Буряттар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
5-жол:
|саны = 550-690 мың
|аймақ =
|аймақ1 =
|саны1 = 461 389 (2010 ж.)<ref name="пер.2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>
|түсініктемелер1 =
|аймақ2 =
|саны2 = 70 000-164 000<ref name="CRJ">[http://gb.cri.cn/12764/2006/08/22/1865@1184844_3.htm China Radio International, 2006]</ref>
|түсініктемелер2 =
|аймақ3 =
|саны3 = 48 074 (2010 ж.)<ref name="mongolian">[http://www.toollogo2010.mn/doc/Main%20results_20110615_to%20EZBH_for%20print.pdf National Census 2010] </ref>
|түсініктемелер3 =
|аймақ4 =
Line 53 ⟶ 44:
|саны13 =
|түсініктемелер13 =
|тілдері = негізінен орыс тілі, бурят тілі, моңғол тілі, қытай тілі
|діні = буддизм
|этникалық топтары =
Line 59 ⟶ 50:
}}
'''Буряттар''' (өздік атауы — баряат) — [[Бурят Республикасы]]ның тұрғылықты халқы. Жалпы саны — 480 мың адам (1997). Республиканың өзінде 250 мың. [[ТМД]] елдерінде, [[Ресей]]дің [[Иркутск]] облысындағы [[Усть-Ордын]] Бурят автономиялық округінде, [[Чита]] облысындағы Бурят-агин автономиялық округінде, [[Моңғолия]]ның солтүстік бөлігінде, [[Қытай]]дың солтүстік-шығысында да тұрады. [[Моңғол]] расасының солтүстік-азиялық нәсілінің [[Орталық Азия]] тармағына жатады; [[Алтай]] тілдері шоғырының солтүстік моңғол бұтағына енетін бурят тілінде сөйлейді, [[моңғол]] және [[орыс]] тілдерін де қолданады. 1930 жылға дейін Буряттардың көпшілігі ([[Байкал]] көлінің жағалауындағылары) ескі моңғол жазуын, 1931 жылдан латын графикасын, 1939 жылдан орыс әліпбиін қолданады. Буряттардың басым бөлігі будда дінінің ламашылдық наным-сенімдерін, батыс өңірді мекендейтіндері христиан дінінің православие ғұрпын ұстанады. Буряттар 17 ғасырдың ортасына дейін өмір сүрген [[булагат]], [[эхирит]], [[хорин]], [[хондогор]] тайпаларының бірігуі негізінде пайда болды. Бұл тайпалар кезінде [[Жоңғар]] хандығының құрамында болған.
==Тарихы==
Line 95 ⟶ 86:
* хойин-урянкалар;
* ойраттар;
* баяуттар.<ref>{{Cite web|url=http://www.vostlit.info/Texts/rus16/Rasidaddin_2/kniga1/frametext3.html|title=ФАЗЛАЛЛАХ РАШИД-АД-ДИН->СБОРНИК ЛЕТОПИСЕЙ->ПУБЛИКАЦИЯ 1946-1952 ГГ.->ТОМ I->КНИГА 1->РАЗДЕЛ 3|publisher=www.vostlit.info|accessdate=2019-06-22}}</ref>
Ойрат одағының этникалық топтары (XV ғ.):
Line 176 ⟶ 167:
* жаңа баргуттар
===Генетикалық қоры===
{| class="wikitable"
Line 234 ⟶ 225:
* Ерда ойындары.
Буряттардың дәстүрлі кәсібі егін, мал шаруашылығы Шығыстықтар [[түйе]], [[жылқы]] өсіреді. 19 ғасырда орыс шаруаларының ықпалымен егін шаруашылығы тез дамыды да отырықшылық тұрмысқа көшті. Еті мен бағалы терісі үшін [[елік]], [[бұлан]], [[суыр]]; [[Байкал]], [[Ольхон]] өз-нен [[балық]] аулайды. Ұлттық қолөнерінде [[киіз басу]], [[тоқымашылық]], [[ұсталық]], [[зергерлік өнер]]і дамыған. Сонымен қатар металл, тері өңдейді. Ұлттық тағамдары — [[арул]], [[хурут]] ([[құрт]]), [[урмэт]], [[салат]], т.б. Етті тұзсыз пісіреді де, шайды тұзбен ішеді. Сүттен архи аталатын арақ әзірлейді. Ертеректе Буряттар киіз үйде тұрып, көшпелі өмір сүрген. Отырықшылық тұрмысқа көшкеннен кейін үйлерді бөренеден қалап тұрғызған. Ұлттық киімдері: ерлер тік жағалы, бүйірінде қатырмасы бар, белін матамен немесе қайыспен буынатын ұзын көйлек, басына шошақ бөрік киеді, әйелдері екі бұрым етіп өрілген шаштарына салпыншақ-шашбау тағады. Ұлттық муз. аспаптары: [[сур]], [[лимба]], [[хур]].
==Ескертпелер==
{{wikify}}▼
{{reflist}}
[[Санат:Халықтар]]▼
▲{{wikify}}
{{stub}}
▲[[Санат:Халықтар]]
| |||