Кварктер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Proton quark structure.svg|thumb|right|200px|Кварк]]
'''Кварктер''' ({{lang-en|Quark}}) – [[материя]]ны құраған фундаменталды [[қарапайым бөлшек]] түрі, барлық адрондар құралады деп есептелетін жорамал материалдық нысан.
 
 
''“Кварк”'' атаудың дәл аудармасы жоқ. Бұл сөз [[Д.Джойс]]тың ''“Поминки по Финнегану”'' деген романынан алынған. Осы романда ''“кварк”'' сөзі анықталмаған, [[мистикалық]] нәрсені білдіреді.
 
Кварктердің болуы жөніндегі жорамалды ең алғаш рет америкалық физик ''[[М.Гелл-Манн]]'' (1929 жылы туған) мен австриялық физик ''[[Д.Цвейг]]'' (1937 жылы туған) бір-біріне тәуелсіз түрде айтқан (''1964''). Кварктер жөніндегі болжам (''резонанстар''дың) көп ашылуына және оларды жүйеге келтіру қажеттілігіне байланысты шықты.
Line 11 ⟶ 8:
Кәдімгі қарапайым зат [[ядро]] [[нуклондар]]ының құрамына енетін u және d кварктерден құралады. Бұдан да гөрі ауыр кварктер зарядталған бөлшектер үдеткіштерінде жүргізілген тәжірибелер кезінде жасанды түрде алынуы не ғарыштық сәулелер құрамында байқалуы мүмкін. Көптеген жылдар бойы жүргізілген зерттеулерге қарамастан кварктер (жеңіл де, ауыр да) бос күйде тіркелген жоқ. Кварктерді тек [[адрон]]дардың ішінде ғана бақылауға болады. Кварктер ''гравитациялық, әлсіз, электрмагниттік және күшті'' өзара әсерлердің барлығына да қатысады. Тек кварктердің өздері неден тұратыны белгісіз (мүмкін олар [[элементар бөлшектер]] болар). Кварктердің өзіндік өлшемі ''10–16 см''-ден кем болуы мүмкін.<ref>[[Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы]]</ref><ref name="source1">Коккедэ Я., Теория кварков, ағылш. аудару, М., 1971; Окунь Л.Б., Лептоны и кварки, М., 1981;</ref><ref name="source2">Намбу Е., Кварки, пер. с япон., М., 1984.</ref>
 
''“Кварк”'' атаудың дәл аудармасы жоқ. Бұл сөз [[Д.Джеймс Джойс]]тың ''“Поминки по“Финнеганның Финнегану”оянуы”'' деген романынан алынған. Осы романда ''“кварк”'' сөзі анықталмаған, [[мистикалық]] нәрсені білдіреді.
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Кварктер» бетінен алынған