Уикипедия

Светлана Александровна Алексиевич: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Жаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
«Svetlana Alexievich» бетінен аударылып түзілді
(Айырмашылық жоқ)

15:01, 2020 ж. тамыздың 27 кезіндегі нұсқа

Светлана Александровна Алексиевич (1948 жылы 31 мамырда Ивано-Франковск қаласында дүниеге келген) - белоруссиялық зерттеуші журналист, очеркші және орыс тілінде жазатын тарихшы . Ол 2015 жылғы әдебиет саласындағы Нобель сыйлығымен «полифониялық шығармалары, біздің заманымыздағы азап пен батылдық ескерткіші» үшін марапатталды. [1][2][3][4] Ол Беларуссиядан сыйлық алған алғашқы жазушы. [5][6]

Светлана Александровна Алексиевич
белор. Святлана Аляксандраўна Алексіевіч
Туған күні

31 мамыр 1948 (1948-05-31) (75 жас)

Туған жері

Станислав, Украин КСР, КСРО

Азаматтығы

КСРО → Белорусь

Мансабы

прозаик, журналистка

Бағыты

нон-фикшн

Жанры

повесть

Шығармалардың тілі

орыс тілі

Марапаттары

Әдебиет бойынша Нобель сыйлығы (2015)

Қолтаңбасы

Қолтаңбасы

alexievich.info

Жас кез

Батыс Украинадағы Станислав қаласында дүниеге, белорус әкесі мен украин анасы отбасында (1962 жылдан бастап Ивано-Франковск)[7] Светлана Алексиевич Беларусьта өсті. Мектепті бітіргеннен кейін ол Беларусь мемлекеттік университетін бітіргенге дейін (1972) және Минскідегі «Ниоман» әдеби журналының корреспонденті болғанға дейін бірнеше жергілікті газеттерде тілші болып жұмыс істеді (1976).

Журналистік мансабында Алексеевич куәгерлердің айғақтарына негізделген әңгімелер шығарумен айналысады. Процесс барысында ол Кеңес тарихындағы бірнеше драмалық оқиғалардың ауызша тарихын жазды: Екінші дүниежүзілік соғыс,[8] Ауған соғысы,[9] Кеңес Одағының құлауы, және Чернобыль апаты. [10] Ол 2000 жылы Беларусьтен кетті[11] және келесі онжылдықта ол Парижде, Гетеборгта және Берлинде өмір сүрді. 2011 жылы Алексиевич Минскке қайтып оралды.[12][13]

Әдеби жұмыс

Алексиевичтің кітаптары кеңестік және посткеңестік кеңестік кезеңнің эмоционалды тарихын мұқият құрастырылған сұхбаттардың коллаждары арқылы баяндайды. Орыс жазушысы және сыншысы Дмитрий Быковтың айтуынша, оның кітаптары Беларуссиялық жазушы Алес Адамовичтің идеяларымен өте маңызды, ол ХХ ғасырдың қасіретін суреттеу үшін ең жақсы әдіс көркем әдебиет жасау арқылы емес, куәгерлердің айғақтарын жазу арқылы деп білді.[14] Беларусь ақыны Уладзимир Някляев Адамовичті «оның әдеби атасы» деп атады. Ол сондай-ақ мен «Отты ауылданмын деректі романын атады (белар. Я з вогненнай вёскі) Алес Адамович, бойынша Янка Брыль және Владимир Калесник, неміс әскерлерінің Беларусь басқыншылығы кезінде ауылдарды өртегені туралы басты бір кітап ретінде әдебиетке Алексиевич көзқарасын әсер етті.[15] Алексиевич Адамовичтің және беларусь жазушысы Васил Быкачтың, басқалардың арасында ықпалын растады.[16] Ол Варлам Шаламовты ХХ ғасырдың ең жақсы жазушысы деп санайды.

