Алға ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Әкімшілік бірлік-Қазақстан ауданы
|Атауы ауданның атауы = Алға ауданы
|Елтаңба елтаңба =
|Ту ту =
|елтаңба сипаттамасы =
|Елтаңбаның ені =
|Тудың ені ту сипаттамасы =
|lat_dir = N |lat_deg = 50 |lat_min = 04 |lat_sec = 37
|Елтаңбаның аты =
|lon_dir = E |lon_deg = 58 |lon_min = 17 |lon_sec = 04
|Тудың аты =
|Кіреді облысы = [[Ақтөбе облысы]]
|lat_deg= |lat_min= |lat_sec=
|аудан орталығы = [[Алға]]
|lon_deg= |lon_min= |lon_sec=
|ауылдық округтер саны =13
|CoordScale =
|кенттік әкімдіктер саны =
|Статусы = Аудан
|қалалық әкімдіктер саны = 1
|Кіреді = [[Ақтөбе облысы]]
|ауылдар саны =
|Енеді = 12 ауылдық округ
|қалалар саны =
|Орталығы = [[Алға қаласы]]
|Ірі қаласыәкімі =
|әкімдіктің мекенжайы =
|Ірі қалалары =
|Құрылды құрылған уақыты = [[1933 жыл]]
|Жержер аумағы = 7,7 =6604мың
|Әкімі = Талғат Болатұлы Сұлтанов
|Жержер аумағы бойынша орны =
|ЖІӨ =
|тұрғыны = 40783<ref>[http://www.akmola.stat.kz/dinamika/dinamikadem.htm Ақмола облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref>
|ЖІӨ жылы =
|ЖІӨхалық саны бойынша орны = =
|ЖІӨсанақ жылы = 2019
|Жан басына шаққанда ЖІӨ орны =
|ЖІӨ тығыздығы = 5,38
|Тұрғыны = 39 668<ref name="stat.gov.kz">http://www.stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersPopulation?_afrLoop=900615611442642#%40%3F_afrLoop%3D900615611442642%26_adf.ctrl-state%3Dwnztuifg9_17</ref>
|тығыздығы бойынша орны =
|Санақ жылы = 2014
|ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (80,61%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (10,15%)}}, {{nobr|[[украиндар]] (4,23%)}}, {{nobr|[[немістер]] (1,08%)}}, {{nobr|[[беларустар]] (0,20%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (0,78%)}}, {{nobr|басқалары (2,95%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref>
|Пайызы =
|Халықтелефон саны бойынша орныкоды =
|Пошта индекстеріпошта индексі = 030200-030214<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref>
|Тығыздығы =
|Тығыздығысайты бойынша орны =
|Ұлттықкарта құрамы = =
|Әкімшілікәкімшілік бірліктің картасы = =Alga District Kazakhstan.png
|Конфессионалдық құрамы =
|ортаққордағы санаты =
|Жер аумағы =6604
|Жер аумағының пайызы =
|Жер аумағы бойынша орны =
|Максималды биіктігі =
|Орташа биіктігі =
|Минималды биіктігі =
|Карта = Alga District Kazakhstan.png
|Карта ені =
|Әкімшілік бірліктің картасы =
|Әкімшілік бірлік картасының ені =
|Аббревиатура =
|Телефон коды =
|Пошта индекстері = 030200-030214<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref>
|Интернет-үйшігі =
|Автомобиль коды = 04, D,
|Сайты =
|Commons санаты =
}}
'''Алға ауданы ''' – [[Ақтөбе облысы]]ның солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс. Батысында [[Қобда ауданы|Қобда]], солтүстігінде [[Мартөк ауданы|Мартөк]] ауданы мен [[Ақтөбе қаласы]], шығысында [[Хромтау ауданы|Хромтау]], оңтүстігінде [[Мұғалжар ауданы|Мұғалжар]], [[Темір ауданы|Темір]] аудандарымен шектеседі.
Аудан орталығы – [[Алға қаласы]]. Жер аумағы 7,1 мың км<sup>2</sup>.
 
'''Алға ауданы ''' – [[Ақтөбе облысы]]ның солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс.
=== Халқы ===
Тұрғыны 40,1 мың адам. Ұлттық құрамы: қазақ 79,1%, орыс 10,8%, украин 4,8%, неміс 1,1% татар 0,9%<ref name="stat.gov.kz">http://www.stat.gov.kz/faces/wcnav_externalId/homeNumbersPopulation?_afrLoop=900615611442642#%40%3F_afrLoop%3D900615611442642%26_adf.ctrl-state%3Dwnztuifg9_17</ref>.
 
