]]н басып алды. Әрбір топ бастапқы ұшу дайындығынан өткен кем дегенде бір адамнан құралды.
| Сурет = September_11_Photo_Montage.jpg
| Сурет өлшемі = 250px
[[Сурет:September_11_Photo_Montage.jpg|thumb|right|300px| Сурет атауы = Үстіден астыға: [[Дүниежүзілік сауда орталығы]]ндағы өрт. [[Пентагон]]ның бұзылған бөлігі. 175 рейстің Оңтүстік мұнарамен соқтығысу сәті. Өрт сөндіруші Граунд-Зирода көмек сұрауда. 93 рейстегі ұшақтың қозғалтқышының бөлігі. 77 рейстің Пентагонмен[[Пентагон]]мен соқтығысу сәті.]]
| Шабуыл әдiсi = [[Әуе кемесін айдап кету]]<br>[[Өзін-өзі өлтіру]]<br>[[Терроризм|Теракт]]
| Шабуыл орыны = [[АҚШ]]: [[Нью-Йорк]]<br>[[Дүниежүзілік сауда орталығы|ДСО]]<br>[[Пентагон]]<br>[[Ақ Үй]]/[[Капитолий (Вашингтон)|Капитолий]] (болжам бойынша)
| Координаттар =
| Шабуыл нысанасы =
| Дата = сейсенбі<br>[[11 қыркүйек]] [[2001 жыл]]
| Уақыты = 8:46 — 10:28
| Тұтқындар саны =
| Тұтқындар =
| Қаза тапқандар саны = 2977
| Жарақаттанғандар = шамамен 6300
| Террористер саны = 19
| Террористер =
| Ұйымдастырушылар =
| Ұйым түрі =
| Күдіктілер = [[Әл-Қағида]]<br>[[Усама бен Ладен]]
| Қару-жарақ = ұшақ
}}
[[Сурет:National Park Service 9-11 Statue of Liberty and WTC fire.jpg|thumb|right|[[Дүниежүзілік сауда орталығының (ДСО) жарылыс сәті.]]
11 қыркүйектің таңында «әл-Қағидаға» қатысы бар он тоғыз лаңкес төрт топқа бөлініп төрт рейстік [[жолаушылар ұшағы]]н басып алды. Әрбір топ бастапқы ұшу дайындығынан өткен кем дегенде бір адамнан құралды.
 
Басқыншылар бұл лайнерлердің екеуін [[Нью-Йорк]]те, [[Манхэттен]]нің оңтүстік бөлігінде орналасқан [[Дүниежүзілік сауда орталығы]]ның мұнараларына бағыттады. American Airlines 11 рейсі Дүниежүзілік сауда орталығының 1-ші мұнарасына соқтығысты ''(солтүстік)'', ал United Airlines 175 рейсі 2-ші мұнарасына ''(оңтүстік)'' соғысты. Соның нәтижесінде бұл екі мұнара қасындағы ғимараттарға үлкен нұқсан келтіріп, құлады<ref>{{cite book |author=National Construction Safety Team |url=http://wtc.nist.gov/NISTNCSTAR1CollapseofTowers.pdf |title=Final Report on the Collapse of the World Trade Center Towers |publisher=NIST |chapter=Executive Summary |date=September 2005}}</ref>. Үшінші ұшақ (American Airlines 77 рейсі) [[Вашингтон]] маңында орналасқан [[Пентагон]] ғимаратына бағытталды. Төртінші авиалайнердің (United Airlines 93 рейсі) экипажы мен жолаушылары ұшақ басқаруын лаңкестерден тартып алуға әрекеттенді<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/interactive/law/0604/transcript.flight93/index.html|title=Black Box Recordings|accessdate=2007-03-30|deadlink=404}}</ref>; ұшақ [[Пенсильвания]] штатындағы Шенксвилл қаласының маңындағы далада құлады.
 
== Шолу ==
19 лаңкестен басқа, шабуылдар нәтижесінде 2977 адам қаза тапты, тағы 24 адам із-түссіз жоғалып кетті. Қаза тапқандардың көбісі азаматтық тұлғалар болған.
 
Қайғылы оқиғаның ресми версиясынұсқасы бірқатар журналистер, ғалымдар мен куәгерлердің тарапынан сынға ұшырады. Тәуелсіз тергеулер өткізіліп, олардың кейбірінің желісі бойынша деректі фильмдер түсірілді.
 
== Дереккөздер ==