Қостанай ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Dodo7172 (талқылауы) істеген нөмір 2611297 нұсқасын жоққа шығарды Тег: Undo |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
29-жол:
}}
'''Қостанай ауданы''' — [[Қостанай облысы]] солтүстік бөлігіндегі әкімшілік бөлініс. Орталығы Тобыл қаласы.
==
Қостанай ауданы Орынбор-Торғай губерниясының Қостанай уезінің болыстарынан және Қостанай губерниясының құрамындағы жаңадан құрылған Свердлов облысынан (орталығы — Қостанай қаласы) 1921 жылы 1 сәуірде құрылды.
* 1922 жылы 21 шілдеде Қостанай ауданы жойылып, Қостанай уезіне қайта құрылды (1923 жылы 5 шілдеде Қазақ КСР-і ЦИК бекітілген).
* ВЦИК Қаулысының негізінде 1925 жылы 14 қыркүйекте Қостанай уезі Қазақ КСР-і ЦИК-ке тікелей бағынатын Қостанай округіне қайта құрылды.▼
* Затобол ауданы 1928 жылы 17 қаңтарда Қостанай округінің құрамындағы Больше-Чураков, Затобол, Боровской және Павлов болыстарынан құрылды (орталығы — Қостанай қаласы). «Красный пахарь» кенті.▼
* 1930 жылы 17 желтоқсанда Қостанай округі жойылды, Затобол ауданы Қостанай және Семиозер аудандарына қосылды.▼
* 1930 жылы 17 желтоқсанда Қостанай ауданы Аман-Қарағай, Боровой, Затобол, Меңдіқара, Обаған аудандары және Қостанай округінің Қостанай қаласы бөліктерінен қайта құрылды (орталығы — Қостанай қаласы).▼
* 1932 жылы 20 ақпанда Ақтөбе облысы құрылды. Қостанай ауданы Қостанай қаласы орталығымен соның құрамына кірді.▼
* 1936 жылы 29 шілдеде Қостанай облысының құрылуымен Қостанай ауданы (орталығы — Қостанай қаласы) соның құрамына кірді.▼
* 1938 жылдың қаңтарында Қостанай ауданы екі ауданға іріленді:▼
* Затобол кенті орталығымен Затобол ауданы.▼
* Қостанай қаласы орталығымен Қостанай ауданы Нариманов кенті Қазақ КСР-і Жоғары Кеңес Президиумының Жарлығымен 1963 жылы 2 қаңтарда Қостанай облысы құрамында бұрынғы Затобол (1928 жыл), Қостанай (1930 жыл) аудандарынан, және Обаған (1928 жыл) ауданының бөлігінен Қостанай селолық ауданы құрылды. Орталығы Затобол кенті.▼
*
* Еңбекшілер депутаттарының Қостанай селолық облыстық Кеңесінің 1964 жылғы 14 мамырдағы №252 шешімімен Қостанай селолық ауданының Затобол елді мекені қалалық кенттердің санатына жатқызылды.▼
* Затобол кенті алғаш рет «Обзоры Тургайской области» басылымында 1890 жылы шығады. Затобол кентінің құрылу күніне байланысты бұдан артық нақты мәлімет жоқ.▼
== Затобол кентінің құрылу тарихы ==
▲ВЦИК Қаулысының негізінде 1925 жылы 14 қыркүйекте Қостанай уезі Қазақ КСР-і ЦИК-ке тікелей бағынатын Қостанай округіне қайта құрылды.
▲Затобол ауданы 1928 жылы 17 қаңтарда Қостанай округінің құрамындағы Больше-Чураков, Затобол, Боровской және Павлов болыстарынан құрылды (орталығы — Қостанай қаласы). «Красный пахарь» кенті.
▲1930 жылы 17 желтоқсанда Қостанай округі жойылды, Затобол ауданы Қостанай және Семиозер аудандарына қосылды.
▲1930 жылы 17 желтоқсанда Қостанай ауданы Аман-Қарағай, Боровой, Затобол, Меңдіқара, Обаған аудандары және Қостанай округінің Қостанай қаласы бөліктерінен қайта құрылды (орталығы — Қостанай қаласы).
▲1932 жылы 20 ақпанда Ақтөбе облысы құрылды. Қостанай ауданы Қостанай қаласы орталығымен соның құрамына кірді.
▲1936 жылы 29 шілдеде Қостанай облысының құрылуымен Қостанай ауданы (орталығы — Қостанай қаласы) соның құрамына кірді.
▲1938 жылдың қаңтарында Қостанай ауданы екі ауданға іріленді:
▲Затобол кенті орталығымен Затобол ауданы.
▲Қостанай қаласы орталығымен Қостанай ауданы Нариманов кенті Қазақ КСР-і Жоғары Кеңес Президиумының Жарлығымен 1963 жылы 2 қаңтарда Қостанай облысы құрамында бұрынғы Затобол (1928 жыл), Қостанай (1930 жыл) аудандарынан, және Обаған (1928 жыл) ауданының бөлігінен Қостанай селолық ауданы құрылды. Орталығы Затобол кенті.
▲Еңбекшілер депутаттарының Қостанай селолық облыстық Кеңесінің 1964 жылғы 14 мамырдағы №252 шешімімен Қостанай селолық ауданының Затобол елді мекені қалалық кенттердің санатына жатқызылды.
▲Затобол кенті алғаш рет «Обзоры Тургайской области» басылымында 1890 жылы шығады. Затобол кентінің құрылу күніне байланысты бұдан артық нақты мәлімет жоқ.
