|
'''Трансляция''' (от {{Lang-la|translatio}} — перенос, перемещение):
'''Аудару''' (Трансляция; tranlation) — 1) белгілі бір [[ереже]] бойынша бір тілден екінші тілге мағынасын көп өзгертпей аудару; 2) программалау тілдерінің бірінде берілген программаны оған [[эквивалент]] басқа тілдегі программаға түрлендіру.
{{викисловарь|трансляция}}
* '''Трансляция''' - [[радио]] немесе [[Телевидение|теледидар]] арқылы сөйлеуді, музыканы, бейнелерді қашықтыққа беру (әдетте оқиға орнынан тікелей жүзеге асырылады).{{Citation needed|18|2|2018}}
=== Түрлері ===
** '''Радиохабар тарату''' ( хабар тарату ) - дыбыстық ақпаратты әуе арқылы, сонымен қатар сымды желілерде (сымды радиохабар тарату) немесе пакеттік коммутацияланған желілерде (компьютерлік желілерде - Интернет-радио) беру технологиясы.
*Бөлшектеп аудару (Раздельная трансляция; separate compilation) — программа 1 бөліктерін жеке-жеке аударып, соңында біртұтас [[модуль]]ге біріктіру.
** (Телевизиялық хабар таратуды) '''телехабар''' - теледидарда оқиғаны көрсететін, телевизиялық сигнал беру болып табылады (Теледидар бағдарламасын ).
*Динамикалық аудару (Динамическая трансляция; dynamic translation) — [[виртуаль]] адресті жадқа қатынас құру процесінде нақты адреске айналдыру.
** '''Онлайн хабар тарату''' онлайн-хабар таратумен бірдей - есепті [[Интернет|интернет арқылы беру]] .
*Келісімді аудару (Согласованная трансляция; consistent compilation) — бір жалпы сипаттамалы бірнеше программалық модульдерді аудару. Мұнда барлық жеке аудару сипаттамалары бірдей болады.
* '''[[Программаларды түрлендіру|Бағдарламалық аударма]]''' - бұл бағдарламалау тілдерінің бірінде ұсынылған бағдарламаны басқа тілдегі бағдарламаға және белгілі бір мағынада біріншісіне баламалы түрге айналдыру. [[Программаларды түрлендіру|Аудармашы орындайды]] .
* '''NAT''' ({{lang-en|Network Address Translation}} )бұл транзиттік пакеттердің IP-адрестерін аударатын TCP / IP желілеріндегі механизм.
== Мәліметтерді аудару ==
* '''Трансляция''' ( параллельді тасымалдау ) - геометрия мен физикада, кеңістіктегі барлық нүктелер бірдей қашықтықта бір бағытта қозғалатын ерекше қозғалыс жағдайы.
Мәліметтерді аудару (Трансляция данных; data tranlation) — бір мәліметтер базасын басқару жүйелері арқылы үйымдастырылған алғашқы мәліметтер базасын басқа жүйенің [[объектілік құрылым]]ына (мүмкін, басқа компьютерге) айналдыру.
** '''Трансляция (кристаллография)''' - симметриялық түрлену, нәтижесінде кеңістіктік тордың түйіні басқа жақын түйінмен сәйкес келеді. Параллельді тасымалдаудың ерекше жағдайы.
=== Түрлері ===
* '''Трансляция (биология)''' - бұл рибосома жүзеге асыратын ақпараттық (матрицалық) РНҚ (мРНҚ, мРНҚ) матрицасында аминқышқылдарынан ақуыз синтезделу процесі.
*Адресті аудару (Трансляция адреса; address translation) - виртуаль жадты жүйелерде — логикалық (математикалық, виртуалъдық) адрестерді негізгі жадтың нақтылы адрестеріне айналдыратын процедура.
{{Айрық}}
*Арна программаларын аудару (Трансляция программы канала; channel program) - виртуаль жадты жүйелерде - виртуаль адрестерді негізгі жадтың нақты [[адрестер арнасы]] программасына орналастыру процедурасы.
==Әдісі==
Аудару әдісі (Метод трансляции; translation method) — алғашқы программаны объектілік модульге түрлендіру ережелері мен тәсілдерінің аударғышта пайдаланылатын жүйесі. Аударудың тура және синтаксистік әдістері бар.
=== Түрлері ===
*Аударудың синтаксистік әдісі (Синтаксический метод трансляций; syntactic translation method) — нақты кірістік тілге икемделген, [[синтаксис]]тік және [[семантика]]лық талдау кезеңдерінің бөлінуі айқын көрсетілген аудару әдісі.
*Аударудың тіке әдісі (Прямой метод трансляции; direct translation method) — нақты кірістік тіл мен жеке алгоритмге бейімделген, синтаксистік және семантикалық талдау кезеңдеріне айқын бөлінбейтін аудару әдісі.
== Реті ==
Аудару реті (Порядок трансляции; compilation order) — [[программа]] модулінің аударылуы тиіс реті.
== Уақыты ==
Аудару уақыты (Время трансляции; translating time) — [[транслятор]] жұмысына жұмсалған уақыт; транслятордың бастапқы бағдарламаны объектілік модульге түрлендіруге жұмсаған уақыты.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref>
==Дереккөздер==
<references/>
{{wikify}}
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Ақпараттану]]
[[Санат:Компьютерлік техника]]
{{Stub}}
| 