Барабан (сәулет): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Казанская церковь, Кызылорда, 2009, барабан.jpg|thumb|[[Қазан барабаны]]]]

'''Барабан''' — 1) [[архитектура|архитектурада]]— ғимарат күмбезін көрнекі әрі әсерлі көрсету үшін салынатын күмбезасты қабырға. Барабаннан [[ғимарат]] ішіне жарық түсіретін ойықтар қалдырылады. [[Ғибадат]] орындары мен ескерткіш құрылыстарында кең қолданылған. [[Орта Азия|Орта Азиядағы]] алғашқы [[мұсылман]] кесенелерінде (Саманилер кесенесі, Араб ата, т.б.) Барабан болмағанмен, кейінірек ол Қазақстан, Орта Азия архитектурасында кең тарады. Барабан көбіне дөңгелек әрі көп қырлы, кейде жұлдыз түрінде де кездеседі ([[Бабажы қатын]] кесенесі, 10 — 11 ғасырлар; [[Жошы хан]] кесенесі, 13 — 14 ғасырлар). [[Қазақстан|Қазақстанның]] сәулет ескерткіштеріндегі Барабанның [[христиан]] архитектурасынан айырмашылығы — оның диаметрі құрылыстың негізімен бірдей не одан үлкен болатындығы. Архитектуралық элемент ретінде Барабан жергілікті дәстүрге сай әр түрлі қалақшалар ([[Батыс Қазақстан|Батыс Қазақстанға тән]]), тегіс цилиндр немесе сегізқырлы (Орталық және Оңтүстік Қазақстанға тән) пішінінде болады. Созақ өңіріндегі кесенелер күмбезасты Барабандарының өте биіктігімен ерекшеленеді. Қазақ кесенелерінде Барабан көп жағдайда күмбезге ұласып кетеді; 2) техникада — машиналардың қуыс [[цилиндр]], кейде [[конус]] пішінді айналмалы бөлшектерінің жалпы атауы. “Барабанды” деп есептелетін көптеген машиналарда заттарға салыстырмалы қозғалыс беретін Барабан түрлері көп. Мысалы, құйманы тазартатын, сусымалы заттарды және боялған маталарды кептіретін, т.б. көтергіш-тасымалдық машиналарда жүкті көтеруге не жылжытуға да Барабан қолданылады.