Чехия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: тесттік өңдеме
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: тесттік өңдеме
58-жол:
|Түсініктемелер =
}}
'''Чехия''' ({{lang-cs|Česko}}, <small>ХФӘ{{ref-cs}}:</small> {{IPA|[ˈʧɛskɔ]}}, ресми атауы — '''Чех Республикасы''' (аббревиатурасы — '''ЧР'''); {{lang-cs|Česká republika}} (аббревиатурасы — ''ČR''), <small>ХФӘ{{ref-cs}}:</small> {{IPA|[ˈʧɛskaː ˈrɛpuˌblɪka]}}) — [[Орталық Еуропа]]да [[Мұхитқа шыға алмайтын елдер|мұхитқа шыға алмайтын]], оңтүстікте [[Аустрия|Австрия]]мен, батыста [[Германия]]мен, солтүстік-шығыста [[Польша]]мен және оңтүстік-шығыста [[Словакия]]мен шектесетін ел. Чех Республикасы 78 866 шаршы километрді (30 450 шаршы миль) құрайтын төбелі ландшафты алып жатыр. Ел аумағының басым бөлігінде қалыпты [[Ылғалды континенттік климат|континенттік]] және [[теңіз климаты]] байқалады. Чехия 10,7 миллион халқы бар біртұтас парламенттік республика. Оның астанасы және ірі қаласы, 1,3 миллион халқы бар [[Прага]]; басқа ірі қалалары [[Брно]], [[Острава]], [[Оломоуц]] және [[Пльзен|Пльзень]] болып табылады.
 
Чех мемлекеті 9-шы ғасырдың соңында [[Ұлы Морав империясы]]ның билігіндегі [[Чех князьдігі|Богем герцогтігі]] ретінде құрылды. 1002 жылы герцогтік [[Қасиетті Рим империясы]]ның [[империялық мемлекет]]і ретінде ресми түрде мойындалды, ал 1198 жылы [[Богемия патшалығы]]на айналып, 14 ғасырда өзінің ең үлкен аумақтық ауқымына жетті. 14-ші және 17-ші ғасырлар арасында Прага қаласы императорлық резиденция ретінде қызмет атқарған. XV ғасырдың [[Чехиядағы реформация|Богемиялық реформациясы]] [[конфессиялық плюрализм]] мен салыстырмалы [[Толеранттылық|діни төзімділік]]ке әкелген [[Гусит соғыстары]]на себепші болды.
 
1526 жылы [[Мохача шайқасы]]нан кейін бүкіл [[Чехия тәжінің жерлері|Богемия тәжі]] біртіндеп [[Габсбург монархиясы]]на біріктірілді. [[Католицизм|Католик]] Габсбургтерге қарсы [[Протестанттизм|протестанттық]] [[Чех табтарының көтерілісі|Богемия көтерілісі]] (1618-20) [[отыз жылдық соғыс]]қа әкелді. [[Ақ таудағы шайқас]]тан кейін, Габсбургтер өз билігін нығайтты, католицизмді қалпына келтірді және біртіндеп [[германизация]]лау саясатын қабылдады. 1806 жылы Қасиетті Рим империясының ыдырауымен Богемия тәжінің жерлері Австрия империясына өтті, ал чех (богем) тілі мен әдебиеті қайта жанданды. 19 ғасырда чех жерлері индустриялды дамыған болғандықтан және кейіннен бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін, [[Аустрия-Мажарстан|Аустрия-Мажарстан империясының]] ыдырауынан кейін 1918 жылы құрылған бірінші [[Чехословакия|Чехословак Республикасының]] ядросы болды.
 
== Дереккөздер ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Чехия» бетінен алынған