Ұзын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Ұзын''', Ұзын Қыпшақ — қыпшақ тайпасынан тараған ру, бес таңбалы қыпшақтың бірі. Ұзын туралы а...
(Айырмашылық жоқ)

16:26, 2011 ж. маусымның 23 кезіндегі нұсқа

Ұзын, Ұзын Қыпшақ — қыпшақ тайпасынан тараған ру, бес таңбалы қыпшақтың бірі. Ұзын туралы алғашқы деректер Константин Багрянородныйдың “Мемлекетті басқару хақында” деген тарихи еңбегінде кездеседі (10 ғ-дың ортасы). Оған қарағанда Ұзындар 9 ғ-да Еділ мен Жайық арасын жайлаған печенегтерден шығысқа қарай мекендеген. Араб саяхатшысы Масуди 10 ғ-да оларды Жайықтың оң жақ бетінен кездестіргенін жазады. Қыпшақ мемлекетінің құрамында болған бұл ру кейіннен өсіп-өнді. Қазақтың шежіре дерегі бойынша Ұзын Алтыбас, Алтыс болып екі тармаққа бөлінеді. Алтыбастан — Күлеке, Құлшын; АлтыстанҚаз, Келел, Кенжебай ұрпақтары өрбиді. 19 ғ-дың аяғы мен 20 ғ-дың басында Ұ-дар Торғай обл. аумағындағы Обаған, Торғай өзендері бойын қоныстанған. Н.А. Аристов 1887 жылғы деректер бойынша Ұзындардың 2 мыңға тарта отбасы болғанын жазады. Ал Ы.Алтынсариннің 1869 жылғы деректеріне қарағанда Торғай у-нің Қарақоға, Сарықопа, Қараторғай болыстарында шамамен 1600 түтін болған. Ұзындардың таңбасы жалпы қыпшақ таңбасымен бірдей — (қос әліп), ұраны — “Ойбас”.

Пайдаланылған әдебиеттер

"Қазақ Энциклопедиясы", 8 том