Оның ағылшын тіліндегі аудармашылығындағы ең көрнекті шығармаларына Ауғанстандағы соғыс туралы алғашқы жазбалар жинағы (Мырыш ұлдар: ұмытылған соғыстан шыққан кеңестік дауыстар) [17] және Чернобыль апатының ауызша тарихы (Чернобыль дұғасы / Чернобылдан шыққан дауыстар) кіреді.[18] Алексиевич өз шығармаларының тақырыбын осылай сипаттайды:

Оның алғашқы кітабы - «Соғыстың әйел емес беті» 1985 жылы шыққан. Ол бірнеше рет басылып, екі миллионнан астам данадан сатылды.[17] Кітап 1983 жылы (қысқа редакцияда) бітіп, 1984 жылғы ақпанда О<i id="mwaQ">ктябрьде</i> жарияланды, совет айлық әдеби журналының[19] 1985 жылы кітапты бірнеше баспалар шығарды, ал кейінгі бес жылда баспа даналарының саны 2 000 000-ға жетті.[20] Бұл роман соғыс кезіндегі әйелдердің монологтарынан құралған, Екінші дүниежүзілік соғыстың бұрын ешқашан болып көрмеген аспектілері туралы. Тағы бір кітап - «Соңғы куәгерлер: оқшауланбаған оқиғалар кітабы», соғыс кезіндегі балалардың жеке естеліктерін сипаттайды. Әйелдер мен балалардың көзімен көрген соғыс сезімдердің жаңа әлемін ашты.[21] 1993 жылы, ол Өліммен сиқырланғандар атты Кеңес Одағының күйреуіне байланысты суицид жасауға тырысқан және аяқтағандар туралы кітабы жарияланды. Көптеген адамдар коммунистік идеологиядан бөлінбейтін сезінді және жаңа тәртіпті және жаңадан түсіндірілген тарихты қабылдай алмады.[22]

Оның кітаптарын 1993 жылдан кейін Беларуссияның мемлекеттік баспалары шығарған жоқ, ал Беларуссиядағы жеке баспагерлер оның тек екі кітабын ғана шығарды: 1999 жылы Чернобыль дұғасы және 2013 жылы Екінші рет шыққан уақыт, екеуі де белорус тіліне аударылған.[23] Нәтижесінде, Алексиевич Беларуссияға қарағанда әлемнің бәрінде жақсы танымал болды. Ол әдебиет саласындағы Нобель сыйлығын алған алғашқы журналист ретінде сипатталды. [24] Ол өзі журналист деген ұғымды жоққа шығарады, ал шын мәнінде Алексевичтің таңдаған жанрын кейде «деректі әдебиет» деп атайды: нақты оқиғаларды көркем түрде көрсету, дәрежесі бар поэтикалық лицензия.[25]Өз сөзімен айтқанда:

“ “Мен шынайы өмірге барынша жақындатуға мүмкіндік беретін әдеби әдісті іздедім. Шындық мені әрқашан магниттей тартты, азаптады және гипноздады, мен оны қағазға түсіргім келді. Сондықтан мен бұл жанрды бірден адамның нақты дауыстары мен мойындаулары, куәгерлік дәлелдер мен құжаттарды бөліп алдым. Мен әлемді осылай естимін және көремін - жеке дауыстардың хоры және күнделікті детальдардың коллажы ретінде. Менің көзім мен құлағым осылай жұмыс істейді. Осылайша менің барлық психикалық және эмоционалдық мүмкіндіктерім толық көлемде жүзеге асырылады. Осылайша мен бір уақытта жазушы, репортер, әлеуметтанушы, психолог және уағызшы бола аламын.” ”


2019 жылғы 26 қазанда Алексиевич Беларусьтің ПЕН орталығының төрағасы болып сайланды. [26]

Марапаттары мен құрметтері

Алексиевич көптеген марапаттарға ие болды, оның ішінде:

