Қарасай ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Қазақстан ауданы
|ауданның атауы =
|елтаңба = Coat_of_Arms_of_Karasay_District.svg
|
|елтаңба сипаттамасы =
|әкімшілік бірліктің картасы = ▼
|ту сипаттамасы =
|
|lon_dir = E |lon_deg = 76 |lon_min = 37 |lon_sec = 17
|облысы = Алматы облысы
|құрылған уақыты = 1929 жыл▼
|тұрғыны = 170 495<ref>[http://www.stat.gov.kz/dinamika/dinamikadem.htm Алматы облысының Статистика департаменті. 01.07.2019]</ref>▼
|санақ жылы = 2019▼
|халық саны бойынша орны = 2-ші▼
|жер аумағы = 2300▼
|жер аумағы бойынша орны = 16-шы▼
|тығыздығы =▼
|телефон коды = ▼
|аудан орталығы = [[Қаскелең]]
|ауылдық округтер саны =10
|кенттік әкімдіктер саны =
|қалалық әкімдіктер саны = 1
|ауылдар саны = 48
|қалалар саны = 1
|әкімдіктің мекенжайы = 040900 Қаскелен қ. Абылай хан көшесі 213▼
|әкімі =
|сайты = http://karasay.zhetisu.gov.kz/▼
▲ |тұрғыны =
▲ |санақ жылы = 2019
▲ |тығыздығы =
|тығыздығы бойынша орны =
|ұлттық құрамы = {{nobr|[[қазақтар]] (77,81%)}}, {{nobr|[[орыстар]] (11,13%)}}, {{nobr|басқалары (11,06%)}}<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2019 жылдың басындағы саны]</ref><ref name="пер.2019">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2019.htm 2019 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы]</ref>
▲ |телефон коды =
|пошта индексі =040900-040932<ref name="kazindex.ru">[http://kazindex.ru/02/17.html Қазақстан почталық индекстері]</ref>
|карта =
▲ |әкімшілік бірліктің картасы = Karasay District Kazakhstan.png
|ортаққордағы санаты =
}}
'''Қарасай ауданы''' — [[Алматы облысы
==Халқы== ▼
Ауданда 1997 ж. етті-сүтті мал, құс, көкөніс, картоп, жеміс - жидек өсіруге мамандандырылған 20 шаруашылык, 4 ҒЗИ, ауыл шаруашылығы машиналарын сынау, құс есіру, тәжірибе станциясылары болған. Олардың негізінде 1997 жылдан 14 өндірістік кооператив, 2 [[ЖШС]], 3088 шаруа қожалығы құрылды. Сондай-ақ, 1 асыл тұқымды, 2 тәжірибе шаруашылығы, 1 акц. қоғамға біріктірілді. Олар жеке меншік, шетел инвестициясына өндіріс орындарын ашу бағытында жұмыс істеуде. "[[Хамле]]" ЖШС төтті тоқаштар өндіру, "Синтекс — 396 Қазақстан" ЖШС-і темекі өнімдерін, "Либелла-Ботлерс-Алматы" ЖШС-і алкогольсіз сусындар өндіреді.▼
==Ауыл шаруашылығы== ▼
Ауыл шаруашылығы саласында да ірі өзгерістер бар. 2002 ж. 1 қаңтарындағы есеп бойынша, аудан аумағында 3019 шаруа қожалығы құрылған. 2001 ж. Жаңа Шамалған темір жол стансасында ([[Шамалған стансасы]]) 15,2 мың т жүгері, картоп өнімдерін қайта өндейтін зауыт салынды. Жандосов ауылында асыл тұқымды бәйге аттарын күтіп-баптау, ат спортын жан-дандыру бағытындағы ипподром іске қосылды. Қарасай ауылының ауылыш-на жарамды жер 512,3 мың га, оның ішінде 49,3 мың га егістік, 22,1 мың га жайылым, 1,4 мың га шабындық бар. Аудан аумағында бірнеше ірі республика және облыс бағыныстағы көсіпорындар мен ұйымдар орналасқан. Олар: "Арал" сауықтыру-емдеу акц. қоғамы (Райымбек ауылы), облыс қан беру орталығы (Қаскелең қ.), ішімдікке құмарларды емдеу мекемесі (Ерменсай ауылы), Ақсай балалар клиникалық ауруханасы (Ақсай ауылы), 2 әскери бөлім (Ақжар және Шамалған ауылыдары), іле-Алатау ұлттық демалыс аймағы (Таусамал ауылы), Қаскелең аң аулау орман ш-ғы (Шамалған темір жолы. стансасы), Бірінші Май тәжірибе ш-ғы (Әшекеев ауылы), Білім және ғылым министрлігіне қарайтын Қазақстан республика академиялық аграрлық