Медресе: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Медресе үшін салынған ғимараттарда шығыс елдерінің көрікті ұлттық өрнегін қолданған, ал маңдайшаларына түрлі өсиет-өнеге, ғибрат сөздер, салғызған адамның, шеберлердің аты-жөні, іргесі қаланған жылы жазылған. Медресе ішіндегі оқу бөлімшелері ''құжыра, дәрісхана'' деп аталған. Әрбір ірі медресе де кітапханалар жұмыс істеген. Мысалы, XI ғасрдағы Бұхара медресесінде ірі кітапхана болған. Осындай ортағасырлық медреселердің зәулім ғимараттарынан мыналарды айрықша атауға болады: [[Түркістан]] қаласындағы [[Қожа Ахмет Иасауи кесенесі]]. Мұнда кезінде медресемен бірге кітапхана да болған. Бұхара қаласындағы көне медреселерге [[Арслан хан]]ның бас мешіті (XII ғасыр), 1119 — 1120 жылдары салынған [[Намазғақ медресесі]] жатады. Ірілерінің бірі — [[Мір Араб медресесі]] (1530); 1568 жылы салынған [[КөкелдашКөкілташ медресесі]], мұнда 160 құжыра мен дәрісхана бар, жалпы бұл қалада жоғары, орта, бастауыш білім беретін 100 шақты медресе болған.

Самарқандта 19 медресе жұмыс істеген. Оның ішінде [[Ұлықбек медресесі]] — 1420 жылы салынған ірі медреселердің бірі. Қоқанда 37 медресе болған. Наманғанда 20 медресе., Ташкент-те 23 медресе, оның ірілері — [[Қожа Ахрар]] (1490), [[Барақ хан]] (1554) медреселері. Сырдария облысында [Сайрам (Исфиджаб), Әулиеата, Түркістан, Ақмешіт, Зеңгі Ата, тағыда басқа] 31 медресе болған. Семейде 7 медресе, оның үлкені — [[Ахмет Риза медресесі]]. Орынборда 10 медресе, олардың ішіндегі ірісі — [[“Хусаиния”Хұсаиния медресесі|Хұсаиния]], Уфада он шақты vедресемедресе болған, ең ірісі — [[“Ғалия”Ғалия медресесі|Ғалия]] (XIX ғасыр). Қазанда 50 медресе болды, оның кейбірі жоғары, орта, көбі төмен дәрежелі медресе еді. Олардың ірілері — [[Ахундов]] және [[Апанаев]] Медреселері, [[А.Әмірханов медресесі (1780)]]. Бөкей ордасында, сондай-ақ Бакуде, Хиуада, Астраханда, Бақшасарайда (Қырымда) vедреселер болған.