Қалалық типтегі біздің кент өз тарихын кең қазақ жерлеріне Ресейдің орталық облыстарынан қоныс аударушылар келе бастаған уақытта, ХІХ ғасырдың аяғынан бастайды. Көптеген ресейліктер Орал тауларының ар жағына кетті, басым көпшілігі Солтүстік Қазақстанда тұрақтанды. Осы кезеңде ол уақытта асау болған Тобыл өзенінің оң жақ жағалауына аздаған қоныс пайда болды. Бұл 1881 жыл болатын, бұнда Тамбов, Саратов облыстарының, Воронеж губерниясының шаруа отбасылары келді. Барлығы алты отбасы тұрақтанды: Шерниндер, Карагодиндер, Дреевтер, Ерохиндер, Сложеникиндер, Барышевтар. Олар қазақ даласы ішінде орыс кентінің негізін қалады. Олардың артынан басқа да қоныстанушылар келді. Алғашқы қоныстанушылар Ширниндер, Карагодиндердің немерелері, шөберелерінің айтуы бойынша алғашқы қоныстанушыларды қажеттілік, жақсы өмірге деген ұмтылыс осында алып келген. Жергілікті Ново-Николаевск билігінің шешімімен оларға Боровой, Татьяновка және Янушевкадан таңдауға жерлер бөлінсе де, олар өз еріктерімен Қостанайдан бес километр жерде Тобылдың оң жақ жағалауында қоныстанған. Өзара ақылдаса келіп, олар 1881 жылы жаз бойы жер үйлер тұрғызып, қыстап қалады. Билік өкілдері тәртіп орнатуға тырысады және «делқұлыларға» тиісті шаралар қолданамыз деп қорқытады. Уезд басшысы қоныстанушылардың ісін дәл осылай сипаттайды.
Line 104 ⟶ 94:
Затоболдың жанында біздің жерлесіміз, ұлы қазақ ағартушысы Ыбырай Алтынсариннің кесенесі орналасқан, 2001 жылы педагогтың туғанына 160 жыл толуы аталып өтілді.
Денсаулық сақтау саласы 1940 жылға дейін аянышты халде болды. Затобол халқына медициналық көмек көрсету мүлдем жоқ болды деуге болады, тұрғындарға Қостанай қаласының емдеу мекемелеріне баруына тура келді. Затоболдағы алғашқы медициналық пункт 1940 жылы 14 маусымда ашылды, оны Шатская Татьяна басқарды. Стационарлық көмекті халық бұрынғыдай Қостанай қаласының ауруханалық мекемелерінен Владимир селосындағы 10-кереуеттік учаскелік ауруханасынан алып тұрды. 1941 жылы 1 сәуірде кенттегі медициналық пункт дәрігерлік амбулаторияға қайта ұйымдастырылды. Соғыс жылдарында Затобол кентінде жұмыс істеген алғашқы дәрігерлер О.В. Мыльницкая мен Р.А. Слободян болды. Рахиль Абрамовна Слободян 1941 жылғы 1 қыркүйектен 1945 жылғы 15 маусымға дейін дәрігерлік амбулаторияның меңгерушісі болды. Ол жылдары оның көмекшілері патронаждық медбике Н.Стеблякова, акушер Н.Степаненко, фельдшер А.Ширнина, тіс дәрігерлері В.Ложминская мен Т.Пронина болды.
Line 113 ⟶ 103:
Біз шын мәнінде кентімізді, оның тарихы мен қазіргі өмірін мақтан етеміз. Өткен мен бүгіннің қол жеткізген жетістіктерін көбейту, адал еңбек етіп, тәртіп пен жұмыс берушілер мен жұмыскерлердің арасындағы өзара түсінушілікті, біздің тәуелсіз Қазақстанымыздың гүлденуіне мемлекетімізде тұрып жатқан барлық ұлт өкілдерінің бірлігі мен достығын нығайту қазіргі тұрғындар мен болашақ ұрпақтың міндеті.
== Халқы ==
Тұрғындар саны – 71 157 адам ([[2019 жыл|2019]]). Ұлттық құрамы: [[қазақтар]] – 38,78%, [[орыстар]] – 42,78%, [[украиндар]] – 7,64%, [[немістер]] – 3,89%, [[беларустар]] – 1,56%, [[татарлар]] – 1,58%, [[әзірбайжандар]] – 0,77%, [[корейлер]] – 0,46%, [[башқұрттар]] – 0,34%, [[молдовандар]] – 0,28%, [[үдмүрттер]] – 0,24%, [[армяндар]] – 0,21%, [[поляктар]] – 0,17%, [[мордволар]] – 0,15%, [[шешендер]] – 0,14%, [[чуваштар]] – 0,12%, [[ингуштар]] – 0,09%, басқа ұлт өкілдері – 0,80%.
== Әкімшілік бөлінісі ==
54 елді мекен 1 қалалық әкімдігі мен 15 ауылдық округтерге біріктірілген:
* [[Айсары ауылдық округі (Қостанай облысы)|Айсары]]
* [[Александров ауылдық округі (Қостанай облысы)|Александров]]
* [[Белозер ауылдық округі]]
* [[Владимиров ауылдық округі]]
* [[Жамбыл ауылдық округі (Қостанай ауданы)|Жамбыл]]
* [[Жданов ауылдық округі]]
* [[Заречный ауылдық округі (Қостанай облысы)|Заречный]]
* [[Майкөл ауылдық округі]]
* [[Мичурин ауылдық округі (Қостанай ауданы)|Мичурин]]
* [[Москва ауылдық округі]]
* [[Надеждин ауылдық округі (Қостанай облысы)|Надеждин]]
* [[Озерный ауылдық округі (Қостанай облысы)|Озерный]]
* [[Октябрь ауылдық округі (Қостанай ауданы)|Октябрь]]
* [[Садчиков ауылдық округі]]
* [[Тобыл қалалық әкімдігі]]
* [[Ульянов ауылдық округі]]
== Дереккөздер ==
| |||