  • Құрмет белгісі ордені (КСРО, 1984)
  • Әулие Эфросиненің Полоцк медалі (Медаль имени Святой Евфросиньи Полоцкой) [27]
  • Николай Островский Кеңес жазушылар одағы сыйлығы (1984)
  • Октябрь журналы сыйлығы (1984)
  • Кеңес жазушылар одағы Константин Федин атындағы әдеби сыйлық (1985)
  • Ленин комсомолы сыйлығы (1986) - «У войны не женское лицо» кітабы үшін
  • «Литературная газета» сыйлығы (1987)
  • Новая Газетаның Андрей Синявский атындағы сыйлық - «Әдебиеттегі еңбегі және тектілігі үшін» (1997)
  • the Peoples Magazine Достық жүлдесі (1997)
  • Триумф (жүлде) (Ресей, 1997)
  • 1996 Тухолский-Преис (Швеция ПЕН) [28]
  • 1997 Андрей Синявский сыйлығы [29] [30]
  • 1998 Еуропалық түсінудің Лейпцигер кітап сыйлығы
  • 1998 Фридрих-Эберт-Стифтунг-Прейс
  • 1999 Хердер сыйлығы
  • 2005 Кітап сыншылары үйірмесі, Чернобыль дауыстары
  • 2007 Oxfam Novib/PEN марапаты [31]
  • 2011 Ришард Капучицкий Әдеби репортаж үшін марапаты (Польша) [12]
  • 2011 Ангелус сыйлығы (Польша) [32]
  • 2013 Неміс кітап саудасы Бейбітшілік сыйлығы [33]
  • 2013 Prix Médicis essai, La Fin de l'homme rouge ou le temps du désenchantement (Время секонд хэнд) [34]
  • 2014 Өнер және әріптер орденінің қызметкері (Франция) [35] [36]
  • 2015 әдебиет саласындағы Нобель сыйлығы [37]
  • 2017 Артур Росс кітабы сыйлығы «Екінші рет» кітабы үшін Халықаралық қатынастар жөніндегі кеңестің қола медалі [38]
  • 2017 Американдық жетістік академиясы алтын тақтайшасы. [39]

Алексиевич - Леттр Улиссес сыйлығының консультативтік комитетінің мүшесі. Ол 2019 жылдың 9 қазанында Британ кітапханасында Анна Политковскаяға арналған еске алу дәрісіне қатысады.[40] Дәріс - соғыс және қақтығыс аймақтарында жұмыс істейтін журналистер мен құқық қорғаушылардың дауыстарын күшейтуге арналған халықаралық алаң.

