Иттрий: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
2-жол:
'''Иттрий''' (Ytterіum), Y – элементтердің периодтық жүйесінің ҚҚҚ тобындағы элемент, сирек жер элементтеріне жатады; ат. н. 39; ат. м. 88,91. Табиғатта тұрақты бір изотопы бар (89Y). Күмістей ақ түсті металл, тығыздығы 4,47 г/см3; балқу t 1500<sup>0</sup>С; қайнау t 2927<sup>0</sup>C. И-ді 1794 жылы финн химигі Ю.Гадолин (1760 – 1852) иттербий “жері” (И. оксиді) түрінде ашқан. Итрий қышқылмен, [[галогендер]]мен, [[сутек|сутекпен,]] қайнаған сумен әрекеттеседі. [[Циркон]], [[сфен]], [[апатит]], [[эфдиалит]], [[уранинит]] минералдарында кездеседі және оларды өңдеу кезінде алынады. И. Fe, Nі, Tі, Cr, Mo-ге легирлеуші қоспа ретінде, ядролық реакторлардың құралымдық материалы ретінде пайдаланылады. Синтететикалық итрий (алюминийлі гранат) радиоэлектроникада және зергерлік өнеркәсіпте қолданылады.Бұл элемент химиялық тұрғыда өте маңызды.
Иттрий ауасында тығыз қорғаныш оксидті пленкамен жабылады. 370-425 °C кезінде тотықтың тығыз қара пленкасы пайда болады. Жинақы металл қайнаған суда ауа оттегімен тотығады, минералды қышқылдармен, сірке қышқылымен жауап береді, фторлы сутегімен жауап бермейді. Иттрий қыздыру кезінде галогендермен, сутегімен, азотпен, күкіртпен және [[фосфор]]мен өзара әрекеттеседі. У2О3 оксиді негізгі қасиеттерге ие, ол Y(ол)3 негізі жауап
==Сілтемелер==
| |||