|
==Тарихы==
===Моңғол шапқыншлығынашапқыншылығына дейін===
Қала туралы алғашқы дерек X ғасырдағы [[Парсы тілі|парсы]] шығармасы ''“Худуд әл-Әлемде”Әламда”'' кездеседі. Ертедегі Сығанақ [[Қыпшақ Хандығы|қыпшақ]] мемлекетінің [[сауда]] және саяси орталығы болған. Сығанаққа көшпелі елдер [[мал]], ет, тері, [[жүн]], т.б. әкеліп, өздеріне қажетті заттарын алған. Сол кездегі тарихшылар Сығанақты ''“Қыпшақ даласының гаваны”'' деп атаған. [[Шыңғыс хан]] шапқыншылығынан бұрын Сығанақ Хорезмшах Текештің қол астында болған.
===Моңғол шапқыншылығынан кейін===
Сығанақтың дамуына Алтын Орданың билеушісі Орыс (Ұрыс) хан үлкен үлес қосты. Оның тұсында қалада жаңа медреселер, мешіттер және т.б. қоғамдық ғимараттар салына бастады.<ref>[http://www.kazakh.ru/news/articles/?a=728 Қыпшақтардың тұңғыш астанасы]</ref> XIV ғасырдың ортасынан бастап қала Ақ Орданың астанасына айналды.
1379 жылы қайта біріккен Алтын Орданың ханы Тоқтамыс [[Әмір ТемірдіңТемір]]дің көмегімен Сығанақты басып алып, өз атынан теңге соқтыра бастады. 1383 жылы қаланың теңге сарайында Әмір Темір өз ақшасын шығарды. 1384-1395 жылдары Сығанақ алтынордалықтар мен Әмір Темірдің арасындағы тартыстың орталығына айналды. XV ғасырдың басында қаланы Әмір Темірдің немересі [[Ұлықбек]] бағындырды. Алайда 1423 жылы Барақ ханның әскері Сығанақты басып алып, Темір әулетінің өкілдерін қаладан қуып шығарды.
1446-1468 жылдары қала Әбілхайыр мемлекетінің құрамында болды.<ref>История, экономика и культура средневековых тюрко-татарских государств Западной Сибири. — Курган, 2017. — 33 с.</ref> Рузбиханның пікірінше, Әбілхайыр хан Сығанақта жерленген. Бүгінгі күнге дейін сақталмаған КокКөк-Кесене ханның қабырықабірі саналады.<ref>Фазлаллах ибн Рузбихан Исфахани. Михман-наме-йи Бухара (Записки бухарского гостя). — М.: Восточная литература, 1976. — С. 117—118.</ref>
===Қазақ хандығының астанасы ретінде===
XV ғасырдың 80-жылдары қаланы [[қазақ]] ханы [[Бұрындық хан|Бұрындық]] биледі, ал оның маңайы қазақ [[тайпа]]ларының қысқы [[қоныс]]тарына айналды. Осы кезден бастап Сығанақ пен оның төңірегі біржола [[қазақҚазақ хандығы]]на қарады және негізгі саяси, экономикалық орталықтардың бірі саналды. XV – XVIII ғасырларда қала бұрынғысынша сауда және [[қолөнер]] орталығы болды.
1598 жылы қаланың төңірегінде мекендеген қаоақалпақтарқарақалпақтар туралы алғашқы деректер кездеседі.<ref>П. П. Иванов. Новые данные о каракалпаках // Советское востоковедение : журнал. — 1945. — № 3. — С. 60.</ref>
===Құлдырауы===
[[Ұлы Жібек жолыныңжолы]]ның дағдарысы мен көршілес өзбек, жоңғар билеушілерінің шабуылдары Сығанақтың өз маңыздылығын жоғалтуына алып келді. Қаланың орталық бөлігі бөлігі XVII ғасырдан бастап зират ретінде қолданылған.<ref>[https://silkadv.com/ru/node/268 Сығанақ қалашығы]</ref> XVII–XVIII ғасырларда бірнеше рет [[жоңғар шапқыншылығы]]на ұшырады. Осы шапқыншылықтар және басқа да әр түрліәртүрлі себептерден қала бірте-бірте өзінің өмір сүруін тоқтатты (XIX ғасырға қарай).
XIX ғасырдағы қоқандықтардың көне қаланың айналасындағы қаланған Сунақата бекінісі орыс-қоқан соғысы кезінде қиратылды.<ref>Айгуль Утепова [https://newtimes.kz/obshchestvo/81557-issledovateli-sdelali-sensatsionnoe-otkrytie-v-kyzylordinskoj-oblasti Исследователи сделали сенсационное открытие в Кызылординской области]</ref>
==Архитектурасы==
| 