Кітаптар

  • У войны не женское лицо (U voyny ne zhenskoe litso, War Does Not Have a Woman's Face), Minsk: Mastatskaya litaratura, 1985.
    • (English) The Unwomanly Face of War, (extracts), from Always a Woman: Stories by Soviet Women Writers, Raduga Publishers, 1987.
    • (English) War’s Unwomanly Face, Moscow : Progress Publishers, 1988.
    • (English) The Unwomanly Face of War: An Oral History of Women in World War II, Random House, 2017
    • (German) Der Krieg hat kein weibliches Gesicht. Henschel, Berlin 1987.
    • (German) New, expanded edition; übersetzt von Ganna-Maria Braungardt. Hanser Berlin, München 2013.
    • (Portuguese) A Guerra não Tem Rosto de Mulher. Elsinore, 2016. ISBN 9789898843579
    • (Georgian) ომს არ აქვს ქალის სახე. თბილისი: ინტელექტი, 2017. ISBN 9789941470356
    • (Turkish) Kadın Yok Savaşın Yüzünde. Kafka Yayınevi, 2016. Translated by Günay Çetao Kızılırmak. ISBN 978-605-4820-39-9.
  • Последние свидетели: сто недетских колыбельных (Poslednie svideteli: sto nedetskikh kolybelnykh, The Last Witnesses: A Hundred of Unchildlike Lullabys), Moscow: Molodaya Gvardiya, 1985
    • (Russian) Последние свидетели: сто недетских колыбельных. Moscow, Palmira, 2004
    • (English) Last Witnesses: An Oral History of the Children of World War II. Random House, 2019, translated by Richard Pevear and Larissa Volokhonsky.
    • (German) Die letzten Zeugen. Kinder im Zweiten Weltkrieg. Neues Leben, Berlin 1989; neu: Aufbau, Berlin 2005. (Originaltitel: Poslednyje swedeteli). Neubearbeitung und Aktualisierung 2008. Aus dem Russischen von Ganna-Maria Braungardt. Berlin: Hanser-Berlin 2014
    • (Portuguese) As Últimas Testemunhas: Cem histórias sem infância. Elsinore, 2017. ISBN 9789898864178
    • (Turkish) Son tanıklar - Çocukluğa Aykırı Yüz Öykü. Kafka Yayınevi, 2019. Translated by Aslı Takanay. ISBN 978-605-4820-81-8.
    • (Georgian) უკანასკნელი მოწმეები. თბილისი: არტანუჯი, 2018. ISBN 978-9941-478-19-2
  • Цинковые мальчики (Tsinkovye malchiki, Boys in Zinc), Moscow: Molodaya Gvardiya, 1991.
    • (English, US) Zinky Boys: Soviet Voices from the Afghanistan War. W W Norton 1992, translated by Julia and Robin Whitby.
    • (English, UK) Boys in Zinc. Penguin Modern Classics 2016, translated by Andrew Bromfield.
    • (German) Zinkjungen. Afghanistan und die Folgen. Fischer, Frankfurt am Main 1992.
    • (German) New, expanded edition; Hanser Berlin, München 2014. Зачарованные смертью (Zacharovannye smertyu, Enchanted with Death), Moscow: Slovo, 1994. ISBN 5-85050-357-9
    • (Portuguese) Rapazes de Zinco: A geração soviética caída na guerra do Afeganistão. Elsinore, 2017. ISBN 9789898864000
    • (Turkish) Çinko Çocuklar. Kafka Yayınevi, 2018. Translated by Serdar Arıkan & Fatma Arıkan. ISBN 978-605-4820-64-1.
  • Зачарованные смертью (Zacharovannye Smertyu, Enchanted with Death) (Belarusian: 1993, Russian: 1994)
    • (German) Im Banne des Todes. Geschichten russischer Selbstmörder. Fischer, Frankfurt am Main, 1994).
    • (German) Seht mal, wie ihr lebt. Russische Schicksale nach dem Umbruch. Berlin (Aufbau, Berlin 1999.
    • (Georgian) ცინკის ბიჭები. თბილისი: არტანუჯი, 2017. ISBN 978-9941-463-58-7[41]
  • Чернобыльская молитва (Chernobylskaya molitva, Chernobyl Prayer), Moscow: Ostozhye, 1997. ISBN 5-86095-088-8
    • (English, US) Voices from Chernobyl: The Oral History of a Nuclear Disaster. Dalkey Archive Press 2005, translated by Keith Gessen.
    • (English, UK) Chernobyl Prayer: A Chronicle of the Future. Penguin Modern Classics 2016, translated by Anna Gunin and Arch Tait. New translation of the revised edition published in 2013.
    • (German) Tschernobyl. Eine Chronik der Zukunft. Aufbau, Berlin 2006.
    • (Portuguese). Vozes de Chernobyl: Histórias de um desastre nuclear., Elsinore, 2016. ISBN 9789898831828
    • (Turkish) Çernobil Duası - Geleceğin Tarihi. Kafka Yayınevi, 2017. Translated by Aslı Takanay. ISBN 978-605-4820-52-8.
    • (Georgian) ჩერნობილის ლოცვა. თბილისი: არტანუჯი, 2015. ISBN 978-9941-445-34-7[42]
  • Время секонд хэнд (Vremya sekond khend, Second-hand Time), Moscow: Vremia, 2013. ISBN 978-5-9691-1129-5
    • (Belarusian) Час сэканд-хэнд (Канец чырвонага чалавека) / Святлана Алексіевіч. Перакл. з руск. Ц. Чарнякевіч, В. Стралко. — Мн.: Логвінаў, 2014. — 384 с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; выпуск 46).
    • (German) Secondhand-Zeit. Leben auf den Trümmern des Sozialismus. Hanser Berlin, München 2013; als Taschenbuch: Suhrkamp, Berlin 2015.[43]
    • (English, US) Secondhand Time: The Last of the Soviets. Random House 2016, translated by Bela Shayevich.
    • (Portuguese) O Fim do Homem Soviético. Elsinore, 2017
    • (Brazilian Portuguese) O Fim do Homem Soviético. Companhia das Letras, 2016
    • (Polish) Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka. Czarne 2014, translated by Jerzy Czech
    • (Turkish) İkinci El Zaman - Kızıl İnsanın Sonu. Kafka Yayınevi, 2016. Translated by Sabri Gürses. ISBN 978-605-4820-38-2.
    • (Georgian) სექენდ ჰენდის დრო. თბილისი: არტანუჯი, 2017.ISBN 978-9941-463-47-1[44]

