|
Қысым орталығынан шетіне қарай төмендей береді. Соған сәйкес жел антициклонның орталығынан шетіне қарай және Жердің өз осінің айналуының ықпалымен [[Солтүстік жарты шар]]да оңға, [[Оңтүстік жарты шар]]да солға қарай бұрыла соғады. Ені ''2-3 мың'' , км-ге жетеді. Орталық бөлігінде ауа жоғарыдан төмен қарай құлдырайды да, барған сайын құрғай түседі. Сондықтан Антициклон өткенде қыста суық, жазда жылы, ашық ауа райы қалыптасады. Тұрақты Антициклон [[Антарктида]]ның үстінде, екі жарты шардың субтропиктік ендіктерінде айтарлықтай жиі қалыптасады (''Азор антициклоны, Солтүстік-Тынық мұхит антициклоны''). Сонымен бірге қыста қоңыржай ендіктердегі құрылықтардың үстінде де пайда болады (''мысалы, Сібір антициклоны'').
Кейде антициклон деп кез келген қысым жоғары және біркелкі қысым сызықтарымен тұйықталмаған “''қысым жотвсынжотасын''” да айта береді. Анициклонда ауа қысымы ортасынан шетіне қарай төмендейді. Солтүстік жарты шарда антициклон ауасы сағат тілінің айналу бағытымен орталықтан сыртқа қарай ағады. Оңтүстік жарты шарда ауа сағат тіліне қарсы бағытта, сыртқа қарай ағады. Антициклон ортасында ауа жоғарыдан төмен бағытталғандықтан, онда атмосфера шептері болмайды. [[Ауа массасы]] төмен түскен сайын адиабатты түрде жылиды да температура [[инверсия]]сы пайда болады. [[Қазақстан]]ға, көбіне, қыста шығыстан [[Сібір анициклоны]] тараса, жазда батыстан Азор антициклоны әсерін тигізеді. Құрлық үстіндегі антициклонның орталығында селдір бұлтты [[ауа райы]] орнығады және оның солтүстігінде жылы ауа массасы қалыптасып, жазда будақ [[бұлт]]тар, қыста қатпарлы бұлттар бақалады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.</ref>
'''АНТИЦИКЛОНАнтициклон''' - ең күшті қысымы орталығында, ал ең аз қысымы шет жағында болатын тұйық концентрлік изобаралары мен оларға сәйкес келген сопақ желілері бар тропосферадағы жоғары қысымды атырап. Кейде (қыста Азияның үстінде) Антициклонның ортасында қысым 1070 мб- дан артуы мүмкін, әдетте, ол орташа қысым 1010—1015 мб (теңіз деңгейіне келтірілгенде) болған жағдайда 1025—1040 мб- ға тең келеді. Антициклонның мөлшері көлденеңінде 2—3 мың км және одан да астам болады. Жыл бойы әр жарты шардың үстінде бірнеше тоуліктен бірнеше аптаға дейін созылатын жүздеген Антициклон түзіледі. Кейде Антициклон кандай да бір ауданда, әсіресе материктер үстінде ұзақ уакьтт тұрақта- нады. Антициклон субтропиктік ендіктер (мысалы, Азор антициклоны, Солтүстік Тынық мұхит антициклоны) мен Антарктида, ал қыста қоңыржай ендіктердегі материктер үстінде жиі болады. Ауа массасының батыстан тасымалдануына сойкессәйкес Антициклонның басым бағыттары батыстан шығысқа қарай, қозғалу жылдамдығы 30—40 км/сағ-қа дейін жетеді. Жел Антициклонның орталығына қатысты Солтүстік жарты шарда сағат тілінің бағытымен, Оңтүстік жарты шарда сағат тіліне қарсы бағытта қозғалады да, орасан үлкен құйын түзеді.
==Антициклонды ағыс==
|
