Органикалық шыны: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Fontan 030 Органикалық Шыны бетін Органикалық шыны бетіне жылжытты
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Химиялық зат
[[File:Briller2.JPG|thumb|Органикалық шынының медицинадағы көрінісі]]
|аты = Полиметилметакрилат
[[File:Contactlenzen Confortissimo +.jpg|thumb|left|Линзалар]]
|сол_суреті = Polymethylmethacrylat.svg
'''Органикалық шыны''' – органикалық [[полимер]]лер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге [[полиакрилат]], [[полистирол]], [[аллил қосылыстарының полимерлері]], [[поликарбонаттар]], [[поливинилхлорид]], [[сополимерлері]], т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп [[метилметакрилатты]] массада [[бензоил]] асқын тотығы, [[азо-бис-изомай]] қышқылының динитрилінің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды полимерлеудің нәтижесінде алынған өнімді айтады. Көбіне табақтық (''листовой'') полиметилметакрилат (''плексиглас, перспек, кларекс'') кеңірек тараған. Қолдану аясына байланысты органикалық шыны құрамына ''пластификаторлар, бояғыш заттар, тұрақтандырғыштар, ''т.б. қосады. Органикалық шыны тығыздығы салыстырмалы түрде төмен, кейбірі ылғал және атмосфералық ортаға тұрақты. Органикалық шыны оптикалық мөлдір болады; оны ''механикалық өңдеуге, пісіруге, желімдеуге'' болады. Органикалық шыны [[ұшақ]], [[автомобиль]], [[кеме]] жасауда құралымдық материал ретінде, [[жылыжай]], үй, т.б. терезелерін шынылауда, медицинада аспаптар мен құрал-жабдықтар жасауда қолданылады. [[Ультракүлгін сәулелер]]ін жұтатын органикалық шыны мұражайларда [[экспонат]]тарды бүлінуден қорғау үшін пайдаланылады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref>
|оң_суреті = Cutting the plexiglass.JPG
== Дереккөздер==
 
|IUPAC_атауы = Полиметилметакрилат
|басқа_атаулары = ПММА, PMMA, плексиглас, перспекс, акрил әйнегі
|химиялық_формуласы = (С<sub>5</sub>H<sub>8</sub>O<sub>2</sub>)<sub>n</sub>
 
|күйі = қатты
|тығыздығы = 1,19<ref>{{Cite web|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/Star/compos.pl?matno=223|title=Composition of POLYMETHYL METHACRALATE (LUCITE, PERSPEX, PLEXIGLASS)|lang=en|accessdate=2020-05-13|publisher=NIST|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180130145509/https://physics.nist.gov/cgi-bin/Star/compos.pl?matno=223|archivedate=2018-01-30}}</ref>
|беріктік_шегі = қысу: 120 МПа<ref name = "makeitfrom">{{Cite web|url=https://www.makeitfrom.com/material-properties/Polymethylmethacrylate-PMMA-Acrylic|title=Polymethylmethacrylate (PMMA, Acrylic) :: MakeItFrom.com|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200509141530/https://www.makeitfrom.com/material-properties/Polymethylmethacrylate-PMMA-Acrylic|archivedate=2020-05-09}}</ref>
|қаттылығы = [[Роквелл әдісі|Роквелл]] бойынша: 93<ref name = "makeitfrom"/>
|сыну_көрсеткіші = 1,4906<ref>{{Cite web|url=https://refractiveindex.info/?shelf=organic&book=poly%28methyl_methacrylate%29&page=Szczurowski|title=Refractive index of (C5H8O2)n (Poly(methyl methacrylate), PMMA) - Szczurowski|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200510144749/http://refractiveindex.info/?shelf=organic&book=poly%28methyl_methacrylate%29&page=Szczurowski|archivedate=2020-05-10}}</ref>
 
