Плутоний: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Плутоний''' (Plutonіum), Pu — элементтердің периодтық жүйесінің ІІІ тобындағы жасанды жолмен алынған бірінші радиоактивті хим. элемент; ат. н. 94, ат. м. 244,0642, [[актиноидтар]] тобына жатады. Плутонийді 1940 ж американдық ғалымдар Г.Сиборг, Э.Макмиллан, Дж.Кеннеди және А.Валь ашқан. Олар 238U элементін ауыр сутек ядросы дейтронмен сәулелендіру арқылы 239Pu-ді алды. Массалық сандары 232-ден 246-ға дейін болатын 15 изотопы белгілі болып табылады. Тұрақты изотопы 244Pu (Т1/2 7,5107 жыл,  сәуле шығарғыш). Плутоний жылтыр, [[күміс]]тей ақ [[металл]], морт; тығыздығы 19,80 г/см3, балқу t 640^оС, қайнау t 3350^оС, 112^оС-тан төмен температурада моноклинді -фазасы тұрақты.Бұл элемент химиялық тұрғыда өте маңызды болып табылады. Тотығу дәрежелері +3-тен +7-ге дейін, тұрақтысы +4. Түйірлі Плутоний ауада баяу тотығады, ұнтақ және жаңқа күйінде өздігінен тұтанғыш Плутоний — өте улы, адам организміне түскенде сүйектер мен бауырда жиналады. Қыздырғанда галогендермен, H₂, N₂, S, NH₃-пен, сумен баяу әрекеттесіп, HCl, HСlO₄, H₃PO₄-терде ериді, концентрлі HNO₃ пен H₂SO₄-те салғырттанады. Көптеген металмен аралық металлидтер түзеді. Плутонийдің (ІV) оксиді PuO₂ — сарғыш қоңыр түсті кристалды ұнтақ, сәйкес гидроксиді Pu(OH)₄ қышқылдармен тұз түзеді; [[нитрат]]тары, [[фторид]]тері, т.б. тұздары өте күрделі технологиялық процестерде Плутонийді ураннан бөліп алуда пайдаланылады. Плутоний ядролық реакторларда, атомдық, [[термоядролық бомба]]ларда т.б. қолданылады. 238Pu [[изотоп]]ынан қуаты 5, одан да көп жылға жететін ат. электрбатареялары жасалады.