[[File:Stachys fontqueri 2.JPG|thumb|Stachys fontqueri 2ҚАЙЫЗҒАҚШӨП]]'''ҚАЙЫЗҒАҚШӨП'''(Stachys) – еріндігүлділер тұқымдасына жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдік, кейде шала бұта. Қоңыржай және субтропиктік аймақтарда кездесетін 300-ден астам түрі белгілі. Талас Алатауы, Қоржынтау, Алтай, [[Тарбағатай]], [[Іле Алатауының]] тастақты сол түстік беткейлерінде, [[Семей]], [[Ақтөбе]],[[Мойынқұм]] аймақтарының тастақты (қорымтасты) жерлерінде, [[Балқаш]] –[[Алакөл]] ойысының өзен, арық жағалары мен ылғалы мол шалғындықтарында көп өседі. Қазақстанда 6 түрі бар. Олардың биікт. 15 – 125 см. Сабағы тік, жапырақтары өркен бойына қарама-қарсы орналасады. Гүлдері сабағы мен бұтақтарының ұшында 6 – 8 гүлден топталып, масақ тәрізді гүлшоғырын құрайды. Гүлшоғырлары жапырақ қолтығынан да дамиды. Жеке гүлінде бір-бірімен біріккен түтік тәрізді 5 тостағанша жапырақша, қызғылт, ақшыл сары, көгілдір түсті 5 күлтесі бар. Күлтелерінің екеуі бірігіп жоғары ерін, үшеуі бірігіп, төм. ерін құрайды, түбінен түтік тәрізді тұтасып бірігіп кеткен. Аталығы – төртеу, ол жоғары ерін құрайтын күлтенің ішіне орналасқан. Біріккен күлтелер аталықтарды сыртынан қоршап, жаңбыр суынан қорғайды. Маусым, шілде айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жеміс салады. Жемісі – үш қырлы жаңғақша. Қайызғақшөптің кейбір түрлері [[дәрілік өсімдіктер]] (мыс., орман Қайызғақшөпі), арасында шірнелі түрлері де кездеседі.