зерттеулер Орталығының қазыналық көсіпорыны, Мемл. қазыналық асыл тұқымды мал зауыты (Каменка ауылы), Қаскелең қ-лық баспаханасы, мемлекеттік "Водоканал" коммуналдық кәсіпорыны (Қаскелең қ.), Қазақ мал шаруашылығы ҒЗИ (Каменка ауылы), Қазақ көкөніс және картоп өсіру ҒЗИ (Қайнар ауылы), Қазақ өсімдік қорғау ҒЗИ (Қарғалы ауылы), ҚР ауыл шаруашылығы мин-гі Қ. ауылы бойынша аумақтық комитеті (Қаскелең к ), Вильяме атындағы Қазақ егіншілік ҒЗИ (Алмалыбақ ауылы), Қазақ мемлекеттік аграрлық университетінің Еңбекші ауыл шаруашылығы өндірістік көсіпорны (Еңбекші ауылы), Қазақ құс өсіру [[ҒЗИ]] (Алма-лыбақ ауылы), Республикалық оқу-сауықтыру "[[Бөбек]]" орталығы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны, мемлекеттік кәсіпорын департаменті "Жер астын зерттеу институты" көсіпорнының филиалы (Қаскелең қ.). Қ. ауданында мәдени және білім беру мекемелерінен 53 кітапхана, 1 музей, 7 мәдениет үйі, 1 колледж, 3 көсіптік-техн. мектеп, 46 жалпы білім беру орны, 2 балабақша тіркелген. Емдеу мекемелерінен "Сарыарқа", "Алма-Арасан", "Қарғалы", емдеу-сауықтыру орындары, "Орленок", "Электрон" оқушылар лагерлері, "Энергетик" демалыс үйі мен оқушылар лагерлері, сонымен бірге [[Қаскелең қалалық орталық ауруханасы]], [[Шамалған ауылы]] мен Шамалған темір жолы станциясыларындағы ауылыдық ауруханалар елге қызмет көрсетеді. Басқа елді мекендерде 30 ауылыдық дәрігерлік амбулаториялар мен фельдшеракушерлік пункттер бар. Аудан жерімен халықаралық маңызы бар Алматы-Қарағанды-Астана және Ташкент-Шымкент-Тараз-Бішкек-Алматы транзиттік автомобиль жолдары өтеді.▼
== Географиялық орны, жер бедері ==
Оңтүстік, оңтүстікбатыс бөлігі таулы ([[Іле Алатауы]]ның биік шыңды сілемдері), орталық бөлігі сай-жыралармен тілімделген жазық. Ауданның ең биік жері — Іле Алатауы баурайынан Ақсай өзені бастау алатын Айдатау шыңы (4029 м). Шыңды мәңгі мұз бен қар басқан. Таулы шың қырғыз елі шекарасы тұсыңда орналасқан. Іле Алатауының осы батыс бөлігінде биіктігі 3000 м-ден асатын бірнеше таулар мен асулар (Тікқия, Үшқоңыр, Кебеже, Айғайтас, Көкөзек, Көктөбе, Емеген, Құмбел, Қаскелең) бар. Аудан жерімен [[Қаскелең (өзен)|Қаскелең]], [[Шамалған (өзен)|Шамалған]] (Қасқасу), [[Ұзынқарғалы]], [[Ақсай (өзен, Алматы облысы)|Ақсай]], [[Үлкен Алматы (өзен)|Үлкен Алматы]] өзенідері ағып өтеді.
== Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі ==
Климаты континенттік, қысы біршама жұмсақ, жазы ыстық. Қаңтардың жылдық орташа жұмсақсы — -6-9°С, шілдеде 22-24°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері жазық өңірде 300-500 мм. Мұнда таудың қара топырағынан бастап, қуаң даланың бозғылт қоңыр, сұр топырағына дейінгі барлық табиғи белдемге тән топырақ түрлері Биік таулы белдеуде алмұрт, шие, алма, өрік, долана, арша, шырша, альпілік, субальпілік шалғын, жазық өңірде бетеге, жусан, ебелек, т.б. астық тұқымдас шөптесін өседі. Жануарлардан: арқар, таутеке, қасқыр, түлкі, қоян, борсық; құстардан: ұлар, кептер, бүркіт, сұңқар, т.б. мекендейді.
== Шаруашылығы ==
▲Ауданда [[1997
▲
Аудан халқының саны 270 673 адам ([[2019 жыл|2019]]), ұлттық құрамы: [[қазақтар]] (77,81%), [[орыстар]] (11,13%), басқалары (11,06%).
== Ауылдық округтер ==
Аудандағы 49 елді мекен 1 қалалық әкімдігі мен 10 ауылдық округке біріктірілген:
* [[Қаскелең қалалық әкімдігі]]
#[[Райымбек ауылдық округі]]▼
== Дереккөздер ==
|