Уикипедия

Байқалған ең ежелгі тіршілік формалары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
10-жол:
Жердің жасы шамамен 4,54 миллиард жыл;<ref name="USGS1997">{{cite web |url=http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html |title=Age of the Earth |date=9 July 2007 |website=United States Geological Survey |accessdate=2006-01-10}}</ref><ref>{{cite journal |authorlink=Brent Dalrymple |title=The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved |journal=Special Publications, Geological Society of London |date=2001 |volume=190 |issue=1 |pages=205–221 }}</ref><ref>{{cite journal |last1=Manhesa |first1=Gérard |last2=Allègre |first2=Claude J. |authorlink2=Claude Allègre |last3=Dupréa |first3=Bernard |last4=Hamelin |first4=Bruno |date=May 1980 |title=Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics |journal=Earth and Planetary Science Letters |volume=47 |issue=3 |pages=370–382}}</ref> Жердегі ең алғашқы тіршілік кем дегенде 3,5 миллиард жыл бұрын өмір сүргені сөзсіз екеніне дәлел жеткілікті.<ref name="Origin1">{{cite journal |authorlink1=J. William Schopf |last2=Kudryavtsev |first2=Anatoliy B. |last3=Czaja |first3=Andrew D. |last4=Tripathi |first4=Abhishek B. |date=5 October 2007 |title=Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils |journal=Precambrian Research |volume=158 |pages=141–155 }}</ref><ref name="Origin2">{{cite journal |last=Schopf |first=J. William |date=29 June 2006 |title=Fossil evidence of Archaean life |journal=Philosophical Transactions of the Royal Society B |volume=361 |issue=1470 |pages=869–885}}</ref><ref name="RavenJohnson2002">{{cite book |last1=Raven |first1=Peter H. |authorlink1=Peter H. Raven |last2=Johnson |first2=George B. |authorlink2=George B. Johnson |year=2002 |title=Biology |url=https://archive.org/details/biologyrave00rave |url-access=registration |edition=6th |location=Boston, MA |publisher=McGraw-Hill Education |isbn=978-0-07-112261-0 |p=[https://archive.org/details/biologyrave00rave/page/68 68]}}</ref> Дегенмен, тіршіліктің 4,5 миллиард жыл бұрын басталғаны мүмкін екені туралы да деректер табыла бастады.<ref name="PHY-20180820" /><ref name="NAT-20180820" />
 
2017 жылғы желтоқсандағы ғылыми есепберу кеңесі бойынша 3,465 миллиард жылдық тарихы бар австралиялық [[Апекс Черт]] (Apex chert) жартастарында микроорганизмдер[[микроорганизм]]дер болғандығы анықталып, бұл жер бетіндегі тіршіліктің ең алғашқы тіке дәлелі болды.<ref name="WU-20171218" /> 2013 жылы бір басылым Батыс Австралиядағы 3,48 миллиард жылдық құмтаста тасқа айналған микробты кілемшелер (microbial mat fossils) табылғаны жариялды.<ref name="AP-20131113">{{cite news|url=http://apnews.excite.com/article/20131113/DAA1VSC01.html|title=Oldest fossil found: Meet your microbial mom|last=Borenstein|first=Seth|date=13 November 2013|work=Excite|accessdate=2 June 2015|publisher=Mindspark Interactive Network|agency=Associated Press|location=Yonkers, NY}}</ref><ref name="TG-20131113-JP">{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/10445788/Oldest-signs-of-life-on-Earth-found.html|title=Oldest signs of life on Earth found|last=Pearlman|first=Jonathan|date=13 November 2013|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|accessdate=2014-12-15|publisher=Telegraph Media Group|location=London}}</ref><ref name="AST-20131108">{{cite journal|last1=Noffke|first1=Nora|last2=Christian|first2=Daniel|last3=Wacey|first3=David|last4=Hazen|first4=Robert M.|authorlink4=Robert Hazen|date=16 November 2013|title=Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ''ca.'' 