Светлана Александровна Алексиевич: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «1948 жылы туғандар» деген санатты аластады (HotCat құралының көмегімен)
Өңдеу түйіні жоқ
7-жол:
 
== Әдеби жұмыс ==
Алексиевичтің кітаптары [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|кеңестік]] және посткеңестік [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|кеңестік]] кезеңнің эмоционалды тарихын мұқият құрастырылған сұхбаттардың коллаждары арқылы баяндайды. Орыс жазушысы және сыншысы [[Дмитрий Львович Быков|Дмитрий Быковтың айтуынша]], оның кітаптары Беларуссиялық жазушы [[Александр Михайлович Адамович|Алес Адамовичтің]] идеяларымен өте маңызды, ол ХХ ғасырдың қасіретін суреттеу үшін ең жақсы әдіс көркем әдебиет жасау арқылы емес, куәгерлердің айғақтарын жазу арқылы деп білді.<ref name="bykov.echo">{{Cite web|author=Быков|first=Дмитрий|title=Светлана Алексиевичке әдебиет бойынша Нобель сыйлығы берілді|url=http://echo.msk.ru/programs/beseda/1636786-echo/|publisher=[[Echo of Moscow]]|accessdate=8 October 2015|lang=ru}}</ref> Беларусь ақыны Уладзимир Някляев Адамовичті «оның әдеби атам» деп атады. Ол сондай-ақ ''мен «Отты ауылданмын»'' деректі романын атады ({{Lang-be|Я з вогненнай вёскі}}) Алес Адамович, бойынша [[Янка Брыль]] және Владимир Калесник, [[Немістер|неміс]] әскерлерінің Беларусь басқыншылығы кезінде ауылдарды өртегені туралы басты бір кітап ретінде әдебиетке Алексиевич көзқарасын әсер етті.<ref>{{Cite web|title=Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія|url=http://nn.by/?c=ar&i=116304|publisher=[[Nasha Niva]]|accessdate=8 October 2015|lang=be}} Original quote: "Калі ўся руская літаратура выйшла, як сцвярджаў Дастаеўскі, з «Шыняля» Гогаля, то ўся творчасць Алексіевіч – з дакументальнай кнігі Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Уладзіміра Калесніка «Я з вогненнай вёскі». Адамовіч — яе літаратурны хросны". Rough translation: "If the entire Russian literature came, as [[Фёдор Михайлович Достоевский|Dostoyevsky]] stated, from the [[Николай Васильевич Гоголь|Gogol]]'s ''Overcoat'', then the entire writings of Alexievich came from the documentary book of Ales Adamovich, Yanka Bryl and Uladzimir Kalesnik ''I'm from the flamy village''. Adamovich is her literary godfather".</ref> Алексиевич Адамовичтің және беларусь жазушысы [[Василий Владимирович Быков|Васил Быкачтың]], басқалардың арасында ықпалын растады.<ref>{{Cite web|title=Svetlana Alexievich: It is not my victory alone, but also a victory of our culture and the country|url=http://eng.belta.by/culture/view/svetlana-alexievich-it-is-not-my-victory-alone-but-also-a-victory-of-our-culture-and-the-country-86012-2015/|publisher=[[Belarusian Telegraph Agency]]|accessdate=8 October 2015|date=2015-10-08}}</ref> Ол Варлам Шаламовты ХХ ғасырдың ең жақсы жазушысы деп санайды. <ref name=BBC151224>{{cite news |url=http://www.bbc.com/russian/society/2015/12/151224_alexievich_interview_newshour |script-title=Алексиевич: "Менің жолым бар және мен осы жолмен жүремін" |language=Russian |trans-title=Alexievich interview |publisher=BBC News |date=24 December 2015}}</ref>
 
Оның ағылшын тіліндегі аудармашылығындағы ең көрнекті шығармаларына [[Ауған соғысы (1979—1989)|Ауғанстандағы соғыс]] туралы алғашқы жазбалар жинағы (''Мырыш ұлдар: ұмытылған соғыстан шыққан кеңестік дауыстар'') <ref name="moscow">{{Cite web|author=Osipovich|first=Alexander|title=True Stories|url=http://www.themoscowtimes.com/arts_n_ideas/article/true-stories/365300.html|work=[[The Moscow Times]]|date=19 March 2004|accessdate=8 October 2015}}</ref> және Чернобыль апатының ауызша тарихы (''Чернобыль дұғасы / Чернобылдан шыққан дауыстар'') кіреді.<ref>{{Cite web|title=Voices From Chernobyl|url=http://www.fairewinds.org/nuclear-energy-education/voices-from-chernobyl|publisher=Fairewinds Education|accessdate=8 October 2015}}</ref> Алексиевич өз шығармаларының тақырыбын осылай сипаттайды:
 
