Зенон парадокстері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
[[Сурет:Diogenis Laertii De Vitis (1627) - Zenon of Elea or Zenon of Citium.jpg|thumb|right|200px|Элейлік Зенон]]
[[Сурет:Zeno of Elea Tibaldi or Carducci Escorial.jpg|thumb|right|400px|Елейлік Зенон жастарға дұрыс пен қата қақпасын көрсетті. (Fresco in the Library of El Escorial, Madrid)]]▼
[[Сурет:Boyle'sSelfFlowingFlask.png|thumb|right|200px|Парадоксті елестетсек]]▼
'''Зенон парадокстері''' — ежелгі грек ойшылы [[Зенон Элейлік|Элейлік Зенон]] （Zeno of Elea）ортаға қойған бірқанша парадокстер (апория) айтылады. Бұл парадокстердің біршамасын [[Аристотель]] өзінің «[[Физика]]» атты еңбегінде жазып қалтырған.<ref name=aristotle>[http://classics.mit.edu/Aristotle/physics.html Aristotle's ''Physics''] "Physics" by Aristotle translated by R. P. Hardie and R. K. Gaye
</ref><ref>
7-жол:
== Жартыбөлік парадоксі ==
▲[[Сурет:Zeno of Elea Tibaldi or Carducci Escorial.jpg|thumb|right|400px|Елейлік Зенон жастарға дұрыс пен қата қақпасын көрсетті. (Fresco in the Library of El Escorial, Madrid)]]
Дихотомия деп те аталады.▼
[[Сурет:Zeno Dichotomy Paradox alt.png|thumb|right|200px|Дихатомия парадоксі]]
▲'''Дихотомия парадоксі''' деп те аталады.
Қозғалыс мүмкін емес. Өйткені, қозғалушы дене нысанаға жетуден бұрын алдымен бүкіл жолдың жартысын басуға тиіс. Ал ол жарты жолды басу үшін алдымен оның тағы жартысын басуға тиіс. Оны басу үшін оның жартысын басу керек. Осылай кете береді. Сөйтіп бұл жерде шексіз жарты жол пайда болады. Шексіз жарты жолдың шексіз нүктесін шекті уақытта басып өту ақылға сыймайды. Яғни, шексіз деген сөз таусылмайды дегенді білдіреді. Таусылмайтынды таусылатынмен орындау мүмкін емес. Демек, қозғалушы нысанаға жетпек түгіл, өзінің сол бір алғашқы нүктесінен еш жылжи алмай мәңгі-бақи қатып тұрады.
<timeline>
86-жол:
== Зенон құбылысы ==
▲[[Сурет:Boyle'sSelfFlowingFlask.png|thumb|right|200px|Парадоксті елестетсек]]
Уақытқа қатысты жүйеде егер шекті уақыт ішінде шексіз жұмыс жасалса, оны Зенон құбылысы, немесе Зенон оқиғасы деп атайды. Ең қарапайым мысал, шардың жерге тиіп қайта серпіліп, ақыр-соңы тоқтауы құбылысы. Зенон мағынасы бойынша айтқанда, шар алғашқы серпіліс пен соңғы тоқтаған аралығында жерге шексіз серпілуі керек, демек бұл серпілістің шексіздігі шекті уақытта орындалған болып шығады. Біз бұл мәселені шешуде мына амалды қолданамыз: тоқтаған уақыт нүктесін жорамалдап алып, тек шардың серпілісіне ғана назар аударамыз, оның шексіз серпілуіне назар аудармаймыз.
| |||