Снаряд-ұшақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Қанатты зымыран''' (Крылатая ракета) — бір рет колданылатын, ұшқышсыз қанатты ұшу аппараты. Ол әдетте ядролық зарядты тасиды және ұшуды басқаратын, оны нысанаға бағыттайтын реактивті қозғалтқышпен және арнайы аспаптармен жабдықталады. Қанатты ракетаның негізгі бөліктері: ұрыс бөлігі, басқару аппараты, [[қозғалтқыш]] пен [[планер]]. Қанатты ракетаның қозғалтқышы әуе-реактивтік, яғни тотықтандырғыш ретінде атмосфераның оттегі пайдаланылатын қозғалтқыш түріне жатады. Сырт тұлғасы жағынан қанатты ракета [[жойғыш реактивтік ұшақ]] секідді. Оны жер үсті жылжымалы қондырғылардан, кемелер мен сүңгуір қайықтардың (су бетінен) ұшыру қондырғысынан, сондай-ақ ұшақтардан кез келген метерологиялық жағдайда ұшыруға болады. Нысанаға дейінгі өз жолының негізгі бөлігін қанатты ракета 15-30 км биіктікте көлденең, казіргі реактивтік жойғыштардың жылдамдығынан әлдеқайда төмен 900-1000 км/сағ жылдамдықта ұшады.Бұндай жылдамдық керемет болып көрінгенімен қазіргі заман талабында өте төмен себебі қазіргі жойғыштардың ең баяуы МиГ-19 жылдамдығы 1419 км/сағ. Алайда қанатты зымыранның негізгі көзірі оның өте төмен ұшуында. Өйткені кез-келген әуе қорғанысы радарлары 20 м ден төмен биіктіктегі нысандарды байқай ала алмайды. Осы себепті қанатты зымырандар қазіргі супер-күштердің қолшоқпарына айналды. Қанатты зымыран ірі де маңызды нысаналарды: әкімшілік және өнеркәсіптік орталықтарды, [[темір жол]] тораптарын, [[теңіз]] базалары мен порттарын, әскерлер мен ұрыс техникасының шоғырланған аудандарын, т.б. талқандауға арналады. Қанатты зымыран жоғарыда айтылғандай төмен ұшуына байланысты [[радиолокация]] құралдарымен анықталуы аса қиын бірақ мүмкін емес деп айтуға да болмайды. Оны жақын қашықтыққа арналған зенитті зымырандармен жоюға болады.

. Қанатты ракеталар мынадай негізгі белгілеріне қарай бөлінеді:

*1)# траектория түріне қарай — қалықтайтын снарядты ұшақтар және ауыспалы биіктікте ұшатын зымырандар;

*2)# қозғалтқыш санына қарай —1— 1 қозғалтқышты және 2 [[қозғалтқышты ракета|қозғалтқышты зымыран]];

*3)# аэродинамикалық cызбасына қарай — басқару жүйесі бір-бірімен [[перпендикуляр]] бір немесе екі жазықтықта жататын зымыран;

*4)# басқару жүйесіне қарай— қарай жеке, навигадиялық, телебасқарылатын және өздігінен бағытталатын;

*5)# әскери міндетіне қарай "Жер — Жер", "Кеме — Жер", "Әуе — Жер", ұшқышсыз барлау жасайтын зымырандар класы болып бөлінеді.

== Дереккөздер ==