Аккад империясы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
146-жол:
Қазіргі таңда ғалымдар шумер және аккад тілдерінде жазылған аккад дәуірінің 7000-ға жуық [[мәтін]]ін құжаттады. Ассирия және Вавилония секілді кейінгі мемлекеттердің көптеген мәтіндері де Аккад империясына қатысты айтады.<ref name=schrakamp/>
Зор талпынысқа қарамастан, Аккад империясын түсіну оның астанасы Аккад қаласының орыны әлі анықталмауының шектемесіне ұшырап отыр.<ref name=wallromana1990>{{cite journal |last=Wall-Romana |first=Christophe |year=1990 |title=An Areal Location of Agade |journal=Journal of Near Eastern Studies |volume=49 |issue=3 |pages=205–245
Аккад құлағаннан кейін Ассирияның бір бөлігі болды делінетін қазіргі Сирияның солтүстік-шығысындағы жоғарғы Хабур аймағында таяуда жүргізілген қазба жұмыстарынан Аккад империясына қатысты жаңа мәліметтер қолға түсті. Мысалы, Тел Мозандағы (ежелгі Уркеш) қазба жұмыстары арқылы Тарам-агаде (Tar'am-Agade) делінетін Нарам-Синнің бұрыннан белгісіз қызы бейтаныс жергілікті билеушімен (эндан) үйленген болуы мүмкін екендігі белгілі болды.<ref>{{cite book|last1=Buccellati|first1=Giorgio|last2=Kelly-Buccellati|first2=Marilyn|editor1-first=Lamia|editor1-last=Al-Gailani Werr|title=Of Pots and Plans. Papers on the Archaeology and History of Mesopotamia and Syria presented to David Oates in Honour of his 75th Birthday|year=2002|publisher=Nabu|location=London|isbn=978-1897750629|chapter-url=http://www.urkesh.org/urkesh/website/attach/Buccellati%202002%20Taram%20Agade%20Daughter%20of%20Naram%20Sin.pdf|pages=11–31|chapter=Tar’am-Agade, Daughter of Naram-Sin, at Urkesh|access-date=18 March 2015}}</ref> Телл Лейланға (Tell Leilan, ежелгі Шехна / Шубат-Энлил, Shekhna/Shubat-Enlil) жақын маңдағы қазба нәтижелерін пайдаланып, ғалымдар 4.2 мың жылда бір қайталанатын құрғақшылық кенет Аккад империясында болуынан империя құлаған болуы мүмкін деп есептеді.<ref name="Weiss1993">{{ cite journal | last = Weiss | first = H | year = 1993 | title = The Genesis and Collapse of Third Millennium North Mesopotamian Civilization | journal = Science | volume = 261 | issue = 5124 | pages = 995–1004 | doi = 10.1126/science.261.5124.995 | pmid = 17739617|bibcode = 1993Sci...261..995W |display-authors=etal| url = http://revistas.ucm.es/index.php/ILUR/article/view/61022 }}</ref> Бұл климаттықтың Месопотамияға, әсіресе Аккад империясына әсері қазір қызу талқыланып жатыр.<ref>{{cite journal |last=Wiener |first=Malcolm H. |date=2014 |title=The Interaction of Climate Change and Agency in the Collapse of Civilizations ca. 2300–2000 BC |journal=Radiocarbon |volume=56 |issue=4 |pages=S1–S16 |doi=10.2458/azu_rc.56.18325|citeseerx=10.1.1.692.2170}}</ref>
Тел Бракт жүргізілген қазба жұмыстары бойынша, аккадтықтар әкімшілік орталық ретінде пайдалану үшін осы жерде қайтадан қала (Брак", немесе "Нагар") салады. Қалада екі үлкен ғимарат болған: біреуі ғибадатхана, сарай, аула кешені және үлкен пештер кешені.<ref>J. Oates (2004), pp. [https://books.google.com/books?id=EnQ8W6AmCq0C&pg=PA5 5]–8. "Following the destruction of the city sometime in the twenty-third century BC, Nagar was rebuilt by officials of the Akkadian Dynasty as a major centre of their provincial administration, a fact clearly attested in the cuneiform documents from this site."</ref><ref>{{Cite journal|jstor = 4200303|title = Akkadian Buildings at Tell Brak|journal = Iraq|volume = 51|pages = 193–211|last1 = Oates|first1 = David|last2 = Oates|first2 = Joan|year = 1989
[[Библияның|Киелі Кітап]] "Жаратылым" 10:10-12 бөлімінде Аккад "ұлы қала" деп сипатталады:
|