Тараз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Alua.aliyeva (т) өңдемелерінен Azatov.Nurakhmet соңғы нұсқасына қайтарды
Тег: Rollback
123-жол:
</div>
 
== Тарихы ==
Орта ғасырларда Тараз деген атауымен әйгілі болды. Қалаға ең бірінші келгендер - [[Ферғана аңғары|Ферғана алқабы]]ның соғдылары болған. [[1997]] жылынан бастап тарихи атауы қалаға қайтарылды. 2002 жылы Тараз өзінің 2000 - жылғы мерейтойын атап өтті. Орта ғасырларда Тараз [[Ұлы Жібек жолы]]ның бойында орналасқан қалаларының бірі еді. Әсіресе Қарахан дәулеті кезінде гүлденген. [[19 ғасыр]]да [[Әулие Ата]] Қоқан қамалы еді. ХІХ ғасырының 60-шы жылдарында [[Ресей империясы]]ның құрамына кірген. [[Кеңес Одағы]] кезінде Жамбыл облысының орталығы болып, Қазақстан тәуелсіздігін алған соң егемен елінің жайлаулы Жамбыл облысының әкімшілік орталығы, тарихы бай көне шаһар болып өркендейді.
[[Сурет:Aulie-ata Razvaliny citadeli.jpg|нобай|Аулие-Ата. Развалины цитадели. Фото из «Туркестанского Альбома» 1871—1872 года.]]
Орта ғасырларда Тараз деген атауымен әйгілі болды. Қалаға ең бірінші келгендер - [[Ферғана аңғары|Ферғана алқабы]]ның соғдылары болған. [[1997]] жылынан бастап тарихи атауы қалаға қайтарылды. 2002 жылы Тараз өзінің 2000 - жылғы мерейтойын атап өтті. Орта ғасырларда Тараз [[Ұлы Жібек жолы]]ның бойында орналасқан қалаларының бірі еді. Әсіресе Қарахан дәулеті кезінде гүлденген. [[19 ғасыр]]да [[Әулие Ата]] Қоқан қамалы еді. ХІХ ғасырының 60-шы жылдарында [[Ресей империясы]]ның құрамына кірген. [[Кеңес Одағы]] кезінде Жамбыл облысының орталығы болып, Қазақстан тәуелсіздігін алған соң егемен елінің жайлаулы Жамбыл облысының әкімшілік орталығы, тарихы бай көне шаһар болып өркендейді.
 
Тараз қаласында [[Айша бибі кесенесі|Айша Бибі]], [[Бабаджа хатун кесенесі|Бабаджа хатун]], [[Қарахан кесенесі|Қарахан]], [[Тектұрмас кесенесі|Тектұрмас]] кесенелері, [[Нәметбай мешіті]] және орта ғасырлық монша орналасқан. Қалаға көп деген өзіміздің және шетел туристері осы кесенелерді көруге асығады.
Line 139 ⟶ 138:
! Этникалық құрамдар !! Халық саны <br />[[1989]] жылы !! %
|-
| [[Қазақтар]] || 722 627 || 69,23 %
|-
| [[Орыстар]] || 141 829 || 13,59 %
|-
| [[Өзбектер]] || 24 986 || 2,39 %
|-
| Татарлар || 10 651 || 1,02 %
Line 263 ⟶ 262:
 
== Білім беру жүйесі ==
[[Жоғарғы оқу орындары]]: Жамбыл гидромелиоративті - құрылыс институты (филиалы Қаратау қаласында), Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі институты және Жамбыл педагогикалық институты. 1998 жылы Жамбыл гидромелиоративті - құрылыс институты, Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі институты және Жамбыл Университеті М. Х. Дулати атындағы Тараз Мемлекеттік Университет болып біріктірілді. Сонымен қатар қәзіргі таңда Тараз Иннованиялық - Гуманитарлық Университетті бар.
 
Тараз қаласында орта білім беру оқу орындары бар. Олардың ішінде Абай атындағы Жамбыл гуманитарлық колледжі, Жамбыл медициналық колледж, Жамбыл Политехникалық колледж және т. б.
 
Қала тұрғындарында Бастауыш және орта білімді 60 мемлекеттік орта мектепте білім алу мүмкіндігі бар, олардың ішінде 14-і мектеп - гимназиясы болып табылады. Сонымен қатар, Дарынды балаларға арналған мамандандырылған 4 мектеп және 1 Физика - математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі бар. Жекеменшік мектептер желісі де көбейу үстінде. Олар «Азия», «Инжу», «А-Стаус». Барлық мектеп-гимназияларында қоғамдық-гуманитарлық пәндермен қатар, жаратылыстану-математикалық пәндерін тереңдетіліп оқыту жүзеге асырылады. 2016 жылдан бастап мектептерде үштіл білім беру элементтері енгізілуде. Мектептен тыс жұмыс және балалар шығармашылық орталығы, Мектеп оқушыларының техникалық шығармашылығын дамыту орталығы және Өнер мен Музыка мектептері жұмыс жасайды. Арнайы білім беретін «Һибатулла Тарази медресесі» бар.
 
== Спорт ==
Қалада «[[Тараз (футбол клубы)|Тараз]]» футбол клубы бар. Оның ойын аренасы болып 12,5 мыңан астам көрермен сиятын «Орталық» [[стадион]].
 
Кеңес дәуірінен бастап қәзіргі таңға дейін, [[Бокс]] және [[Күрес]] мектептері Олимпияда чемпиондарын шығарып келеді. Олардың ішінде Ермахан Ибраимов, Бахтияр Артаев, Акжурек Танатаров және т.б.
 
Жаңадан жасалған Байтерек шағын ауданында «Тараз-Арена» заманауи спорт кешені ашылды.
 
Жас болсада Жасөспірімдер арасында алғаш Әлем чемпионы атанған дзюдоист Елдос Сметов, Тараз қаласында дүниеге келген.
 
== Тараз қаласының суреттері ==
Line 320 ⟶ 308:
[[Санат:Жібек жолының бойындағы қалалар]]
[[Санат:Қазақстан облыстарының орталықтары]]
[[Санат:Тарихи аймақтар]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тараз» бетінен алынған