Баклажан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Баклажан''' ('''[[Кәді]]''') –— [[Алқаларалқалар тұқымдасы|алқалар]] тұқымдасынана жататын көп жылдық (қолдан өсіргенде — бір жылдық) [[өсімдік]]. Жабайы түрі Оңтүстік-Шығыс [[Азия]]да ([[Үндістан]], [[Бирма]], т.б.) кездеседі. [[Қазақстан]]ның оңтүстік облыстарында өсіріледі. Сабағының биіктігі 30 — 70 см, ірі, күлгін түсті жапырағы кезектесіп орналасқан, [[гүл]]дері шоғырланып тұрады. Баклажанның тамыры [[шашақ]]тышашақты, жемісі жұмыр, [[алмұрт]] не [[қияр]] тәріздес, қоңыр не қара күлгін түсті, салмағы 0,4 — 1 кг. Тұқымы ұсақ (үз. 2 — 4 мм), жалпақ, сарғыш келеді. Баклажан жылу және ылғал сүйгіш өсімдік. Оның өсіп-жетілуі үшін ең қолайлы температура 20 — 30°С, топырақ ылғалдылығы 80%. Баклажан [[маусым]] — [[шілде]] айларында гүлдейді, [[шілде]] — [[тамыз]] айларында жеміс береді. Жемісінің[[Жеміс]]інің құрамында: 7,1 — 11% құрғақ заттар, 2,72 — 4% [[қант]], 0,6—1,4% [[ақуыз]], 0,1 — 0,4% [[май]], сондай-ақ, [[кальций]], [[фосфор]], [[темір]] жөне т.б. тұздар бар. Баклажанның өнімділігі жоғары, 1 га-дан 15 — 30 т өнім алуға болады. Ең көп тараған сорттары: "[[Деликатес-163]]", "[[Донской-14]]", "[[Симферопольский-105]]", "[[Консервный-10]]", т.б. Баклажан негізінен көшет арқылы өсіріледі. Көшеттер[[Көшет]]тер егістікке қашықтығы 35 — 40 см, қатар аралығы 70 см болатындай етіп отырғызылады. Топырақты қопсыту, арам шөп отау, суару, үстеп қоректендіру, өсімдік кеселдері мен зиянкестерін құрту жұмыстары жүргізіледі. Баклажанның зиянкестері: дала қандаласы, бұзаубас, т.б., аурулары: шірік, фитофтора т.б. Б. Еуропа елдерінде ертеден дәрілік мақсатта пайдаланылып келген, тек 18 ғасырдандан бастап тағамға пайдаланылды. [[Медицина]]да [[бауыр ауруы]]н емдеуге, қандағы холестеринді азайту үшін колданылады.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;</ref><ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref>

{{wikifystub}}