Алтай (қала): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
50-жол:
|сайт тілі 2 =
}}
'''Алтай''' (''2018 жылдың 28 желтоқсанына дейін - Зырян'') — қаласы [[Шығыс Қазақстан облысы]]ның солтүстік шығысында орналасқан, [[Алтай ауданы]]ның және [[Алтай қалалық әкімдігі]] орталығы. Қала халқы [[2008]] жылдың 1 қаңтарына алғанда 41085 адамды құрады. Қала негізі [[1791 жыл|1791]] жылы салынған, қазіргі бар шекарасы [[1941 жыл|1941]] жылы құрылған. Қала экономикасының негізін құрайтын - өнеркәсіп. ''Мұндағы пайдалы қазбалар өнеркәсіптің салалық бағытын айқындайды''. Базалық саласы – кен өндіру. Қаланы құрып тұрған кәсіпорын «[[Қазмырыш]]» ЖШС '''Зырян''' кен байыту кешені. Қалада 7 өнеркәсіптік, 5 құрылыс кәсіпорындары, 1611 орта және шағын бизнес субъектілері қызмет етеді. Қала тіршілігін екі мемлекеттік кәсіпорын «Су Арнасы» мен «Жылу орталығы» қамтамасыз етеді.
 
Қала автобустық жолдар, темір жол арқылы жақын жатқан елді мекендермен және облыс орталығымен қатынасады. Негізгі жүк тасымалдау қызметін жолаушылар тасымалдау саласында – «Дилер Восток», жүк тасымалдау саласында – «Казцинк-Транс» ЖШС, «Колор» ЖШС атқарады. Көліктік қамтамасыз етумен «Эксперимент» ӨК, жеке кәсіпкерлер айналысады. Телефон байланысын «Қазақтелеком» АҚ Зырян аудандық телекоммуникация торабы қамтамасыз етеді. ''Орта және шағын бизнес кәсіорындары тамақ өнімдерін, тігін өнімдерін дайындаумен, сауда қызметін көрсетумен'' және т.б. айналысады. Қалада 5 жалпы білім беру мектебі, 2 бастауыш мектеп, 2 мектеп-интернат, 2 балабақша, Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің студенттер мен оқушыларды жалпытехникалық және жоғарғы оқу орындарына дейін дайындайтын орталық, № 10 кәсіптік мектеп, ''Қ.Нұрғалиев'' атындағы колледж филиалы, «Гиппократ» медициналық колледжі, Аграрлық техникалық колледж, құрылыс және транспорт колледжі, «Тілдерді оқыту орталығы» КМҚК бар. Қаладағы денсаулық сақтауда 11 мекеме бар. Соның ішінде Шығыс Қазақстан облысының Денсаулық сақтау департаменті» ММ «Орталық аудандық-қалалық аурухана» КМҚК, «Зырян қаласының медициналық орталығы» КМҚК, 3 алғашқы медико-санитарлық көмек орталығы бар. Қала халқы мен қонақтарына мәдени қызметті «Мәдениет орталығы», «Алтай ауданы-Зырян қаласының орталықтандырылған кітапханалық жүйесі» ММ, «Бос уақыт» КМҚК жүзеге асырады, спорт және музыка мектептері бар. Зырян қаласында өкімет және атқарушылық биліктің аудандық органдары бар: мәслихат және Алтай ауданы әкімінің аппараты, облыстық билік органдарының аудандық бөлімдері, қызметтері, аумақтық құрылымдары.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
62-жол:
==Тарихы==
[[Сурет:Зырян-2.JPG|thumb|right]]
Қала іргесінің қалануы 1791 жылы инженер Г. Зыряновтың осы өңірден қорғасын кенін ашу тарихымен тығыз байланысты. [[1795 жыл|1795]] жылдан бастап қорғасын кені игеріле бастады. [[Ұлы Отан соғысы]] жылдары Зырянов майдан үшін өте қажет қорғасын, мыс, т.б. өнімдерді көптеп жіберді.
 
==Кәсіпорындар, мәкемелер==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Алтай_(қала)» бетінен алынған