Мұстай Кәрім: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
толықтыру
37-жол:
 
1940 жылдан КСРО ЖО мүшесі. 1951 жылдан 1962 жылға дейін Мұстай Кәрім БАССР ЖО басқармасының төрағасы, 1962 жылдан 1984 жылға дейін РСФСР ЖО басқармасының хатшысы болды.
 
Мұстай Кәрім [[әдеби шығарма]]ны көпқырлы қоғамдық қызметпен ұштастырды, ол КОКП съездеріне [[делегат]] болып сайланды, 1955-1980 жж. 4-11 шақырылымдағы РСФСР Жоғарғы Кеңесінің [[депутат]]ы, РСФСР Жоғарғы Кеңесі Президиумы Төрағасының орынбасары, БАССР Жоғарғы Кеңесінің депутаты. Ол көп жылдар бойы башқұрт Бейбітшілікті қорғау Комитетінің төрағасы болды. КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы Ленин және Мемлекеттік сыйлықтар жөніндегі комитеттің мүшесі, [[Башқұртстан]] Республикасы Президенттік Кеңесінің мүшесі болған.
 
== Шығармашылығы ==
Line 50 ⟶ 48:
Мұстай Кәрім 100-ден астам [[өлең]]дер мен [[проза]] жинақтарын, 10-нан астам драмалық шығармаларды шығарды. Соғыс жылдарында жауынгерлер өмірінен “Желтоқсан жыры”, “Өлмесбай” атты [[поэма]]лар жазды. Ол соғыстан кейін “Біздің үйдің қуанышы” повесін (1952), “Көктем дауысы” (1954), “Өзендер сөйлейді” (1964), “Алыста қалған жағалар” (1966), “Жылдар ізімен” (1971) жинақтарын жариялады. Мұстай Кәрімның “Той жалғасуда” (1947), “Жалғыз қайың” (1950), “Қыз ұрлау” (1959), “Жырланбаған жыр” (1961), “[[Ай тұтылған түн (пьеса)|Ай тұтылған түн]]” (1964) атты пьесалары бар. Оның [[Үш таған (Таганок) кітабы‎|“Үш таған”]] (1965), “Талтүс” (1972) атты кітаптары [[қазақ тілі]]не аударылған. <ref>Қазақ энциклопедиасы, 6 том.</ref> Сонымен қатар «Оралу», «Еуропа Азия» өлеңдер жинағы, «Салауат. Шындық арқылы жеті арман », «От тастамаңыз, Прометей!» пьесалары, «Кешірім» повесі жарық көрді. Мұстай Кәрімнің шығармалары [[Ресей]] мен әлемнің ондаған тілдеріне аударылған. 1987 жылы «Ай тұтылу түнінде» спектаклінің негізінде Свердловск [[киностудия]]сы дәл осындай фильмді түсірді. «[[Ұзаққа созылған балалық шақ (фильм)|Ұзаққа созылған балалық шақ]]» әңгімесін 2004 жылы Башқұртстан киностудиясының режиссері Болат Юсупов түсірген.
 
== Қоғамдық жұмыстары ==
Башқұрт Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының халық ақыны Мұстай Кәрім 2005 жылы 21 қыркүйекте екі [[инфаркт]]тан кейін [[Уфа]]дағы Республикалық кардиологиялық диспансерде болған қайтыс болды. Уфадағы мұсылман [[зират]]ында жерленген. <ref>http://pomnim.me/search/?info=867d5e4a-8e87-11e6-96ac-00199984c65f Могила Мустая Карима на Мусульманском кладбище</ref>
Мұстай Кәрім шығармашылық қызметімен бірге белсенді қоғамдық жұмыстар атқарды.
 
1955-1980 жылдар аралығында бірнеше рет [[КОКП]] съездеріне [[делегат]] болып сайланды. 4-11 шақырылымдағы РСФСР Жоғарғы Кеңесінің [[депутат]]ы, РСФСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасы төрағасының орынбасары, РСФСР Жоғарғы Кеңесі төрағасының орынбасары, БАССР Жоғарғы Кеңесінің депутаты.
 
