Гайана: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
63-жол:
|Түсініктемелер =
}}
'''Гайана''' ({{lang-en|Guyana}} {{IPA|[ɡaɪˈænə]}}) (ресми атауы '''Кооперативті Гайана Республикасы'''<ref name="Constitution">{{cite web|title=Constitution of the Co-operative Republic of Guyana Act|url=http://www.gina.gov.gy/gina_pub/laws/Laws/cap101.pdf|format=PDF|date=March 1998|accessdate=17 February 2010|archiveurl=https://www.webcitation.org/6174INp8M?url=http://www.gina.gov.gy/gina_pub/laws/Laws/cap101.pdf|archivedate=2011-08-21}}</ref>), [[1966 жылғажыл]]ға дейін '''Британ Гвианасы''' — [[Оңтүстік Америка]]дағы мемлекет. Сонымен қатар, бұл Кариб теңізі қауымдастығының (CARICOM) негізін қалаушы елдердің бірі. Гайана солтүстігінде [[Атлант мұхиты|Атлант мұхитымен]]мен, оңтүстігінде және оңтүстік-батысында [[Бразилия|Бразилиямен]]мен, батысында [[Венесуэла|Венесуэламен]]мен және шығысында [[Суринам|Суринаммен]]мен шектеседі. Ауданы 215,000 шаршы шақырым.
 
Бұл аймақ [[Амазон өзені|Амазонка өзенінің]]нің солтүстігінде және [[Ориноко|Ориноко]] өзенінің шығысында орналасқан «сулы аймақ» деп аталатын сулы массивтен тұрады.
Гайанадағы негізгі өзендерге Эссексибо, Бербис және Демерара кіреді. Бастапқыда көптеген байырғы топтар мекендеген Гайана голландиялықтармен қоныстанды, ал 18 ғасырдың соңында британдықтардың бақылауына өтті.
 
Ол 1950 жылдарға дейін көбінесе [[Плантация|плантациялықплантация]]лық экономикасы бар ''Британ Гвианасы'' ретінде басқарылды. 1966 жылы тәуелсіздік алып, 1970 жылы ресми түрде [[Ұлттар достастығы|Достастық құрамындағы]] республика болды. Британдық биліктің мұрасы елдің саяси әкімшілігінде және үнді, африкалық, жергілікті американдық және көп ұлтты топтарды қамтитын сан алуан халықтардан көрініс табады.
 
Гайана - бұл [[ағылшын тілі]] ресми тіл болып табылатын жалғыз Оңтүстік Америкалық ел. Алайда, халықтың көпшілігі ағылшын тілі негізіндегі [[креолдар|креол]] тілінен шыққан Гайанес креол тілін алғашқы тіл ретінде айтады.
 
== Этимологиясы ==
«Гайана» атауы [[Гвиана|Гвианадан]]дан шыққан, бұған дейін Гайана (Британдық Гвиана), Суринам (Голландия Гвианасы), Француз Гвианасы, сонымен қатар Колумбия, Венесуэла және Бразилияның бөліктері кірген аймақтың бастапқы атауы. Оксфордтың ағылшынша сөздігіне сәйкес, «Гайана» үнді тілінен шыққан және «сулы аймақ» деген мағынаны білдіреді.<ref>
{{cite web | url= http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana | title= Guyana | publisher= Oxford Dictionaries | accessdate= 9 May 2015 | archive-url= https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana | archive-date= 7 July 2015 | url-status=live | df= dmy-all }}
</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Гайана» бетінен алынған