Қази: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Automated import of articles |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
ҚАЗИ, Ғази (туылған жылы белгісіз – 1576) – 16 ғасырдағы ноғай мырзасы. Қазақ халқының ауыз әдебиетіндегі батырлық жырларда Қази есімі [[Қарасай]] есімімен қатар айтылады. Екеуі де [[қазақ-ноғай дәуірі|қазақ-ноғай дәуіріндегі]] тарихи тұлғалар, [[Едіге би|Едіге бидің]] ұрпақтары. Деректер мен зерттеулер бойынша Қазидың шыққан тегі: Едіге, одан [[Нұраддин]], одан [[Оқас]], одан [[Мұса]], одан [[Алшағыр]], одан [[Орақ]], одан Қази мен Қарасай болып таратылады. Қазидың Едігеге дейінгі ата-бабаларының бәрі де [[тарих|тарихта]] белгілі із қалдырған тарихи тұлғалар. Қазидың атасы Алшағыр 16 ғасырдың басында [[Ноғай ұлысы|Ноғай ұлысын]] билесе, әкесі Орақ белгілі бектердің бірі болған. 16 ғасырдың 30 жылдары Орақтың иелігіндегі жерге қазіргі [[Саратов]] өңіріндегі [[Еділ]] алқаптары жатқан. Қази Ноғай ордасындағы саяси оқиғаларға 16 ғ-дың ортасында белсене араласқан. [[1549 – 55]] жылы ноғай бегі [[Жүсіппен]] одақтас болып, [[Мәскеу князьдігі|Мәскеу князьдігіне]] қарсы саясат жүргізді. [[1555]] жылы Жүсіптің орнына [[Исмаил би]] келгеннен соң, Қазидың көзқарасы бимен үйлеспеді. Шамамен осы жылдары Қази [[Ноғай ордасы|Ноғай ордасынан]] бөлініп, Солтүстік-Шығыс [[Кавказ|Кавказдағы]] Кубань өңірінде жеке өз ұлысын құрған. Тарихта ол [[кіші Ноғай ордасы]], кіші ноғайлықтар, Қази ұлысы деген атпен белгілі. [[1555 – 63]] жылы Қази Ноғай ордасындағы таластарға белсене араласқан. Жүсіптің ұлдары Қазимен одақ құрған. Қази – Ноғай ордасындағы Ресеймен жақындасуға қарсы болған топтың өкілі. Өзі қайтыс болғанда артында Хан атты ұлы қалды.
<ref name=source1>Қазақ энциклопедиясы</ref>
== Пайдаланған әдебиет<span/>==
<references/>
*Әдеб.: Батырлар жыры, А., 1989; Қадырғали Жалаири, Жылнамалар жинағы, А., 1993; Тынышпаев М., История казахского народа, А., 1993; Трепавлов В.В., История Ногайской орды, М., 2002.
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Қ]][[Санат:Тұлғалар]]
| |||