Хлор: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
1-жол:
[[Сурет:Chlorine.svg|thumb|right|100px|Хлор ''Cl'']]
'''Хлор''' ({{lang-la|Chlorum, Cl}}) — [[элемент|элементтердің]] Менделеев кестесінің VІІ тобындағы химиялық элемент, [[атомдық номері]] 17, [[атомдық массасы]] 35,45; [[галоген|галогендер]] тобына жатады. Молекуласы екі атомнан (Cl2) тұрады; өткір иісті [[сарғылт]], жасыл түсті [[улы газ]]; тығыздығы 0,3214 г/см3. Балқу t – 101°С; Табиғатта екі тұрақты [[изотоп|изотопы]] (35Cl мен 37Cl) бар. Жасанды радиоактивті изотоптарының ішіндегі маңыздылары [34Сl(Т1/2 32,4 мин); 36Сl (Т1/2  3,08105 жыл); 38Сl(Т1/2 37,29 мин)] химиялық және биохимиялық процестерді зерттеуде пайдаланылады. Хлорды алғаш швед химигі К. [[Шелле]] пиролюзитті тұз қышқылымен әрекеттестіріп алған (1774). Жер қыртысындағы салмақ мөлшері 4,5102%. Хлор өте активті элемент, бос күйінде жанартау лавасында ғана, ал байланысқан түрінде тау жыныстарында, [[теңіз]], [[мұхит]], [[өзен]] суларында, өсімдік және жануарлар организмдерінде кездеседі. Байланыстағы хлор көптеген минералдардың: [[галит]], [[сильвин]], [[сильвинит]], [[карналлит]], т.б. құрам бөлігі. Қалыпты жағдайда хлор — сарғыш жасыл, ерекше өткір иісті газ, тығыздығы 3,214 г/л, ауадан 2,5 есе ауыр, қайнау t –33,6С, балқу t –100,98С. Суда жақсы ериді. Тотығу дәрежелері +1, +3, +4, +5, +7. Хлор химиялық активті болғандықтан оның қосылыстары көптеген [[метал|металдармен]], [[бейметал|бейметалдармен]] тікелей әрекеттестіру арқылы, ал [[оттек]], [[азот]], [[көміртек]], инертті газдарменгаздарымен хлор қосылыстары жанама жолмен алынадыалынатыны белгілі. Бұл элемент химиялық тұрғыда өте маңызды.Хлор [[кальций]] [[гидрототығы|гидрототығымен]] белгілі жағдайда әрекеттесіп, маңызды техникалық өнімдер ([[хлорлы әк]], [[гипохлорит]], [[кальций хлораты]], т.б.) түзеді. Хлор көптеген органикалық қосылыстармен де әрекеттеседі (қ. Хлорлау). Лабораторияда хлорды 4HCl+MnO2=MnCl2+Cl2+2H2O реакциясы арқылы, ал өнеркәсіпте ас тұзының (NaCl) ерітіндісін [[электролиз|электролиздеп]] алады. Хлорды ауыз суды хлорлауға, [[мата]], [[қағаз]] ағартуда, тұз қышқылы мен органикалық синтезде, хлоры бар қосылыстар даярлауда, т.б. қолданылады. Қазақстанда хлор [[Павлодар]] химия зауытында өндіріледі.<ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0 </ref>
 
==Химиялық қасиеттері==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Хлор» бетінен алынған