Араб басқыншылығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
31-жол:
 
== Үшінші шапқыншылық ==
Азияда арабтар жоғалған Оңтүстік Кавказ елдерін қайтара алды. [[687 жыл|687 жылы]] арабтар Картли, Кахети және Геретиді - Шығыс Грузияның үш кінәздіктерін алды, бірақ Кахети мен Герети тиімді жерде орналасқандықтан, арабтар ол жерде тұрақтай алмады. 10 жылдан кейін, [[697 жыл|697 жылы]] арабтар Грузияның батыс бөлігіне ат басын бұрды. Византияға тәуелді Батыс Грузиядағы ең ірі мемлекеті - Эгриси билеушінің өкілі арабтарды гарнизондарды басып алып, гректерді қуып шығаруға шақырды. Алайда, Батыс Грузияда арабтар салыстырмалы түрде ұзақ уақыт бойы тек Эгрисиге бекінді (бұған жаулап алушылар үшін табиғи тропикалық климат және күшті гарнизондар мен бекіністер, сондай-ақ елдің Батыс Грузиядағы орталық жағдайы себеп болды): Абасгия мен Апсилия (Эгрисиге тиесілі оңтүстігінен басқа) [[711 жыл|711 жылы]] босатылды. Арабтар басып алған Чанети Византияның қол астында қалды. Бірақ 700-жылға қарай арабтар Византия мен Хазар одағын қолдаған таулы Мисиминия мен Аланияны қоспағанда, бүкіл Оңтүстік Кавказды басып алды.
 
Солтүстік Африканы жаңа жаулап алу арабтардың Ифрикия қалаларын қайтадан басып алуынан басталды. Бірақ Византия тез арада Константинополден әскерді жіберді. Византиялықтарға [[Сицилия|Сицилиядан]] келген сарбаздар мен римдік Испаниядағы [[Вестготтар|вестготтардың]] күшті контингенті қосылды. Бұл араб әскерін Кайруанға шегінуге мәжбүр еткізді. Келесі көктемде арабтар теңіз бен құрлық арқылы жаңа шабуылдарды бастады. Көп ұзамай олар [[Карфаген түбіндегі шайқас (698)|Карфаген түбіндегі шайқаста]] Византия мен олардың одақтастарын жеңді. 698 жылы арабтар Карфагенге кірді. Оның тастары Тунис қаласының құрылысына материал ретінде қызмет етті. Басқа ұрыс Утика маңында болып, арабтар қайтадан жеңіске жетіп, византиялықтарды Солтүстік Африканы тастатқызуға мәжбүр еткізді. Мұсылмандардың жаңа генералы [[Хасан ибн әл-Нұман]] Халифаттан жаңа әскер алғанға дейін бес жыл өтті. Сол уақытта Солтүстік Африка қалаларында әлі жауланбаған қалалардағы адамдар берберлердің үстемдігіне ызалана бастады. Осылайша Хасан оралғанда, оны құшақ жая қарсы алды. 709 жылы арабтар Солтүстік Африканы түгелдей дерлік басып алып, оны үш аймаққа бөлді: Мысыр [[Фустат|әл-Фустаттағы]] губернаторымен, [[Мағриб]] (қазіргі Марокко және Мауритания) [[Фес|Фестегі]] губернатормен және [[Ифрикия]] [[Мұса ибн Нұсайр]] губернаторымен.
 
Мұса ибн Нұсайр генерал болған. Ол Ифрикияның губернаторы болып тағайындалды және қайталанған берберлер бүлігін басуға және жаулап алынған елдерде ислам дінінің таралуына жауапты болды. Мұса мен оның екі ұлында 300 000 тұтқын болған. Тұтқында болғандардың барлығы дерлік құлдыққа сатылды және сатудан түскен қаражат мемлекет қазынасына түсті. Тағы 30 000 тұтқын әскери қызмет атқаруға мәжбүр болды. Мұса, сонымен қатар, византиялық флоттың үнемі шабуыл жасауымен айналысқан. Онымен күресу үшін Мұса өзінің жеке флотын құрды. Мағрибке тереңірек жылжи отырып, оның күштері 709 жылы Танжерді басып алды.
 
=== Оңтүстік Кавказдағы жазалау әрекеттері ===
 
== Дереккөздер ==