Дереккөздер

  1. ↑ Blissett, Chelly. "Author Svetlana Aleksievich nominated for 2014 Nobel Prize". Yekaterinburg News. 28 January 2014. Retrieved 28 January 2014.
  2. ↑ Treijs Nobelpriset i litteratur till Svetlana Aleksijevitj (Swedish). www.svd.se. Svenska Dagbladet (8 October 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  3. ↑ Svetlana Alexievich wins Nobel Literature prize, BBC News (8 October 2015).
  4. ↑ Dickson Belarussian writer wins Nobel prize, denounces Russia over Ukraine. Stockholm/Minsk: Reuters (8 October 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  5. ↑ Svetlana Alexievich, investigative journalist from Belarus, wins Nobel Prize in Literature. Pbs.org (13 қазан 2013). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  6. ↑ Colin Dwyer Belarusian Journalist Svetlana Alexievich Wins Literature Nobel : The Two-Way. NPR (28 маусым 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  7. ↑ Remembering the Great Patriotic War was a political act (20 July 2017). Тексерілді 21 шілденің 2017.
  8. ↑ 4 Books To Read By Svetlana Alexievitch, Nobel Prize Literature Winner And Ukrainian-Belarusian Author (8 қазан 2015). Тексерілді, 16 тамыз 2016.
  9. ↑ Svetlana Alexievich's 'Zinky Boys' gives voice to the voiceless. Los Angeles Times. Тексерілді, 16 тамыз 2016.
  10. ↑ Svetlana Alexievich wins 2015 Nobel prize in literature (en-GB) (8 қазан 2015). Тексерілді 16 тамыздың 2016.
  11. ↑ Svetlana Alexievich: The Empire Will Not Pass Away Without Bloodshed. www.belarusians.co.uk (18 September 2014). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 қыркүйек 2015. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  12. ↑ a b Svetlana Alexievich. www.pen-deutschland.de. PEN-Zentrum Deutschland. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  13. ↑ Winners of the Peace Prize (German). www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de. Friedenspreis des Deutschen Buchhandels. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  14. ↑ {{cite web}} үлгісіндегі title= параметрін жазу керек. Быков  (орыс.). Echo of Moscow. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  15. ↑ Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія  (бел.). Nasha Niva. Тексерілді, 8 қазан 2015. Original quote: "Калі ўся руская літаратура выйшла, як сцвярджаў Дастаеўскі, з «Шыняля» Гогаля, то ўся творчасць Алексіевіч – з дакументальнай кнігі Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Уладзіміра Калесніка «Я з вогненнай вёскі». Адамовіч — яе літаратурны хросны". Rough translation: "If the entire Russian literature came, as Dostoyevsky stated, from the Gogol's Overcoat, then the entire writings of Alexievich came from the documentary book of Ales Adamovich, Yanka Bryl and Uladzimir Kalesnik I'm from the flamy village. Adamovich is her literary godfather".
  16. ↑ Svetlana Alexievich: It is not my victory alone, but also a victory of our culture and the country. Belarusian Telegraph Agency (8 қазан 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  17. ↑ a b Osipovich True Stories. The Moscow Times (19 March 2004). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  18. ↑ Voices From Chernobyl. Fairewinds Education. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  19. ↑ С. Алексиевич. У войны — не женское лицо. Октябрь, 1984(2). (S. Alexievich. War's Unwomanly Face. Oktyabr, 1984(2).)
