Мұхамеджан Қожасбайұлы Қаратаев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Мұхаметжан Қожаcбайұлы Қаратаев''' (1910 ж. т.) - [[әдебиет]] зерттеушісі, сыншы-ғалым, [[Қазақстан]] Республикасы ғылым академиясының академигі, [[Қазақстан]] Республикасының еңбек сіңірген [[ғылым]] қайраткері. Қаратаев [[Абай]] шығармаларын 30-жылдардан зерттей бастады. «Пушкин мен Абай» («Қазақ әдебиеті», 1937, 16 - ақпан), «Пушкин қазақ әдебиетінде»(«Әдебиет майданы», 1957, № 2), «Жүз жылдан кейінгі Пушкин» («Әдебиет майданы», 1936, № 11-12) деген [[мақала]]ларында [[Абай]] мен Пушкиннің [[ақын]]дық Ұлылығын, идеялықтуыстығын, Пушкиннің Абайға және [[қазақ]] ақындарына әсерін сөзетті. [[Қазақстан]] совет жазушыларының 1 [[пленумында|пленум]] «Қазақ әдебиетіндегі сынның міндеттері» деген баяндамасында («Қаз. әдебиеті», 1937,16,30-мамыр)Қаратаев Баспасөздегі [[Абай]] туралы, оның [[ақын]]дық тұлғасын танудағы жаңсақ пікірлерді сынға алады. Қаратаев «[[Ұлы Абай]]» деген [[мақала]]сында («Туған әдебиеттуралы ойлар». - А., 1958, 123-132-6.) ақынды өз заманының прогресшіл, алдыңғы қатардағы қоғам күрескері деп бағалады. Келешекті кеңінен шолған ақын халқын орыс халқымен ынтымаққа бағыттады. [[Пушкин]] [[орыс]] әдебиетінде қалай қүрметтелсе,[[Ұлы Абай]]ды қазақ халқы солай бағалайды дейді. Сыншы [[Абай]] туралы жазғандарында оның халық мұңын жоқтаушы екенін, орыстың зиялыларынан өзі үйреніп, өзгөлерді де соған үндейтінін қуаттап отырады. Қаратаевқа «Шығар шың алда» кітабы үшін [[Абай]] атындағы Қаз КСР Мемлекеттік сыйлығы берілді (1974).<ref>Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref> Оның алғашқы күрделі еңбегі- С. Сейфулиннің "Қызыл ат" туралы мақала. Әдеби жұртшылық арасында үлкен айтыс туғызған бұл поэманың көркемдік-идеялық құны туралы дұрыстап талдау жасады. Ғ. Мүсіреповтың "Шұғыла" повесі туралы да оның сол кездегі мақаласы жұртшылық назарын аударды. Қаратаев тұтас алғанда қазақ әдебиетінің түрлі мәселелерін қамтыған жүзден астам мақаланың , қырықтан аса кітаптың авторы. Сонымен қоса, Қаратаев көркем аудармаға да елеулі еңбек сіңірді. М.Горкийдің "Менің университеттерім" , М.Шолоховтың "Тынық Дон" романының 3- кітабын қазақ тіліне аударды; көркем аударма теориясын дамытуға қызу ат салысып, қазақ әдебиетін орыс тіліне, орыс тілден қазақ тіліне аударудың негізгі мәселелері жыйында сүбелі еңбектері жазды. Қаратаев Еңбек Қызыл Ту, "Құрмет Белгісі" ордендерімен және бірнеше медальдармен мараппатталған.<ref>Қазақстан. Ұлттық Энциклопедия. Бас редакциясы, «Алматы» баспасы 2003</ref>▼