Қайталама қазу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''ҚАЙТАЛАМА ҚАЗУ''', қайталап [[кен қазу]] – кен орындарын игеру кезінде жер қойнауында кентіректер түрінде қалдырылған баланстық қорларды қазып алу. [[Жер]] қойнауының байлығын кешенді игеру, қалдықсыз әрі ысырапсыз пайдалану мәселелері және экономиканың металға, оның ішінде түсті, сирек металдарға деген мұқтаждығының артуы, сондай-ақ, кендердің тереңнен қазылуы себепті оның шығынының артуы Қайталама қазу әдісін қолдануға мәжбүр етеді. 20 ғ-дың бірінші жартысында, Қазақстанда кен қазу өндірісі жаңа дамып келе жатқан шақта, жер қойнауынан толық алынбаған пайдалы қазбаларды сарқып алу Қайталама қазудың негізгі бағыттарының бірі болды. 1960 ж. Қазақстан ҒА-ның Тау-кен ісі институтында пайдалы қазбаларды Қайталама қазу [[лаборотория|лабороториясы]] ұйымдастырылды. Институт ғалымдарының ұсыныстары Жезқазған кен-металлургия комбинатында тәжірибелік-өндірістік сынақтан өтті. Бұл комбинатта Қайталама қазу үшін бетоннан және бетон блоктарынан жасалған діңгектер пайдаланылды. Мұндай кен орнын игеру кезінде минералды шикізаттың шығыны азаяды. 50 м-лік тереңдікке дейін жатқан кендерді ашық әдіспен, ал бұдан тереңдегілерін құлату немесе кен алынған қуысты бітеу тәсілімен өндіріледі. Мысалы, [[Мырғалымсай]] кеніші үшін тірек діңгектерді ішінара қазып алу әдісі қолданылды, бұл мақсат үшін қашықтан басқарылып, өздігінен жүретін құралдар пайдаланылды, көрші [[камера|камералар]] толтырылып, бітелген соң таспалы діңгектер қопарылыс гидроәдісімен қазылды. Кен орнын игеру барысында шоғырлардың жиектеріндегі қалыңдығы жұқа, уатылмаған кен де Қайталама қазу нысаны саналады. Олар шағын өлшемді құрал-жабдықтармен өндірілуі мүмкін. Кеніштерде кен орнын игеру барысында тиісті технологиялар мен арнайы [[құрал-жабдықтар|құрал-жабдықтардың]] болмау себебінен қазып алуы тиімсіз шоғырлар мен олардың бөліктері ғана қалдырылады. Мұндай нысандар [[техника]] мен технологияның дамуына байланысты болашақ Қайталама қазудың шикізаттық базасы бола алады. Қазу барысында қалдырылған кендерді Қайталама қазу [[Ащысай]], [[Зырян]], [[Жезқазған]], [[Лениногор]], т.б. кеніштерде кеңінен қолданылды.