Заң шығарушы билік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
 
1-жол:
[[Сурет:Unibicameral Map.svg|нобай|300px|{{легенда|#37abc8|Екі палаталы парламенттер}}{{легенда|#ff9955|Бір палаталы парламенттер}}{{легенда|#333333|Парламенті жоқ елдер}}(2017 жылдың соңына қарай)]]
'''Заң шығарушы билік''' демократиялық-құқықтық елдерде қалыптасқан [[мемлекеттік билік]]ті тармақтарға бөлу принципіне сәйкес мемлекеттегі бірін-бірі теңестіретін үш биліктің бір тармағы; [[заң шығару]] өкілеттілігінің жиынтығы, сондай-ақ, осы өкілеттілікті жүзеге асырушы мемлекеттік органдар жүйесі.
 
Заң шығарушы билік [[конституция]]дан кейінгі жоғары заң күші бар нормативтік актілерді – заңдарды шығару құқығын түбегейлі иеленеді. Сондай-ақ, бірқатар елдерде заң шығарушы билікке бюджет пен қаржы заңдарын қабылдау құқығы және атқарушы биліктің – үкіметтің қызметіне бақылау жасау құқығы берілген. Демократиялық-құқықтық мемлекеттерде заң шығарушы билікті тек арнаулы заң шығарушы органдар ([[парламент]], федерация субъектілерінің заң шығарушы органдары) ғана емес, сонымен бірге [[референдум]] жолымен тікелей халықтың өзі, ал кейбір реттерде – өкілдік берілген немесе төтенше заң шығарушылық тәртіппен атқарушы билік органдары да жүзеге асыруы мүмкін. Парламенттік басқару пішімін қабылдаған елдерде (мыс., [[Түркия]]да) парламент заң шығарушы билік органы болып саналады, атқарушы билік заң шығарушы биліктің алдында жауапкершілік арқалайды. Ал кейбір мемлекеттердің конституцияларында заң шығарушы билік [[монарх]] пен парламентке немесе парламент палаталарына және парламенттің құрамдас бөлігі ретіндегі мемлекет басшысына бірдей тиесілі. [[Абсолюттік монархия|Абсолют монархиялық басқару пішімі]] сақталған елдерде заң шығарушы билікті тек қана монарх жүзеге асырады.
Line 16 ⟶ 17:
 
{{commons|Category:Legislatures}}
{{Суретсіз мақала}}
 
{{Мемлекет пен құқық теориясы}}