  20. ↑ {{cite web}} үлгісіндегі title= параметрін жазу керек. Карпов  (орыс.). www.tut.by. Tut.By (8 October 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015. Quote: "Первая книга — «У войны не женское лицо» — была готова в 1983 и пролежала в издательстве два года. Автора обвиняли в пацифизме, натурализме и развенчании героического образа советской женщины. «Перестройка» дала благотворный толчок."
  21. ↑ Golesnik Black-and-white war monologues stir hearts. www.sb.by. The Minsk Times (16 July 2009). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  22. ↑ Saxena On Reading 'Enchanted with Death' by Svetlana Aleksievich: Narratives of Nostalgia and Loss. 2013 ICCEES IX World Congress. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 наурыз 2016. Тексерілді, 8 қазан 2015.
  23. ↑ {{cite web}} үлгісіндегі title= параметрін жазу керек.  (орыс.). www.tut.by. Tut.By (8 October 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  24. ↑ Светлана Алексевич Нобель әдебиетін жеңіп алды сыйлық, BBC
  25. ↑ Pinkham, Sophie. Witness Tampering, The New Republic (29 August 2016). Тексерілді 30 тамыздың 2016.
  26. ↑ ПЭН-ГЕЙт: вяртанне блуднага Севярынца насуперак "культурным марксістам"
  27. ↑ Archived copy. Басты дереккөзінен мұрағатталған 8 желтоқсан 2015. Тексерілді, 28 маусым 2017.
  28. ↑ Svetlana Alexievich. internationales literaturfestival berlin. Тексерілді, 10 қыркүйек 2012.
  29. ↑ Svetlana Alexievich: Voices from Big Utopia. Тексерілді, 10 қаңтар 2014.
  30. ↑ Friedenspreis des deutschen Buchhandels 2013 (German). Тексерілді, 10 қаңтар 2014.
  31. ↑ Fatou Jaw Manneh Amongst Four Writers Honoured By Oxfam Novib/PEN. FOROYAA Newspaper (20 February 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 қаңтар 2013. Тексерілді, 10 қыркүйек 2012.
  32. ↑ Svetlana Alexievich Named Winner of the Angelus Central European Literary Award.
  33. ↑ msh/ipj (dpa, KNA) Svetlana Alexievich of Belarus wins German literary prize. Deutsche Welle (20 June 2013). Тексерілді, 21 маусым 2013.
  34. ↑ Marie Darrieussecq reçoit le prix Médicis pour "Il faut beaucoup aimer les hommes".
  35. ↑ Писательнице Светлане Алексиевич вручили французский орден  (орыс.). Российская газета (24 октября 2014). Тексерілді, 19 қазан 2019.
  36. ↑ Prizes – Svetlana Alexievich (en-GB). Тексерілді, 19 қазан 2019.
  37. ↑ Armitstead Nobel prize in literature: Svetlana Alexievich wins 'for her polyphonic writings' – live. www.theguardian.com. The Guardian (8 October 2015). Тексерілді, 8 қазан 2015.
  38. ↑ John Pomfret's "The Beautiful Country and the Middle Kingdom" Wins 2017 CFR Arthur Ross Book Award. Council on Foreign Relations (November 15, 2017). Тексерілді, 23 желтоқсан 2017.
  39. ↑ Svetlana Alexievich Biography and Interview. www.achievement.org. American Academy of Achievement.
  40. ↑ Svetlana Alexievich: The Anna Politkovskaya Memorial Lecture. The British Library. Тексерілді, 7 қазан 2019.
  41. ↑ ცინკის ბიჭები artanuji.ge-ზე
  42. ↑ ჩერნობილის ლოცვა artanuji.ge-ზე
  43. ↑ Eine Stimme der Sprachlosen. dradio.de, 20. Juni 2013, abgerufen am 20. Juni 2013
  44. ↑ სექენდ ჰენდის დრო artanuji.ge-ზე

Сыртқы сілтемелер

Сұхбаттар

Үзінділер

Светлана Алексеевич туралы мақалалар

Светлана Алексеевичтің еңбектері туралы академиялық мақалалар

Басқа

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Светлана_Александровна_Алексиевич&oldid=2787762» бетінен алынған