Сефевид әулеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
165-жол:
}}
}}
'''Сефеви Әулеті '''— [[Иран]]дағы қызылбастар мемлекетін билеушілер (1502 — 1736). Сефеви Әулеті мемлекетін 16 ғасырдың басында Иран мен [[Әзірбайжан]]ның түркі тілді тайпалары [[
Мемлекет атауы оның тұңғыш билеушісі шах Исмаил І-нің мұсылман дінінің сопылық бағытын ұстанған Ардабели шейхы Сефи әд-Дин ұрпақтарының бірі болғандығымен байланысты. Алайда Сефеви Әулеті билеушілерінің негізгі күші түркі тілдес тайпалар шииттердің 12 имамының құрметіне бастарына 12 қызыл жолақты шалма орағандықтан, бұл мемлекет тарихи шығармаларда көбінесе қызылбастар мемлекеті деп аталды. Сефеви Әулеті мемлекетінің құрамына [[Иран]], [[Әзірбайжан]], Сефеви Әулеті мемлекетінің орт. алғашында Тебриз (1555 жылға дейін), 1555 — 1597/98 ж. Казвини, 1597/98 жылдан [[Исфаһан]]) болды. Исмаил шах құзырындағылардың көпшілігі сүннит болғандығына қарамастан, [[File:Shah Ismail I.jpg|thumb|200px|right|Шах Исмаил I]]
Сефеви Әулеті көп жылдар бойы Осман сұлтандығы мен Орта Азия хандарына қарсы соғыс жүргізді. Тахмасп І-ден кейін басталған өзара тартыстар іс жүзінде мемлекеттің әлсіреуіне әкеліп соқты. Осман сұлтандығы Сефеви Әулеті мемлекетінің солт.-батыс аймақтарын, ал өзбек хандары Хорасанды жаулап алды, Аббас шах тұсында Сефеви Әулеті мемлекеті түрлі реформалар (салық, әкімш., әскери, т.б.) жүргізудің нәтижесінде нығайып, экономикасы біршама көтерілді. Аббас түріктер мен өзбектерге қарсы соғыста бірнеше рет жеңіске жетіп, Әзірбайжанды, [[Хорасан]]ды, уақытша [[Ирак]]ты қайтарып алды. Сефеви Әулеті Ресей және басқа да елдермен
XIIIV [[Ортағасыр]]лық тарихи шығармаларда Сефеви Әулеті мемлекетінің 16 — 17 ғасырларда қазақ хандығымен қарым-қатынасы жайлы деректер бар. [[Қазақ]]тың батырлар жырында да қызылбастармен болған соғыстар жиі айтылады. == Дереккөздер==
|