|балқу_t = 160<ref>{{Кітап|авторы=Smith, William F.; Hashemi, Javad|тақырыбы=Foundations of Materials Science and Engineering|басылым=4-ші|жыл=2006|баспасы=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-295358-9|беттері=509}}</ref>
|ыдырау_t = 360<ref name = "makeitfrom"/>
|өзіндігінен_жалындану_t = 320<ref name = "makeitfrom"/>
|үштік_нүктесі =
|критикалық_нүктесі =
|меншікті_жылу_сыйымдылығы = 1260<ref name = "makeitfrom"/>
|жылу_өткізгіштігі = 0,19<ref name = "makeitfrom"/>
|жылулық_ұлғаюы = 76 мкм/(моль·К)<ref name = "makeitfrom"/>
 
|CAS = 9011-14-7
|EINECS = 618-466-4
|SMILES =
|InChI =
|RTECS =
|ChEBI = 53205
|БҰҰ_нөмірі =
 
|РШК =
|NFPA_704 =
{{NFPA 704
|жанғыштығы = 1
|денсаулыққа қаупі = 1
|тұрақсыздығы = 0
|басқа = }}<ref>{{Cite web|url=http://www.ampolymer.com/SDS/PolymethylMethacrylateSDS.html|title=Polymethyl Methacrylate Safety Data Sheet|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191229054641/http://www.ampolymer.com/SDS/PolymethylMethacrylateSDS.html|archivedate=2019-12-29}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.spectrumchemical.com/MSDS/ZQ440.pdf|title=Material Safety Data Sheet - Spectrum Chemical|lang=en|accessdate=2020-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180920050119/https://www.spectrumchemical.com/MSDS/ZQ440.pdf|archivedate=2018-09-20}}</ref>
|ортаққор = Polymethylmethacrylate
}}
'''Органикалық шыны''' – органикалық [[полимер]]лер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге [[полистирол]], [[поливинилхлорид]], [[полиакрилаттар]], [[аллил]] қосылыстарының полимерлері, [[поликарбонаттар]], [[сополимер]]лері, т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп [[метилметакрилат]]ты массада [[бензоилпероксид]], [[азобисизобутиронитрил]]дің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды [[полимерлеу]]дің нәтижесінде алынған өнімді айтады.
 
'''Органикалық шыны''' – органикалық [[полимер]]лер негізінде алынатын мөлдір қатты материалдардың техникалық аты. Полимерлерге [[полиакрилат]], [[полистирол]], [[аллил қосылыстарының полимерлері]], [[поликарбонаттар]], [[поливинилхлорид]], [[сополимерлері]], т.б. жатады. Өндірісте органикалық шыны деп [[метилметакрилатты]] массада [[бензоил]] асқын тотығы, [[азо-бис-изомай]] қышқылының динитрилінің және т.б. қатысуымен жүрген радикалды полимерлеудің нәтижесінде алынған өнімді айтады. Көбіне табақтық (''листовой'') полиметилметакрилат (''плексиглас, перспек, кларекс'') кеңірек тараған. Қолдану аясына байланысты органикалық шыны құрамына ''[[пластификаторлар]], [[бояғыш заттар]], [[тұрақтандырғыштар]], ''т.б. қосады. Органикалық шыны тығыздығы салыстырмалы түрде төмен, кейбірі ылғал және атмосфералық ортаға тұрақты. Органикалық шыны оптикалық мөлдір болады; оны ''механикалық өңдеуге, пісіруге, желімдеуге'' болады. Органикалық шыны [[ұшақ]], [[автомобиль]], [[кеме]] жасауда құралымдық материал ретінде, [[жылыжай]], үй, т.б. терезелерін шынылауда, медицинада аспаптар мен құрал-жабдықтар жасауда қолданылады. [[Ультракүлгін сәулелерсәуле]]інлерін жұтатын органикалық шыны мұражайларда [[экспонат]]тарды бүлінуден қорғау үшін пайдаланылады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref>
 
== Дереккөздер ==
<references/>