Оның алғашқы кітабы - «''Соғыстың әйел емес беті»'' 1985 жылы шыққан. Ол бірнеше рет басылып, екі миллионнан астам данадан сатылды.<ref name="moscow">{{Cite web|author=Osipovich|first=Alexander|title=True Stories|url=http://www.themoscowtimes.com/arts_n_ideas/article/true-stories/365300.html|work=[[The Moscow Times]]|date=19 March 2004|accessdate=8 October 2015}}</ref> Кітап 1983 жылы (қысқа редакцияда) бітіп, 1984 жылғы ақпанда ''Октябрьде'', совет айлық әдеби журналында жарияланды,<ref>С. Алексиевич. ''У войны — не женское лицо''. Октябрь, 1984(2). (S. Alexievich. ''War's Unwomanly Face''. [[Oktyabr (magazine)|Oktyabr]], 1984(2).)</ref> 1985 жылы кітапты бірнеше баспалар шығарды, ал кейінгі бес жылда баспа даналарының саны 2 000 000-ға жетті.<ref name="tut">{{Cite web|title=Светлана Алексиевич әдебиет бойынша Нобель сыйлығын алды - бұл Беларуссия тарихында бірінші|author=Карпов|first=Евгений|url=http://news.tut.by/culture/467702.html|work=www.tut.by|publisher=[[Tut.By]]|date=8 October 2015|accessdate=8 October 2015|lang=ru}} Quote: "Первая книга — «У войны не женское лицо» — была готова в 1983 и пролежала в издательстве два года. Автора обвиняли в пацифизме, натурализме и развенчании героического образа советской женщины. «Перестройка» дала благотворный толчок."</ref> Бұл роман соғыс кезіндегі әйелдердің [[Монолог|монологтарынан]] құралған, Екінші дүниежүзілік соғыстың бұрын ешқашан болып көрмеген аспектілері туралы. Тағы бір кітап - ''«Соңғы куәгерлер: оқшауланбаған оқиғалар'' кітабы», соғыс кезіндегі балалардың жеке естеліктерін сипаттайды. Әйелдер мен балалардың көзімен көрген соғыс сезімдердің жаңа әлемін ашты.<ref name="minsk">{{Cite web|author=Golesnik|first=Sergey|title=Black-and-white war monologues stir hearts|url=http://www.sb.by/files/MT/09/N26/10.pdf|work=www.sb.by|publisher=The Minsk Times|date=16 July 2009|accessdate=8 October 2015}}</ref> 1993 жылы, ол ''Өліммен сиқырланғандар'' атты Кеңес Одағының күйреуіне байланысты суицид жасауға тырысқан және аяқтағандар туралы кітабы жарияланды. Көптеген адамдар [[Коммунизм|коммунистік идеологиядан]] бөлінбейтін сезінді және жаңа тәртіпті және жаңадан түсіндірілген тарихты қабылдай алмады.<ref>{{Cite web|author=Saxena|first=Ranjana|title=On Reading 'Enchanted with Death' by Svetlana Aleksievich: Narratives of Nostalgia and Loss|url=http://c-linkage.com/abs/iccees2015/program/abstractview.php?uid=1107&pid=3173&role=3|publisher=2013 [[International Council for Central and East European Studies|ICCEES]] IX World Congress|accessdate=8 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304121030/http://c-linkage.com/abs/iccees2015/program/abstractview.php?uid=1107&pid=3173&role=3|archivedate=4 March 2016}}</ref>
 
Оның кітаптарын 1993 жылдан кейін Беларуссияның мемлекеттік баспалары шығарған жоқ, ал Беларуссиядағы жеке баспагерлер оның тек екі кітабын ғана шығарды: 1999 жылы ''Чернобыль дұғасы'' және 2013 жылы ''Екінші рет шыққан уақыт'', екеуі де беларус тіліне аударылған.<ref>{{Cite web|title=Беларуссияның мемлекеттік баспалары Алексевичтің кітаптарын 20 жылдан астам уақыт шығарған жоқ|url=http://news.tut.by/society/467800.html|work=www.tut.by|publisher=[[Tut.By]]|date=8 October 2015|accessdate=8 October 2015|lang=ru}}</ref> Нәтижесінде, Алексиевич Беларуссияға қарағанда әлемнің бәрінде жақсы танымал болды. <ref>{{cite magazine|script-title=ru:Впервые за долгое время премия вручается автору в жанре нон-фикшн|url=http://www.kommersant.ru/Doc/2827474|magazine=[[Kommersant]]|date=8 October 2015|accessdate=8 October 2015|language=ru}} Quote: "Но она известно гораздо больше за пределами Белоруссии, чем в Белоруссии. Она уважаемый европейский писатель".</ref>

Ол [[әдебиет саласындағы Нобель сыйлығы]]н алған алғашқы [[журналист]] ретінде сипатталды. <ref> [https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-34475251 Светлана Алексевич Нобель әдебиетін жеңіп алды сыйлық], [[BBC]] </ref> Ол өзі журналист деген ұғымды жоққа шығарады, ал шын мәнінде Алексевичтің таңдаған жанрын кейде «деректі әдебиет» деп атайды: нақты оқиғаларды көркем түрде көрсету, дәрежесі бар поэтикалық лицензия.<ref>{{cite news|url=https://newrepublic.com/article/135719/witness-tampering|title=Witness Tampering|last=Pinkham|first=Sophie|date=29 August 2016|work=[[The New Republic]]|accessdate=30 August 2016}}</ref>Өз сөзімен айтқанда:{{Cquote|“Мен шынайы өмірге барынша жақындатуға мүмкіндік беретін әдеби әдісті іздедім. Шындық мені әрқашан магниттей тартты, азаптады және гипноздады, мен оны қағазға түсіргім келді. Сондықтан мен бұл жанрды бірден адамның нақты дауыстары мен мойындаулары, куәгерлік дәлелдер мен құжаттарды бөліп алдым. Мен әлемді осылай естимін және көремін - жеке дауыстардың хоры және күнделікті детальдардың коллажы ретінде. Менің көзім мен құлағым осылай жұмыс істейді. Осылайша менің барлық психикалық және эмоционалдық мүмкіндіктерім толық көлемде жүзеге асырылады. Осылайша мен бір уақытта жазушы, репортер, әлеуметтанушы, психолог және уағызшы бола аламын.”}}
 
2019 жылғы 26 қазанда Алексиевич Беларусьтің ПЕН орталығының төрағасы болып сайланды. <ref>[https://euroradio.fm/pen-geyt-vyartanne-bludnaga-sevyarynca-nasuperak-kulturnym-marksistam ПЭН-ГЕЙт: вяртанне блуднага Севярынца насуперак "культурным марксістам"]</ref>