Тәңіршілдік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

The forms of the name Tengri (Old Turkic: Täŋri‎)[2] among the ancient and modern Turks and Mongols are Tengeri, Tangara, Tangri, Tanri, Tangre, Tegri, Tingir, Tenkri, Teri, Ter, and Ture.[3] The name Tengri ("the Sky") is derived from Old Turkic: Tenk‎ ("daybreak") or Tan ("dawn").[4] Meanwhile, Stefan Georg proposed that the Turkic Tengri ultimately originates as a loanword from Proto-Yeniseian *tɨŋgVr- "high".[5] Mongolia is sometimes poetically called the "Land of Eternal Blue Sky" (Munkh Khukh Tengriin Oron) by its inhabitants.

== Сенім жүйесі ==

Тәңіршілдік сенімі бойынша, Тәңірі – барша [[болмыс]]тың арғы құдіретті [[кие]]сі, әрі негізі. Қазақта "''иттің иесі болса, бөрінің Тәңірісі бар''" деген терең мағыналы сөз бар. Ұлы Тәңірдің “Көк, Ұлы, Нұр”, т.б. сипаттары биіктікті, тұтастықты білдіреді. Тәңір өзін медет етушілердің соғыста жеңуіне де, өмірде өзіне тән өмір жолын тауып, мағыналы, мәнді, табысты, салиқалы, салуалы ғұмыр кешуіне де, биік орын мен мансапқа көтерілуіне де, сондай-ақ халықтардың өркендеп, өсуіне де жол ашады. Ғалам - Тәңірінің кітабы; Тәңіріні түсіну - сол ғаламды тану мен түсіну арқылы іске асады; Тәңірі сүйген кісі болу - сол ғаламда биік мақсаттарға талпына алу арқылы іске асады. Тәңірі ешкімді алаламайды, тек ол берген ерік-жігер мен зердені дұрыс қолдана алу-алмау адамдардың әртүрлі деңгейде болуын белгілейді. Дәстүрлі түркілік дүниетаным бойынша күйзеліске ұшырау - халықтың рухани азғындап, өз тамырынан азып, қабілетсіз жалқау, надан және арсыз болғаны үшін Тәңірі оларға жіберген жазасы болып саналады<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том</ref>.