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia|journal=Astrobiology (journal)|volume=13|issue=12|pages=1103–1124}}</ref><ref name="NC-20170509">{{cite journal|last1=Djokic|first1=Tara|last2=Van Kranendonk|first2=Martin J.|last3=Campbell|first3=Kathleen A.|last4=Walter|first4=Malcolm R.|last5=Ward|first5=Colin R.|date=9 May 2017|title=Earliest signs of life on land preserved in ca. 3.5 Ga hot spring deposits|journal=Nature Communications|volume=8|pages=15263}}</ref> Гренландияның оңтүстік-батысындағы 3,7 миллиард жылдық метеоритальды тау жыныстарында биогендік графит<ref name="NG-20131208">{{cite journal |last1=Ohtomo |first1=Yoko |last2=Kakegawa |first2=Takeshi |last3=Ishida |first3=Akizumi |last4=Nagase |first4=Toshiro |last5=Rosing |first5=Minik T. |display-authors=3 |date=January 2014 |title=Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks |journal=Nature Geoscience |volume=7 |issue=1 |pages=25–28 ||url=https://semanticscholar.org/paper/c293044eed458e8149a0d7c6dc8a34a9bbffc9d5 }}</ref> және бәлкім стоматолиттер<ref name="NYT-20160831">{{cite news |last=Wade |first=Nicholas |title=World's Oldest Fossils Found in Greenland |url=https://www.nytimes.com/2016/09/01/science/oldest-fossils-on-earth.html |date=31 August 2016 |work=New York Times |accessdate=31 August 2016 }}</ref><ref name="NAT-20160922">{{cite journal |last=Allwood |first=Abigail C. |title=Evidence of life in Earth's oldest rocks |date=22 September 2016 |journal=Nature (journal) |volume=537 |issue=7621 |pages=500–5021}}</ref><ref name="NG-20181017">{{cite web |last=Wei-Haas |first=Maya |title='World's oldest fossils' may just be pretty rocks – Analysis of 3.7-billion-year-old outcrops has reignited controversy over when life on Earth began. |url=https://www.nationalgeographic.com/science/2018/10/news-oldest-stromatolite-fossilized-life-rocks-greenland/ |date=17 October 2018 |work=[[National Geographic]] |accessdate=19 October 2018 }}</ref> табылғаны туралы дерек 2014 жылы Табиғат журналында (Nature) сипатталанған болатын. Ықтимал «тіршілік қалдықтары қалдықтар» Батыс Австралиядағы 4,1 миллиард жылдық тау жыныстарынан табылды және 2015 жылғы зерттеулерде сипатталды.<ref name="PNAS-20151019">{{cite web|url=https://www.pnas.org/content/112/47/14518|title=Potentially biogenic carbon preserved in a 4.1 billion-year-old zircon|last1=Bell|first1=Elizabeth|last2=Boehnke|first2=Patrick|date=24 November 2015|work=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|accessdate=12 June 2019|last3=Harrison|first3=T. Mark|last4=Mao|first4=Wendy L.}}</ref>
 
2016 жылы жүргізілген генетикалық зерттеу [[Соңғы жалпы ортақ тек]] (LUCA) бәлкім 3,5 - 3,8 миллиард жыл бұрын терең теңіздегі гидротермиялық саңылауларда өмір сүрген деген қорытындыға келді.<ref>{{Cite journal|last=Weiss|first=Madeline C.|last2=Sousa|first2=Filipa L.|last3=Mrnjavac|first3=Natalia|last4=Neukirchen|first4=Sinje|last5=Roettger|first5=Mayo|last6=Nelson-Sathi|first6=Shijulal|last7=Martin|first7=William F.|date=September 2016|title=The physiology and habitat of the last universal common ancestor|journal=Nature Microbiology|volume=1|issue=9|pages=16116}}</ref> 2017 жылы наурызда Канададағы Квебектің Нувуагиттук белдеуіндегі (the Nuvvuagittuq Belt of Quebec) ежелгі теңіз түбінен гидротермиялық вентиляциялық шөгінділерде тасқа айналған микроорганизмдер (микрофоссилдер) табылды. Бұл Жердегі тіршіліктің ең көне дәлелі ретінде 4,28 миллиард жыл бұрынғы қалдық болуы мүмкін, яғни 4.41 миллиард жыл бұрын Жер шарында мұхит пайда болғаннан кейінгі "тіршіліктің бірден пайда болуы".