Николь-Рейн Лепот: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Ғалым

|Есімі= Николь-Рейн Лепот

|Суреті= Nicole-Reine Lepaute.jpg

|Сурет тақырыбы= Николь-Рейн Лепот

|Туған жері= [[Париж]], Франция патшалығы

|Ғылыми аясы= [[математика]], [[астрономия]]

}}

 

Оның құрметіне ай кратері мен [[астероид]] аталған. Ол Безье Ғылым акамедиясының мүшесі болды.

 

== Өмірбаяны ==

 

 

== Алғашқы еңбегі ==

Николь Лепот күйеуімен бірге астрономиялық функциясы бар сағат құрастырған. Ол [[1753 жыл|1753 жылы]] Француз Ғылым академиясына сыйға тартылды. Сол жерде сағатты Жером Лаланд сынап, оны мақұлдады.

Осыдан, сағатты аяқтаған соң, ол Жан Андре Лепот мен Ладанд үшеуі бірігіп, “Сағат жасау туралы трактат” (фр.”Traite d’horlogerie”)<ref>[https://archive.org/details/internationalwom00hain/page/n13/mode/2up International women in science : a biographical dictionary to 1950]</ref> кітабын жазуға кірісті. Бұл еңбек [[1775 жыл|1775 жылы]] күйеуінің атымен жарыққа шықты. Авторладың қатарында болмағанымен, кейін Лаланд Николь Лепотты өз еңбегінде мадақтады.

 

== Галлей кометасы ==

Жером Лаланд оған математик Алексис Клеромен бірге кометаның қайта оралуын, сонымен қатар [[Сатурн]] мен [[Юпитер]] ғаламшарларының оған тартылуын есептеуді ұсынды.<ref>[https://books.google.kz/books?id=YTcDAQAAQBAJ&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The First Anticipated Return: Halley's Comet 1758]</ref> Ғалымдар қатарынан алты айдан астам уақытты есептеулермен өткізді. [[1758 жыл|1758 жылдың]] қарашасында олардың комета 1759 жылдың 13 сәуірінде келеді деген болжамы жарыққа шықты.<ref>[https://www.thenewatlantis.com/publications/the-age-of-female-computers The Age of Female Computers]</ref> Топтың айтқаны дерлік болды, себебі комета 1759 жылы наурыз айының 13 жұлдызында оралды.<ref>[https://www.theatlantic.com/technology/archive/2013/10/computing-power-used-to-be-measured-in-kilo-girls/280633/ Computing Power Used to Be Measured in 'Kilo-Girls']</ref> Демек, есептеу қателігі небәрі 31 күнді құрады.

Нәтижесінде ғалымдар алғаш рет Галлей кометасының [[Перигелий|перигелийден]] қашан өтетінін сәтті болжады. Клеро “Кометалар теориясы” (фр. «Théorie des comètes») еңбегінде Николь-Рейн Лепоттың қосқан үлесін мүлде мойындамады.Бұл жайт Лаланд пен Клероның арасындағы жұмыс қатынастарының үзілуіне алып келді. Кейін, Лаланд “Астрономия библиографиясы” (фр.«Bibliographie Astronomique») атты кітабында Лепотқа өз ризашылығын білдірген болатын.

 

== Кейінгі математикалық жетістіктері ==

[[1759 жыл|1759 жылы]] Жером Лаландпен бірге [[Шолпан (ғаламшар)|Шолпан]] транзитінің эфемеридасын (бірдей уақыт аралығында есептелетін аспан денелері координаларының кестесі) анықтады. Құжаттарда оған жеке жатқызылған еңбектері тіркелмеген, бірақ [[1761 жыл|1761 жылы]] Лепот атақты Безье Ғылым академиясының құрметті мүшесі болып танылды. Осыдан, ғалымдар қатарынан 15 жыл бойы эфемеридаларды есептеп, Ғылым акамиясының жыл сайынғы астрономдар мен теңіз саяхатшыларына арналған нұсқаулықтарды жасады. Лепот қайтыс болғаннан кейін, Лаланд оның асторономия ғылымына қосқан үлесін сипаттайтын қысқаша өмірбаян жазды.<ref>[https://archive.org/stream/bibliographieast00lala#page/676/mode/2up Bibliographie astronomique ; avec l'histoire de l'astronomie depuis 1781 jusqu'à 1802 ]</ref>

 

* [https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Lepaute/ MathTutor веб-сайтында]