Жарапазан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Жарапазан''' — қазақ даласында [[ислам діні]] берік орын тепкеннен кейін пайда болған [[тұрмыс-салт]] жырларының бір түрі. Ол ел арасында ораза ұсталатын [[рамазан]] айында айтылады. Кешкілік ауыз ашар кезінде ауылдың өлең айтуға бейімі бар жастары жиылып, әр үйдің тұсына келіп Жарапазан айтады. Оны ешкім ерсі санамайтын болған, қайта үйден шама-шарықтарына қарай сыйлық алып шығып, Жарапазаншыларды риза етіп жіберетін болған. Жарапазан мәтіні айтыла-айтыла әбден қалыптасқан жаттанды шумақтардан құрылады. Мазмұн жағынан оны шартты түрде үш бөлікке бөлуге болады. Ең алдымен, ''Жарапазаншы үйді'', үй иесін мадақтаудан бастайды. Одан ''ислам дінінің шарттарын уағыздап'', имандылыққа шақырып, өсиет айтады. Соңы ''бата берумен'' аяқталады. Әрине, айтушы өзінің қабілет-қарымына орай, жаттанды мәтіннің қаңқасын бұзбай өз ойынан да шумақтар қосып айта береді. Үй иесінің көрсеткен құрмет-сыйына қарай оның жомарттығын, шүлендігін марапаттап, алғыс-тілек те айтады. Кейде көңілден шықпағандарды қуақы тілмен келекелеп, әзіл-қалжыңға да айналдыратын сәттер болады. Жарапазанды жоқ-жітік замандарда дүние табу кәсібіне айналдырғандар да болған. Дегенмен, Жарапазанның негізгі мақсаты —'' ораза айында ел көңілін көтере жүріп, ислам дінін насихаттау, жұртты шариғатқа, иманға ұйыту, береке-бірлікке, ізгілікке шақырудан туған''. Оған, әсіресе, жастар мен балалар белсенді ат салыса жүріп, өздері де үлгі-өнеге алған. Кеңестік дәуірдегі шектеулердің салдарынан ұмытыла бастаған Жарапазан ''ислам дінінің'' жандануына байланысты қайтадан салтқа еніп келеді.

{{stub}}

{{wikify}}

[[Санат: Салт-дәстүр]]