== Географиялық орны ==
=== Әкімшілік бөлінісі ===
'''Алға ауданы ''' – [[Ақтөбе облысы]]ның солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс. Батысында [[Қобда ауданы|Қобда]], солтүстігінде [[Мартөк ауданы|Мартөк]] ауданы мен [[Ақтөбе]] қаласы]], шығысында [[Хромтау ауданы|Хромтау]], оңтүстігінде [[Мұғалжар ауданы|Мұғалжар]], [[Темір ауданы|Темір]] аудандарымен шектеседі. Аудан орталығы – [[Алға]] қаласы.
Аудандағы 33 елді мекен, 1 қалалық, 12 [[ауылдық округ]]ке біріктірілген. Олар: Алға қалалық округі, Ақсай, Бесқоспа, Бестамақ, Қарағаш, Қарабұлақ, Қарақобда, Қарақұдық,Маржанбұлақ, Сарықобда, Тамды, Тоқмансай, Үшқұдық ауылдық округтері.<ref>http://alga.aktobe.gov.kz/kk/node/269</ref>
 
=== Халқы ===
Тұрғыны 40783 адам (2019). Ұлттық құрамы: {{nobr|[[қазақтар]] (80,61%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (10,15%)}}, {{nobr|[[украиндар]] (4,23%)}}, {{nobr|[[немістер]] (1,08%)}}, {{nobr|[[беларустар]] (0,20%)}}, {{nobr|[[татарлар]] (0,78%)}}, {{nobr|басқалары (2,95%)}}<ref>
 
=== Әкімшілік бөлінісі ===
Аудандағы 30 елді мекен, 1 қалалық, 13 ауылдық округке біріктірілген:
* [[Ақай ауылдық округі (Ақтөбе облысы)|Ақай ауылдық округі]]
* [[Алға қалалық әкімдігі]]
* [[Бесқоспа ауылдық округі]]
* [[Бестамақ ауылдық округі (Ақтөбе облысы)|Бестамақ ауылдық округі]]
* [[Қарабұлақ ауылдық округі (Алға ауданы)|Қарабұлақ ауылдық округі]]
* [[Қарағаш ауылдық округі]]
* [[Қарақобда ауылдық округі]]
* [[Қарақұдық ауылдық округі (Ақтөбе облысы)|Қарақұдық ауылдық округі]]
* [[Маржанбұлақ ауылдық округі]]
* [[Сарықобда ауылдық округі]]
* [[Тамды ауылдық округі (Ақтөбе облысы)|Тамды ауылдық округі]]
* [[Тоқмансай ауылдық округі]]
* [[Үшқұдық ауылдық округі]]
=== ТабиғатыЖер бедері ===
Алға ауданының жері негізінен қыратты жазық (биіктігі 200 – 400 м). Солтүстік-батысында [[Тасқоралы]] тауы (биіктігі 386,7 м), оңтүстік-батысында [[Бесоба тауы]] орналасқан (биіктігі 324 м). Олардан басқа [[Аққұдық]], [[Қарамең]], [[Керуентау]], [[Ақшоқы]], Қайқы, [[Есет]], [[Бесоба]], [[Қаратөбе]], [[Нартау]], Тасшоқы таулары бар. Кен қазбаларынан [[тас көмір]], [[мұнай]], [[фосфорит]], [[құрылыс материалдары]], т.б. кездеседі.
 
=== Климаты ===
Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық, қуаң. Қаңтардың орташа температурасы –15 – 16°С, шілдеде 22 – 23°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 200 – 250 мм шамасында.
 
=== Өзендері ===
Аудан жерінен оңтүстікке қарай [[Елек]], [[Сарықобда (өзен)|Сарықобда]], [[Қарақобда]] және олардың салалары Тәңірберген, [[Талдысай]], [[Батпақты]], [[Сазды]], т.б. өзендері ағып өтеді.
 
=== Топырағы ===
Топырағы негізінен қызғылт қоңыр, сортаң қызғылт қоңыр болып келеді. Өсімдіктерден [[жусан]], [[бетеге]], [[боз]] шөптері өседі.
 
== Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі ==
=== Өсімдік пен жануар әлемі ===
Топырағы негізінен қызғылт қоңыр, сортаң қызғылт қоңыр болып келеді. Өсімдіктерден жусан, бетеге, боз шөптері өседі. Аңдардан [[қасқыр]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[күзен]], [[борсық]]; тұяқтылардан [[бөкен]], [[елік]]; құстардан [[дуадақ]], [[тырна]], [[бүркіт]], [[қаз]], [[үйрек]] мекендейді. Ауданда [[ауыл шаруашылығы]] ([[астық]]) мен [[мал шаруашылығы]] ([[ірі қара]], [[қой]], [[жылқы]], [[шошқа]]) жақсы дамыған. Минералдық тыңайтқыштар өндіретін Ақтөбе «Нитрохим», «Неохим» химия кәсіпорындары, нан, май зауыттары бар. Орынбор – Ташкент темір жолы, республикалық маңызы бар Ақтөбе – Атырау автомобиль жолы аудан аумағынан өтеді.<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref>
 
== Дереккөздер ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алға_ауданы» бетінен алынған