Шерқала (тау): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added

Inline

04:57, 2011 ж. маусымның 23 кезіндегі нұсқа

Шерқала қырқасы

Шерқала қырқасы Шырқала қырқасы — Жем өзеннің орта бөлігінің шығысындағы бұйратты қырқа. Оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай 95 — 100 км шамасында созылып жатыр, ені 15 — 20 км. Абсолют биіктігі 272 м (Астаусалды тауы). Төңкерілген кеседей қырқа палеоген дәуірінің әктасты, сазбалшықты жыныстарынан түзілген. Қырқадағы жылдық жауын-шашын мөлшері 150 — 200 мм. Топырағы құнарсыз. Жусан, сораң шөп өседі. Кезінде Бозащы түбегінен Хорезм менХиуаға жүретін жол бойындағы осы қырқалы тауда әскери қамал болған. Пирамида тәрізді таудың солтүстік-шығыс беткейінің түбінен жол тартылған. Шерқаланы үңгіп қазылған тоннель жоғарылаған соң екі тарау болып, қырқалы тау үстіне шығады. Қамалдың ұзындығы 300 м. Ернеулерінде сыйымдылығы екі-үш адамдық атқыш-садақшылар үшін орын бар. 1851 жылғы геологиялық экспедицияның құрамында Маңғыстауда болған поляк революционері Б.Залесский: “Шерқалаға алыстан қарағанда, Римнің керемет пантеондарын, ежелгі замандардың ескерткіштерін көргендей боласың. Жақындап келгенде, жеке қабырғалардың колонналарын, қираған мүсіндер сияқты ақ таулардың бағандарын көресің”, — деп жазып, Шерқала қырқасының суретін салып алған. Бұл сурет Залесскийдің “Қырғыз даласындағы өмір” атты альбомында 1856 жылы Парижде, 1989 жылы Алматыда қазақ тілінде жарық көрді. Қырқа арабша “жолбарыс қала” деген мағынаны білдіреді.

Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақ энциклопедиясы, 9 том

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.