Ұзақ жылдар бойы Башқұрт Бейбітшілік Комитетінің төрағасы, КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы Ленин және Мемлекеттік сыйлығы комитетінің мүшесі, [[Башқұртстан Республикасы]] Президенттік Кеңесінің мүшесі болды. <ref>http://mustai.ru/biography Биография</ref>
 
== Отбасы ==
Ақын [[майдан]]да болған кезде оның ұлы Ильгиз дүниеге келді, оны Мұстай бала 9 айлық болғанда ғана көрді. Ол баласын көру үшін ауыр [[жарақат]]ына қарамастан аурухананың бас дәрігерінен рұқсат сұрауына тура келді. Емделмеген жараларға қарамастан, бас дәрігер оны үйіне жіберді.
Ұлы - Каримов Ильгиз Мұстафұлы (1942-2019), [[жазушы]], аудармашы, КСРО Жазушылар одағының мүшесі, Мұстай Кәрім қорының негізін қалаушы.
Ұлы Ильгиз Мұстафұлы Каримов (1942-2019), өзінің дарынды әкесінің ізімен жүруді шешті. Ол Жазушылар Одағына кіріп аудармалармен айналыса бастады, оның ішінде әкесінің кейбір шығармаларын [[орыс тілі]]не аударды.
 
1951 жылы Мұстай Кәрімнің Әльфия атты қызы дүниеге келді, ол әкесінің шексіз сүйіспеншілігі үшін, үнемі әкесінің қызы деп аталған.
Қызы - Альфия Каримова.
 
Мұстай Кәрім әрдайым [[немере]], [[шөбере]] көруді армандаған, оның арманы орындалып, қазір немересі Темірболат пен оның жұбайы Инга бес бала тәрбиелеп көп балалы отбасы болып отыр. <ref>https://biographe.ru/znamenitosti/mustay-karim/ Мустай Карим</ref>
Немересі - Каримов Тимербулат (1974 ж.т.), ВТБ банктің бұрынғы аға вице-президенті.
 
2013 жылы жазушының ұлы, қызы мен немересі Мұстай Кәрім [[қор]]ын құрды, оның басты міндеттерінің бірі-[[башқұрт тілі]] мен әдебиетін қолдау. Қор мектептерде, оның ішінде ауылдық жерлерде башқұрт тілін үйренуді, сонымен қатар [[университет]]терде башқұрт тілі мен әдебиетін, [[өлкетану]] мен Башқұрт тарихын зерттеуге арналған академиялық бағдарламаларды қолдайды. <ref>http://mustai.ru/directions/2 Фонд имени Мустая Карима.</ref>
 
Жұбайы Раузамен [[неке]]сі 62 жылға созылды. Оның қызы Альфия әкесінің жеке өмірі туралы айта отырып, ата-аналар осы жылдар ішінде бір-біріне деген үлкен құрметпен және үйлесімді өмір сүргенін айтады. 1981 жылы Рауза қайтыс болды, Мұстай Кәрім бірден өзін жалғыз сезіне бастағандықтан, Әлфия әкесіне қамқорлықты күйеуімен бірге өздеріне алды.
 
== Өмірінің соңғы сәттері ==
БашқұртМұстай АвтономиялықКәрім Кеңестікөмір Социалистікбойы Республикасыныңденсаулығы халықтуралы ақыныешқашан Мұстайшағымданбаған, Кәрімөйткені ол барлық майдангерлер сияқты шыдамдылыққа төзуге үйренген болатын. Оны жүрек-өкпе жеткіліксіздігімен ауруханаға жеткізіп, онда ол 10 күн [[реанимация]]да болды. Бәрі жақсарып, қалпына келе жатқан сияқты көрінгенімен, 2005 жылыжылдың 21-қыркүйегінде қыркүйектежазушы екіқос [[инфаркт]]тан кейін [[Уфа]]дағы Республикалық кардиологиялық диспансерде болған қайтыс болды. Уфадағы мұсылман [[зират]]ында жерленген. <ref>http://pomnim.me/search/?info=867d5e4a-8e87-11e6-96ac-00199984c65f Могила Мустая Карима на Мусульманском кладбище</ref>
 
== Атақтары мен марапаттары ==