Қыз Жібек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Automated import of articles |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[File:Stamp of Kazakhstan 585.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Қыз Жібек]]''.]]'''Қыз Жібек'''–[[лиро-эпостық жыр]]. Шамамен 17 ғасрда жазылған. Жыр нұсқалары арасында айырмашылық аз. Тұңғыш рет Е.А. Александров Мұсабай ақыннан жазып алып, мазмұнын орысшаға қара сөзбен аударған (1880). 19 ғасырдың екінші жартысында татар мұғалімі [[Фалиолла Тухватуллин]] Зайсан өңірінен “Қыз Жібек.” жырын жинап, 1894 ж. Қазанда бастырған. Сондай-ақ Жүсіпбек Шайхысыламұлы Қазан қаласында 1900, 1903, 1905, 1909, 1911 ж. қазақ тілінде жариялаған. “Қыз Жібектің” Тухватуллин жинаған нұсқасы 1925, 1933, 1939, 1957, 1967 ж. басылып шығып, 1958 ж.“Қазақ эпосы”, “Казахский эпос” жинақтарында, 1963 ж. “Қыз Жібек” деген атпен қазақ, орыс тілдерінде жарияланды, 1988 ж. орыс тілінде жеке кітап болып шықты. Қазір ҚР Орталық кітапханасының қолжазба қорында жырдың бірнеше нұсқалары сақтаулы. Оның ішінде [[Қ.Мырзағалиев]], [[Ә.Дәнікеров]], [[Ж.Қалмағамбетов]], [[Е.Рақметов]], [[Р.Мәзқожаев]] нұсқалары бар. “Қыз Жібек” жырында қазақ халқының өмірі, тұрмысы, кәсіп-тіршіліктері, салт-санасы, елдік, ерлік істері, ар-ожданы мен арман-мақсаты қызғылықты әрі көркем жырланады. Жыр мазмұнында Базарбай байдың Төлеген атты ұлы 14 жасқа толғанда өзіне жар іздеп, 210 сұлудың арасынан [[Сырлыбай хан]]ның Жібек атты қызын ұнатқандығы айтылады. Үш ай Сырлыбай ханның елінде болған Төлеген өз еліне бармақ болып сапарға шығады. Бірақ Жібекті қызғанып, жол тосқан [[Бекежан]] қапыда [[Төлеген]]ді өлтіріп, қазасын Жібекке өзі келіп естіртеді. Сол үшін Бекежан өлім жазасына кесіледі. Жырдың 2-бөлімінде хабарсыз кеткен Төлегенді іздеп шыққан інісі Сансызбай қалмақ ханы Қоренді өлтіріп, Жағалбайлы елін жаудан азат еткендігі айтылады.
== Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Қ]]
| |||