<ref name="NAT-20170301">{{cite journal |author=Dodd, Matthew S. |author2=Papineau, Dominic |author3=Grenne, Tor |author4=slack, John F. |author5=Rittner, Martin |author6=Pirajno, Franco |author7=O'Neil, Jonathan |author8=Little, Crispin T. S. |title=Evidence for early life in Earth's oldest hydrothermal vent precipitates|journal=Nature |volume=543 |issue=7643 |pages=60–64 |date=2 March 2017|url=http://eprints.whiterose.ac.uk/112179/1/ppnature21377_Dodd_for%20Symplectic.pdf }}</ref><ref name="NYT-20170301">{{cite news |last=Zimmer |first=Carl |authorlink=Carl Zimmer |title=Scientists Say Canadian Bacteria Fossils May Be Earth's Oldest |url=https://www.nytimes.com/2017/03/01/science/earths-oldest-bacteria-fossils.html |date=1 March 2017 |work=New York Times |accessdate=2 March 2017 }}</ref><ref name="BBC-20170301">{{cite web |last=Ghosh |first=Pallab |title=Earliest evidence of life on Earth 'found |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-39117523 |work=BBC News |date=1 March 2017 |accessdate=2 March 2017}}</ref><ref name="4.3b oldest">{{cite news |last1=Dunham |first1=Will |title=Canadian bacteria-like fossils called oldest evidence of life |url=http://ca.reuters.com/article/topNews/idCAKBN16858B?sp=true |date=1 March 2017 |newspaper=[[Reuters]] |accessdate=1 March 2017 }}</ref> Кейбір зерттеушілер тіпті тіршілікті шамамен 4,5 миллиард жыл бұрын басталған деп болжайды.<ref name="PHY-20180820">{{cite web |author=Staff |title=A timescale for the origin and evolution of all of life on Earth |url=https://phys.org/news/2018-08-timescale-evolution-life-earth.html |date=20 August 2018 |work=[[Phys.org]] |accessdate=20 August 2018 }}</ref><ref name="NAT-20180820">{{cite journal |last1=Betts |first1=Holly C. |last2=Putick |first2=Mark N. |last3=Clark |first3=James W. |last4=Williams |first4=Tom A. |last5=Donoghue |first5=Philip C.J. |last6=Pisani |first6=Davide |title=Integrated genomic and fossil evidence illuminates life's early evolution and eukaryote origin |date=20 August 2018 |journal=Nature (journal) |volume=2 |issue=10 |pages=1556–1562 |doi=10.1038/s41559-018-0644-x |pmid=30127539 |pmc=6152910 }}</ref> Биолог Стивен Блэр Хедждің (Stephen Blair Hedges) айтуынша: «Егер тіршілік Жер бетінде салыстырмалы тез пайда болса ... онда бұл оның ғаламда кең таралғанын да аңғартады».<ref name="AP-20151019">{{cite news|url=https://apnews.com/e6be2537b4cd46ffb9c0585bae2b2e51|title=Hints of life on what was thought to be desolate early Earth|last=Borenstein|first=Seth|date=19 October 2015|accessdate=9 October 2018|newspaper=Associated Press}}</ref><ref name="CSM-20151020">{{cite news|url=https://www.csmonitor.com/Science/2015/1020/When-did-life-first-emerge-on-Earth-Maybe-a-lot-earlier-than-we-thought|title=When did life first emerge on Earth? Maybe a lot earlier than we thought|last=Schouten|first=Lucy|date=20 October 2015|work=The Christian Science Monitor|accessdate=9 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160322214217/http://www.csmonitor.com/Science/2015/1020/When-did-life-first-emerge-on-Earth-Maybe-a-lot-earlier-than-we-thought|archive-date=22 March 2016|url-status= |publisher=Christian Science Publishing Society|location=Boston, Massachusetts|issn=0882-7729}}</ref><ref name="IND-20171002">{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/science/origins-life-ponds-organisms-earth-age-study-a7978906.html|title=Life first emerged in 'warm little ponds' almost as old as the Earth itself - Charles Darwin's famous idea backed by new scientific study|last=Johnston|first=Ian|date=2 October 2017|work=The Independent|accessdate=2 October 2017}}</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Байқалған_ең_ежелгі_тіршілік_формалары» бетінен алынған